Байгалийн нөөц: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 23:
Байгаль ашиглалт нь байгалийн нөөцийг ашиглах, хүрээлэн буй орчиныг өөрчлөхтэй холбоотой янз бүрийн процессуудын нийлбэрийг авч үзвэл:
Хүний үйл ажиллагааны обьект болох байгаль нь биологийн дэс дараалалтай үзэгдлүүдийг хамарсан нарийн төвөгтэй систем юм. Орчин үед дэлхийн байгаль орчины байдал ба антропоген үйл ажиллагаа хоёр салшгүй холбоотой. Нийгэм болон байгалийн харилцан үйлчилгээ байгаа бүх мэдээллийг холбон үзэхгүйгээр, түүнд хандахгүйгээр цаашдын хөгжлийг нь урьдчилан таамаглаж, дүгнэж болохгүй. Ямарч амьдарлын үзэгдэл, түүний энгийн ба нарийн төвөгтэй хэлбэрүүдийг, хүрээлэн буй орчинтойгоо хэрхэн холбогдсоныг гүн гүнзгий ойлгох шаардлагатай. Систем гэж ерөнхийлөн ойлгоход өөр хоорондоо харилцан адилгүй байдаг тодорхой нэгж бүхэл бүтэн зүйлсийг үүсгэсэн олон элетэнтүүдийн нийлбэрийг олдог.
Аливаа орчуулга нь зөвхөн уг бүтээлийн агуулгыг дамжуулах төдийгүй, энэ агуулгыг илэрхийлж байгаа үг хэллэгийн утга санааг үнэн зөв нээн гаргаж, уран сайхны тал, найруулгын өвөрмөц онцлогийг дамжуулах учиртай. Ийм учраас орчуулгад гадаад хэлний үг, өгүүлбэрийн ил, далд утга, тухайн бичвэр, зохиолчийн найруулгын өнгө аясыг нарийн ажиглаж, дүйж тохирох монгол хэлнийхээ үгсийн сангийн хэрэглүүрийг олж ашиглах, өөрөөр хэлбэл, уг бичвэрт үндэсний онцлогийг илэрхийлсэн үг, түүний дотор адилтгал зүйрлэл зэрэг хэлний яруу хэрэглүүр хэрэглэсэн байвал орчуулгад ч мөн ийм тохирох үг хэллэгийг олж буулгахыг хичээх учиртай.
Эх зохиолын болон орчуулах хэлний өөр өөр нэрлэсэн утгатай үгсийн дүрслэн илэрхийлэх шууд бус утга нь ижил байж болно. Монгол англи хэлний зүйрлэсэн хэллэгүүдэд нэгэн ижил санааг өөр өөр амьтнаар илэрхийлэх нь бий. Жишээлбэл:
Монголчууд эрүүл чийрэг гэсэн санааг чулуу шиг биетэй, завгүй гэхийг шоргоолжтой зүйрлэдэг бол англичууд их иддэг гэсэн утгыг тэмээн хяруултай бол, монголчууд гахайтай зүйрлэдэг байна.
Адилтгал, зүйрлэл, төлөөлөл зэрэг үгийн утга шилжүүлэн дүр зураглал бүтээх найруулгын ур маягийг хэлний талаас нь гол төлөв гурван зүйл аргаарорчуулгад дамжуулдаг байна. Эдгээр нь:
1. Бололцоотой тохиолдолд тухайн үг хэллэгийн дүрслэн илэрхийлэх бодит утгыг нь алдагдуулахгүйгээр хуулбарлан орчуулах
2. Тухайн улс үндэстний түүх, соёлын өвөрмөц онцлог алдагдахааргүй тохиолдолд утга дүйх мөн шилжсэн утгатай үг хэллэгээр орлуулах
3. Орчуулагч өөрөө утга. Үүрэг, дүр дүрслэлээр цаад эх бичгийн хэллэгтэй ойролцоо үг хэллэг зохион дамжуулах зэрэг арга юм.
| |||