Цахар: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Хуудас үүсгэв: "{{Инфобокс Үндэстэн |group= Цахар ястан |image= |image_caption= |population=400 мянга (тооцоо) |region1={{flagcountry|China}} (..."
 
No edit summary
Мөр 3:
|image=
|image_caption=
|population=400 мянга400,000 (тооцоотаамаг)
|region1={{flagcountry|China}} (1987 он)
|pop1=299,000
|ref1=<ref>[http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xtpd1oBnb-0J:www.ethnologue.com/show_country.asp%3Fname%3Dcn+kok+nur+mongols+statistic+populations&cd=1&hl=mn&ct=clnk&gl=mn ethnologue.com information]</ref>
|region2={{MGL}} (2010 он)
|pop2=132
|ref2=<ref>[http://ubstat.mn/News=ebaf41a3-0bff-11e1-9add-001fc60e81da Монгол улсын хүн амын 2010 оны улсын тооллогын дүн].</ref>
|languages= [[Монгол хэл|Монгол хэл бичиг]], [[Хятад хэл бичиг]]
|related= [[Үзэмчин]], [[Халх]], [[ҮзэмчинНайман]], [[Баарин]] г.м бусбусад [[Монгол үндэстэн]], [[Монгол угсаатан]]
|religions= зарим нь [[Буддын шашин]]тан ([[Шарын шашин]]тан), зарим нь шашин шүтдэггүй, зарим нь уул усаа шүтэн тахидаг
}}
'''Цахар''' ([[Монгол бичиг|мо.б.]] ''čaqar'') — 14-17-р зууны үеийн нөлөө бүхий [[Монгол угсаатан|Монгол]] [[аймаг]], зүүн гарын нэгэн [[түмэн]], өдгөө [[Монгол хэл]]тэй зарим нь [[Монгол үндэстэн]]д, ямар ч хэлтэй байсан [[Монгол угсаатан]]д багтана гэж ойлгох, олонхид нь тоо бүртгэл алдарч гээгдсэн [[ястан]]. Цахар ястны хэлэлцэх Монгол хэлний аялгууг [[Цахар аялгуу]] гэх бөгөөд Монгол хэлний [[Халх]], [[Ордос]]ыг бас багтаасан Төв аялгуунд хамаатуулж ойлгоно. [[Батмөнх даян хаан]] улсаа зургаан түмэн болгон өөрчлөн байгуулсны нэг түмэн нь Цахар байсан. Түүнээс хойших [[Лигдэн хаан|Лигдэн]] хүртэлх хаад бүгдээр Цахар нутагт сууж, Цахар түмнийг өөрийн гараар эзэн мэдэж байжээ. [[Манж үндэстэн|Манжид]] Цахар түмэн эзлэгдсний дараа Цахараас манж хааны гэр бүлд бэр буусан нь цөөнгүй. 1673 онд Цахарын нэгэн ноён босч тэмцээд дийлдэв. Уурсаж хаширласан [[Энх амгалан хаан]] Цахарын хуучин зохион байгуулалтыг өөрчилж [[Хаалган]]д аваачаад, чуулгантай болгохын оронд өөрийн цэргийн шууд захиргаанд байх Цахар найман хошууг байгуулжээ. [[Чин улс|Чингийн]] цэрэг [[Зүүнгар улс|Зүүнгарыг]] буулган авсны дараа 1758 онд [[Шиньжян]]гийн [[Или]] руу харуулын албанд Цахаруудаас нүүлгэсэн. Тэдний үр сад өдгөө [[Торгууд]], [[Өөлд]]тэй цуг [[Бортал тойрог|Бортал]]д суудаг. 1911 онд [[Богд хаант Монгол улс]] байгуулагдахад Шиньжянгаас [[Сумъяа бэйс]] ардаа дагуулан [[Оросын Эзэнт Улс|Оросоор]] дамжин явсаар [[Ар Монгол]]д ирж, шинэ тулгар [[Монгол улс]]даа хүчээ өргөжээ. [[Хиагт]]ын хажууд нутаг авсан тэднийг [[Сэлэнгэ мөрөн|Сэлэнгийн]] Цахарууд гэдэг.
 
==Зүүлтийн холбоос==
{{reflist}}