Туркменистан: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Мөр 75:
Урьдын түүхэнд Түркмен оронд төвлөж мандсан улс байсангүй. Хоёр мянган жилийн тэртээ [[Ахемины улс|Ахемены]], [[Эртний Македон|Македоны]] дайчдын зам татаж өнгөрчээ. Дараа нь [[Парф улс|Парф]], [[Сасаны улс|Сасан]] гэх мэт [[Иран угсаатан|Иран угсаатны]] байгуулсан төр улсын хязгаар нутаг байв. Эцэстээ [[Түрэг|Түрэг угсаатны]] умраас өмнөш, дорноос өрнөш нүүсэн нүүдлийн замд таарч аажмаар Иран бус Түрэг угсаатны нутаг болжээ. 10-р зуунаас [[Перс]] соёлтой Түрэг угсааны [[Селжук улс|Селжук]], [[Сартуул улс|Сартуул]] улсын бүрэлдэхүүнд орж явав. 13-р зуунд [[Их Монгол Улс|Их Монгол]], [[Хүлэгүгийн улс|Хүлэгүгийн]] гэх [[монгол үндэстэн|монгол]], 14-р зуунд [[Төмөрийн улс|Төмөрийн]] гэх [[түрэг-монгол]], 16-р зуунаас [[Хивын]], [[Бухары]]н гэх хоёр [[узбек]] эзэнтэй улсуудын харьяанд орж явсаар 19-р зуунд [[Оросын эзэнт улс|хаант Орос]]ын цэрэгтэй учирчээ.<ref name=cs>[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Turkmenistan.pdf "Country Profile: Turkmenistan"] (PDF). [[Library of Congress]] [[Federal Research Division]] (February 2007). {{PD-notice}}</ref>
Өнөөгийн Түркмен орны үндсэн ард түмэн нь [[Түркмен үндэстэн]] юм. Тэд [[Турк үндэстэн|Турк]], [[Азербайжан үндэстэн|Азербайжан]] бас багтдаг Түрэг угсааны өрнө салаа буюу [[Огуз]] бүлэгт хамаардаг. «[[Огуз]]» гэдэг үг нь «аймаг» гэсэн утгатай үг юм. Огуз нь 9-р зуунд [[Каспийн тэнгис]]ээс [[Балхаш нуур]] хүртэл, ер нь [[Арал тэнгис]]ийн орчим нутаглаж байгаад аажмаар баруун өмнөш нүүсэн гэж үздэг. Түрүүч нь явсаар [[Турк]]т, дагуул нь [[Азербайжан]]д, адаг нь [[Түркмен]]д суурьшсан шиг байна. 7-р зууны [[Орхоны бичиг]]т ''Sekiz-Oghuz'' («найман огуз»), ''Dokuz-Oghuz'' («есөн огуз») гэж бичжээ Түрэг судлалын эрдэмтэд тайлж уншжээ. Тиймээс [[Түрэг улс]]ыг мөхсний дараа [[Монгол улс|Монгол орноос]] Огуз («аймаг») Түргүүд нүүсэн байх гэж таадаг.<ref name=cs/>
In the eighth century A.D., [[Turkic languages|Turkic]]-speaking [[Oghuz Turks|Oghuz]] tribes moved from [[Mongolia]] into t-day Central Asia. Part of a powerful confederation of tribes, these Oghuz formed the ethnic basis of the modern Turkmen population.<ref name=cs>[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Turkmenistan.pdf "Country Profile: Turkmenistan"] (PDF). [[Library of Congress]] [[Federal Research Division]] (February 2007). {{PD-notice}}</ref> In the tenth century, the name "Turkmen" was first applied to Oghuz groups that accepted [[Islam]] and began to occupy present-day Turkmenistan.<ref name=cs/> There they were under the dominion of the [[Seljuk Empire]], which was composed of Oghuz groups living in present-day [[Iran]] and Turkmenistan.<ref name=cs/> Turkmen soldiers in the service of the empire played an important role in the spreading of Turkic culture when they migrated westward into present-day [[Azerbaijan]] and eastern [[Turkey]].<ref name=cs/>
== Эдийн засаг ==
| |||