Энерги: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 1:
[[Файл:Lightning_over_Oradea_Romania_zoom.jpg|thumb|right|200px|Цахилгаан цахих нь хүчтэй цахилгаан орны нөлөөгөөр агаар задрах үйл явц бөгөөд энергийн урсгал юм. Атмосфер дахь цахилгаан потенциал энерги нь дулаан, гэрэл, дууны энергид хувирдаг.]]
[[Физик|Физикт]] болон бусад [[Шинжлэх ухаан|шинжлэх ухаануудад]] '''эрчим''' буюу '''энерги''' ([[Грек хэл|Грекийн]] ενεργός, ''энергос'', "идэвхтэй, ажилладаг" гэсэн утгатай)<ref>{{cite web |url=http://www.etymonline.com/index.php?term=energy |title=Energy |work=Online Etymology Dictionary |last=Harper |first=Douglas |accessmonthday=May 1|accessyear=2007}}</ref> бол байгаль дээр хадгалагдаж буй системүүд болон биетүүдийн физик шинж чанарыг илэрхийлсэн [[Скалъяр (физик)|скалъяр]] [[физик хэмжигдэхүүн]] юм. Энерги нь хэд хэдэн өөр төлөвт орших бөгөөд тухайлбал [[Кинетик энерги|кинетик]], [[Потенциал энерги|потенциал]], [[Дулааны энерги|дулааны]], [[Цахилгаан соронзон энерги|цахилгаан соронзон]], [[Химийн энерги|химийн]], [[Цөмийн энерги|цөмийн]], [[Тайван үеийн энерги|масс]] гэх мэтчилэн байдаг бөгөөд эд бүгд мэдэгдэж буй байгалийн үзэгдлүүдийг тайлбарлахаар тодорхойлогдсон.
 
Энерги нь нэг төлөвөөс нөгөө төлөвт хувирах бөгөөд харин хэзээ ч шинээр үүсч бий болдоггүй, мөн устаж үгүй болдоггүй. Энэхүү [[Энерги хадгалагдах хууль|энерги хадгалагдах]] зарчимыг анх 19-р зууны эхэн үед постулат болгосон бөгөөд энэ нь аливаа [[Битүү систем|битүү системд]] үйлчилдэг. [[Нётерийн теорем]] ёсоор бол энерги хадгалагдах үзэгдэл нь физикийн хуулиуд цаг хугацаа өнгөрөхөд өөрчлөгддөггүй гэдэг баримтын үр дагавар юм.<ref name="jphysics">{{cite book | last =Lofts| first =G| coauthors =O'Keeffe D; et al| title=Jacaranda Physics 1| publisher =John Willey & Sons Australia Ltd. | date =2004| location = Milton, Queensland, Australia| pages = 286| chapter=11 — Mechanical Interactions| edition=2| isbn=0 7016 3777 3}}</ref>