Content deleted Content added
|
|
|
{{Цөмийн физик}}
'''Гамма цацраг буюу гамма туяа''' ({{lang-en|gamma radiation, gamma rays}}, {{lang-ru|гамма излучение, гамма луч}}) — өндөр давтамжийн буюу [[долгионы урт]] маш богинобогинотой (5·10<sup>−3</sup> нанометрээс бага) [[цахилгаан соронзон долгион]]. ''γ'' үсгээр тэмдэглэдэг. [[Электрон-позитроны устал]], [[пион|саармаг пионы задрал]], [[цацраг идэвхт задрал]], [[цөмийн нэгдэл]], [[цөмийн задрал]], одон орон-физикийн процессууд дахь урвуу [[Комптоны эффект]] зэргийн үр дүнд үүсдэг. Гамма цацрагууд нь ихэвлчлэн 10<sup>19</sup> Гц-ээс илүү өндөр давтамжтай байх ба 100 [[электрон-вольт|кeВ]]-с дээш энергитэй, 10 [[метр|пикометр]]ээс бага долгионы урттай, хэмжээгээрээ [[атом]]аас жижиг. Гамма задралын фотонууд нь ихэнхдээ хэдэн зуун кeВ энергитэй байх ба бараг дандаа 10 МeВ энергиэс бага байна.
Гамма цацраг нь ионжуулагч цацрал тул амьд эсэд маш хүнд гэмтэл учруулдаг, эрүүл мэндэд хортой [[цацраг идэвхт задрал]]ын нэгэн төлөөлөгч юм.
|
