Татарстан: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б Bot: Migrating 94 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5481 (translate me)
No edit summary
Мөр 45:
'''Бүгд Найрамдах Татарстан Улс''' ([[товчлол|товч.]] '''Татарстан'''; {{lang-ru|Республика Татарстан}} , [[Татар хэл|тат.]] ''Татарстан Республикасы'') бол [[Оросын Холбооны Улс|Оросын]] [[Оросын холбооны байгууламж|холбооны нэгж]] (нэгэн [[Бүгд найрамдах улс (ОХУ)|бүгд найрамдах улс]]) юм. [[Ижил Мөрний Холбооны тойрог|Ижилийн холбооны тойрог]], [[Ижилийн эдийн засгийн бүс]]т багтана. Нийслэл нь [[Казань]].
 
Дэвсгэр нутгийн талбай - 68,000&nbsp;км<sup>2</sup><ref>[http://perepis2002.ru/ct/html/TOM_01_03.htm "Территория, число районов, населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации]</ref> (Монголынхтой зүйрлэвэл Увс аймаг шиг). 2010 онд 3,786,488<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref> хүн амтай гэж тоологдсон нь ОХУ-ын одоогийн холбооны 83 нэгжээс 8-рт, 21 БНУ-аас 2-р олон ([[Башкортостан]]ы дараах) хүн амтай нь гэж үзэгдэнэ. Хүн амын 53% (2,012,571) нь [[ТатаруудТатар үндэстэн|Татар]], 39.7% нь [[ОросуудОрос үндэстэн|Орос]]. [[Орос хэл]]нээс гадна [[Татар хэл]] албан ёсны эрхтэй.
 
[[ЗХУ]]-ын үед Автономит Бүгд Найрамдах Улсын статустай байсан бөгөөд ОХУ байгуулагдахад Бүгд Найрамдах Улс болжээ. Татарстан нь 1992 онд тусгаар тогтнолоо зарласан боловч 1994 онд түүнээсээ татгалзсан аж.
 
==Нэр==
Энэ улс орныг [[Татар хэл]]ээр [[ЗХУ]]-ын үеэс одоог ([[ОХУ]]-ын үед) хүртэл "Татарстан" хэмээн нэрийдэж байна. [[Татар (ард түмэн)үндэстэн|Татар]]+''[[-стан]]'' хэмээх бүтээвэр нь [[Монгол хэл]]нээ «Татар орон», «Татар улс», «Татарын газар» гэж бууна. Тэгвэл [[Орос хэл]]ээр ЗХУ-ын [[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Холбоот Орос Улс|ЗСБНХОУ]]-ын бүрэлдэхүүнд байх үед нь "Тата́рия" гэж байжээ. Үүний ''[[-ия]]'' дагавар нь Монголоор бас л «орон», «улс», «-ын газар» гэсэн утгатай. Харин ОХУ-ын үед Оросоор "Татарста́н" гэж нэрийдэх болсон.
 
Монголоор 1991 оноос өмнө '''Татар''' гэж бичиж байв.<ref>Ц.Дамдинсүрэн, А.Лувсандэндэв нарын Орос-Монгол толь. II хэвлэл. 1982 он. Улаанбаатар хот</ref> Харин одоогийн (1991 онд үүссэн) энэ улсыг "Афганистан", "Пакистан" гэдгийн адилаар '''Татарстан''' гэж бичиж эхэлжээ. Богиноор бичсэн ч гэсэн (а́ = аа) ''Татаар, Татарстаан'' гэж бичсэн мэт уртаар дууддаг.