Мао Зэдун: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5816 (translate me)
No edit summary
Мөр 2:
'''Мао Зэдун''' ({{zh-s|毛泽东}}; {{zh-t|毛澤東}}; {{zh-p|Máo Zédōng}}) (1893 оны 12 дугаар сарын 26-нд төрж 1976 оны 9 дүгээр сарын 9-нд нас барсан) [[Хятад]]ын хувьсгалч, улс төрийн онолч, [[коммунизм|коммунист]] удирдагч. Тэрээр [[Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс]]ыг (БНХАУ) 1949 онд байгуулагдсанаас нь хойш 1976 онд нас барах хүртлээ удирджээ. Түүний [[марксизм]]-[[ленинизм]], цэргийн стратегид оруулсан онолын хувь нэмэр, түүний өөрийн гэсэн коммунист бодлогыг хамтад нь өдгөө [[маоизм]] гэдэг.
 
Мао өнөөдрийг хүртэл сайн муугийн аль алинаар хэлэгддэг зүтгэлтэн хэвээр байгаа бөгөөд сайн муугийн аль алинаар хэлэгдэх, үргэлж хувьсан өөрчлөгдөх өвийг ардаа үлдээсэн юм. Албан ёсоор Хятадад аугаа хувьсгалч, улс төрийн стратегич, цэргийн суут ухаантан, улс үндэстнийг аврагч гэж ихэд хүндлэгддэг. Хятадын олон иргэд Мао өөрийн гарамгай мэргэн бодлогоор Хятад орныг хоцрогдсон хөдөө аж ахуйн улсаас дэлхийн зонхилох нэгэн гүрэн болгож, орчин үеийн Хятадын эдийн засаг, технологи, соёлын үндэс суурийг тавьсан гэж үздэг. Түүнчлэн Маог Хятадад яруу найрагч, гүн ухаантан, зөнч гэж үзэх нь олонтаа. Ялангуяа зөнч гэж үздэг нь түүнийг төрийн эрхийг барьж байх хугацаанд нь тахин шүтэж байсантай голчлон холбоотой.<ref>{{cite book |last=Short |first=Philip |title=Mao: A Life |publisher=Owl Books |year=2001 |url=http://books.google.com/books?visbn=0805066381 |isbn=0805066381 |page=630 |quote=Mao had an extraordinary mix of talents: he was visionary, statesman, political and military strategist of cunning intellect, a philosopher and poet.}}</ref> ТиймХэдий чЧанКайшийн учраасдэглэмийг түүнийунаган хөрөгХятадын зурагхувьсгалыг [[Тяньаньмэнийоройлон талбай]]удирдан ялалтанд хүргэсэн гэх боловч хувьсгалын дараа улс орноо удирдан жолоодох чадваргүй болох нь харагдаж бөөнөөр хорих хөдөлмөрийн лагер, цөллөгийн орон болон [[Хятадынхувирчээ.Тэрбээр юань|юанийн]]"Ард бүхтүмэн дэвсгэртбол дээрюу одоодуртай чхүссэнээ дурайсаарбичиж байдагболох юмцаас гэж хэлэх дуртай" байсан нь А.Хитлерийн "ард түмэн бол дуртай үедээ хүчиндэж эрхэндээ байлгаж болдог эм хүн лугаа адил" ижил үзэл бодолтой нэгэн байсан ажээ.
 
Харин Маогийн нийгэм-улс төрийн хөтөлбөрүүд, тухайлбал [[Их үсрэлтийн бодлого]], [[Соёлын хувьсгал]] зэрэг нь Хятадын соёл, нийгэм, эдийн засагт хохирол учруулж, нийтийг хамарсан өлсгөлөн авчирсан, үндэсний цөөнх 300 мянга гаруй Өвөр /Өмнөд/ Монгол, 1 сая Төвд үндэстний аминд хүрсэн алан хядах бодлогыг хэрэгжүүлэгч,хүчээр уусгах түүний эх үндсийг тавигч хэмээн буруутгагддаг. 1949-1975 онд Маогийн явуулсан бодлого, улс төрийн хэлмэгдүүлэлтийн уршгаар 50-70 сая хүн үхсэн гэж үзэх нь түгээмэл.<ref>[http://users.erols.com/mwhite28/warstat1.htm#Mao Death Toll Median Average Estimates of 14 Sources = 45.75 - 52.5 million people] Which include the books: ''Le Livre Noir du Communism'' by Stephane Courtois, ''Hungry Ghosts: Mao's Secret Famine'' by Jasper Becker, ''China's Changing Population'' by Judith Banister, ''Contemporary Chinese Population'' by Wang Weizhi, ''Mao: The Unknown Story'' by Jung Chang, ''Victims of Politics'' by Kurt Glaser, ''How to Prevent Genocide'' by John Heidenrich, ''Mao's China and After'' by Maurice Meisner, ''The Human Cost of Communism in China'' by Robert L. Walker. Along with reports by ''Agence France Press'' (1999), ''Dictionary of 20 Century World History'', ''Guinness Book of World Records'', ''Washington Post'' (1994), and the ''Weekly Standard'' (1997).</ref> [[Дэн Сяопин]] 1978 онд төрийн эрхийг авснаар, олон маоист бодлогыг халж, эдийн засгийн шинэчлэлийг эхлүүлсэн юм.
 
Маог орчин үеийн дэлхийн түүхэнд хамгийн их нөлөө үзүүлсэн зүтгэлтнүүдийн нэг гэж тооцдог<ref>{{cite web|work=The Oxford Companion to Politics of the World|url=http://www.oxfordreference.com/pages/samplep02|title=Mao Zedong|accessdate=2008-08-23}}</ref> бөгөөд [[Тайм сэтгүүл]]ээс түүнийг XX зууны хамгийн нөлөө бүхий 100 хүний нэгт тооцжээ.<ref>[http://www.time.com/time/time100/leaders/profile/mao.html Time 100: Mao Zedong] By Jonathan D. Spence, 13 April 1998.</ref>