Википедиа

Төвөдүүд: Засвар хоорондын ялгаа

Browse history interactively
← Өмнөх өөрчлөлтДараагийн ялгаа →
Content deleted Content added
VisualWikitext
бNo edit summary
бNo edit summary
Мөр 1:
{{Ард түмэн
{{Инфобокс Үндэстэн
|group нэр_анги = [[Зураг:Төв-үн мб.png]]<br>Төвөд үндэстэн
|imageзураг = [[File:IMG 0996 Lhasa Barkhor.jpg|220px]]
|хэмжээ = 300px
|caption = Дэлхий дахин Төвөдийг онцгой нэгэн<br/>Буддын шашинтан гэдгээр нь мэддэг
|тайлбар =
|width=250px
|онцлох_нэрс = монгол, халимаг хоёр кирилээс → Төвд<br>худмын галиг, буриад кирилээс → Түвд<br>МУ-ын 2011 оны тогтоолоор → Төвөд
|population =
|нутаг_орон = Дэлхий даяар — '''10.5 сая'''. Үүнээс:<br>{{CHN2}} — 6,282,187 ([[2010]])<br>
|region1 = {{flag|Хятад}} (уг нь [[Төвөд]])
* [[Төвөдийн ӨЗО]] — 44.8%<br>
|pop1 = 5,416,021
* [[Сычуань муж]] — 23.4%<br>
|ref1 = <ref>http://www.macroworldinvestor.com/m/m.w?lp=grp&Page=3&cntry=GPCH&regid=61</ref>
* [[Хөхнуур муж]] — 20.1%<br>
|region3 = &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;-&nbsp;[[Төвдийн ӨЗО]]
{{IND2}} — 190,000<br>
|pop3 = 44.8%
{{NPL2}} — 16,000
|region4 = &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;-&nbsp;[[Сичуань]]
|хэл_аялгуу = [[Төвөд хэл]] (олон аялгуут), [[Хятад хэл]]
|pop4 = 23.4%
|бичиг_үсэг = Хоёр янзын төвөд үсэг бичиг
|region5 = &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;-&nbsp;[[Хөхнуур]]
|шүтлэг = [[Зураг:Dharma Wheel.svg|16px]] [[Буддын шашин|Буддын шашны]] буяны ёс ([[шарын шашин]])
|pop5 = 20.1%
|хэл_угсаа = Төвөд-Бирм төрлийн хэлтэн
|region6 = {{flag|Энэтхэг}}
|pop6ойр_төрөл = 190,000олон бий
|дотроо =
|region7 = {{flagicon|Балба}}&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Балба]]
|pop7 = 16,000
|languages = [[Төвөд хэл]] (олон аялгуутай)
|religions = Үндсэндээ [[Төвдийн Буддын шашин|Төвөдийн Буддын шашин]], [[Бөн]]
|related-c = Төрөл угсаатан олон бий
}}
 
'''Төвөд''' ({{lang-bo|བོད་པ།་}} ''Bodpa''; {{lang-zh|藏族}} ''Zàng Zú'') — [[Төвөд]]ийн уугуул [[угсаатны нийтлэг]].<ref>[http://savetibet.ru/img/2010/tibet-book-mong.pdf Кузьмин С.Л. Нууц Түвд орон. Тусгаар тогтнол ба эзэгнэлийн түүх. 2011. Улаанбаатар]</ref> 2000 онд 5,416,021 сая Төвөд хүн бүртгэгдсэнээр бол [[Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс]] дотор ялган таньдаг [[Хятад улсын угсаатны бүтэц|56 угсаатны 10-р олон тоотой]] нь болно.<ref>[http://www.stats.gov.cn/english/statisticaldata/yearlydata/yarbook2003_e.pdf Хятадын статистикийн эмхэтгэл 2003]</ref> Мөн [[Энэтхэг]]т 15-20 түм, [[Балба]]д түм орчим, [[Бутан]]д мянгаад тоотой байна гэдэг.
 
'''Төвөд угсаатан''' [[Хөхнуур-Төвөдийн өндөрлөг]]т дасан зохицож амьдарсаар ирсэн. [[Буддын шашин|Буддын шашныг]] амьдралын гол хэв маяг болгон шүтдэг шашинсаг улс. Шашиндаа өөриймсөж [[Төвдийн Буддын шашин|салбарлуулан хөгжүүлсэн]] байдаг. [[Монголчууд]]тай шашин шүтлэгээр хамгаас дотносно. '''Төвөдүүд''' олон аялгуутай [[Төвөд хэл]]ээр ярилцдаг. Төвөд хэл [[Хятад-Төвөд хэлний язгуур|Хятад-Төвөд язгуурын]] [[Төвөд-Бирм хэлний бүлэг]]т харьяалагддаг. Төвөд хэлэнд зориулсан [[Төвөд үсэг|хоёр янз цагаан толгой]] бий.
 
'''Төвөдүүд''' олон аялгуутай [[Төвөд хэл]]ээр ярилцдаг. Төвөд хэл [[Хятад-Төвөд хэлний язгуур|Хятад-Төвөд язгуурын]] [[Төвөд-Бирм хэлний бүлэг]]т харьяалагддаг. Төвөд хэлэнд зориулсан [[Төвөд үсэг|хоёр янз цагаан толгой]] бий.
 
[[Хятад]] доторх Төвөдүүдийн 44.8% нь [[Төвөдийн өөртөө засах орон]], 23.4% нь [[Сичуань муж]]ид, 20.1% нь [[Хөхнуур муж]]ид оршин суудаг. Хятад дахь [[өөртөө засах орон]]той таван угсаатны нэг, Хятад дахь мужийн түвшинд Хятад хүнээс харьцангуй олноор байх ганц угсаатан ([[Төвөдийн ӨЗО]]-д 92% нь Төвөд, 6% нь [[Хятад үндэстэн|Хятад]]), 1911-1951 оны хооронд тусгаар тогтнож байсан зэрэг орчин үеийн нөхцөл болон Хятадаас ялгаатай хэл, бичиг, шашнаа нийтээрээ мэддэг, [[Хятадын төр|Хятадын төрөөс]] [[Хятад үндэстэн|Хятад үндэстнээс]] [[Хятад улсын угсаатны бүтэц|цөөн 55 угсаатныг]] ялгаваралгүй [[үндэстэн]] гэж өргөмжилдөг зэргийг харгалзвал '''Төвөд үндэстэн''' гэж нэрлэж болно.
 
==Зураг==
<gallery>
Зураг:Bundesarchiv Bild 135-BB-152-11, Tibetexpedition, Tibeter mit Handmühle.jpg
Зураг:People of Tibet.jpg
</gallery>
 
==Зүүлт==
"https://mn.wikipedia.org/wiki/Төвөдүүд"-с авсан