Баянхайрхан сум: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Баянхайрхан сумын товч танилцуулга
б 202.170.68.83 (яриа)-н хийсэн засваруудыг Zorigt-ий хийсэн сүүлийн засварт буцаан шилжүүллээ.
Мөр 1:
'''Баянхайрхан''' нь [[Завхан]] [[Аймаг|аймгийн]] [[сум]] юм.
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">БАЯНХАЙРХАН СУМЫН ТОВЧ ТҮҮХ</span></p>
{{Завхан}}
<p><span sans-serif="sans-serif"";"=""> </span></p>
 
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">1924 онд хантайшир уулын аймгийн дэлгэрхаан хошууг татан буулгаж мөн хошууны цэцэн, наран гэх гурван </span><span lang="MN" sans-serif="sans-serif" xml:lang="MN"";"="">С</span><span sans-serif="sans-serif"";"="">умыг нэгтгэж Хөвсгөл аймгийн Баянхайрхан сум нэртэйгээр байгуулагдсан.Голдох хүн ам нь Хотгойд ястан.</span></p>
[[Category:Завхан аймгийн сумд]]
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">1955 онд байгуулагдсан Хотгойд нэгэн хошуу, засагт  хан аймгийн Эрдэнэ дүүрэгч вангийн хошуу Дүнгээ аймаг Манжийн үеийн Халхын баруун замын дундад зүүн гарын Зүүн этгээдийн хошуу,1924-1931 онд Хантайшир,Дэлгэрхан Уулын хошууны Цэцэн баян,Наран сум хэмээгдэж байсан.</span></p>
{{stub}}
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">1931 онд мөн хошуунаас Хөвсгөл аймгийн Баянхайрхан сум нэртэйгээр байгуулагдан улмаах БНМАУ-ын бага Хурлын тэргүүлэгчдийн 81-р тогтоолоор 1924 онд Завхан аймагт шилжсэн, 1931-1955 оны үед долоон багт хуваагдаж байсан ба Батнөхөрлөл нэгдэл байгуулагдахад Асгат,Минж,Төөнт,Үйлдвэр баригад гэсэн нэгжтэй болсон байна.</span></p>
 
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">1992 оны Засаг захиргааны өөрчлөлттөөр Наран,Төөнт,Минж,Асгат гэсэн 4 багт хуваагдах болсон.</span></p>
[[en:Bayankhairkhan, Zavkhan]]
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">Баянхайрхан сум 255,8 мянган га нутаг дэвсгэртэй.Сумын төв нь Алтанбулаг,аймгийн төвөөс 255 км-т оршино.Наран,Төөнт,Минж,Асгат гэсэн 4 багт 516 өрх,1968 хүн ам,76286 толгой малтай байна.</span></p>
[[mk:Бајанхаирхан, Завхан]]
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">Баянхайрхан сумын нутгийн зөвлөлийн даргаар доктор Профессор Монгол улсын гавьяат багш Н.Жадамба ажилладаг.Баянхайрхан сум нь Нөмрөг,Түдэвтэй,Сонгино,Баян Тэс,Тэс,Увс аймгийн Зүүнхангай,Хөвсгөл аймгийн Цэцэрлэг сумтай тус тус хиллэдэг.</span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">Далайн төвшингөөс дээш 1525-2326 м өндөр өргөгдсөн,эрс тэс уур амьсгалтай,өвөлдөө 3О-5О см цас унаж 11-р сараас 5-р сар хүртэл ихэнх нутгаар цастай байдаг.</span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">32-48 градус хүйтэрдэг,Сумын нутагт давс,шохойн чулуу зэс,хүрмэн чулуу,зэсийн хүдэр зэрэг байгалийн баялагтай ба үхрийн нүд,тошлой,нэрс улаалзгана зэрэг төрөл бүрийн жимстэй,буга,согоо,бор гөрөөс,гахай,хүдэр,хэрэм,чан</span><span lang="MN" sans-serif="sans-serif" xml:lang="MN"";"="">д</span><span sans-serif="sans-serif"";"="">ага,туулай үнэг,чоно шилүүс,дорго,мануул,хярс,өмхий хүрэн,цагаан үе,зурам,тарвага гэх мэт ойн болон ойт хээрийн олон төрлийн ан амьтан нүүдлийн болон нутагшсан олон төрлийн шувуун сүрэг байдаг.</span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">Алтанбулаг хоршоо,уртын дөрөлж,Асгат,Баянтохой,замын довон зэрэг газарт түрэгийн үеийн гайхамшигтай дурсгал болох хүн чулуун хөшөө бий.</span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">Сумын даргаар 1939-1941 онд Х.Туваанжав,1942-1943 он Барам,1943-1944 он Товуу,1944-1946 онд Р.Лхүндэв,1946-1951 онд  М.Нямдорж1951-1952 онд Л.Цамба,1953-1956 онд Ч.Жамган,1956-1964 онд Д.Пүрэвсүрэн,1964-1968 онд Ц.Сандуйжав,1968-1973 онд Ш.Доржпалам,1973-198О онд И.Баасандорж,198О-1982 онд И.Дамдинбазар1982-1991 онд Г.Ванчиндорж,Г.Чулуунбаатар нар ажилласан ба 1992 онд Монгол улс шинэ үндсэн хуулийг баталж Засаглалын системд өөрчлөлт орсноор сум нэгдлийн дарга гэж байсныг өөрчлөн сумын засаг дарга,ИТХ-ыг байгуулсан.</span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">            Энэ үед АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны даргаар Н.Банзрагч,ИТХ-ын даргаар 1992-1994 онд М.Даваасамбуу,1994-1996 онд Ж.Лхагважав ажилласан ба 1996 оноос сумын засаг даргаар П.Цэрэндаваа,2ООО онд Д.Цэндсүрэн,ИТХ-ын даргаар Ж.Баярсайхан 2ОО2 онд Д.Цэндсүрэн нь өвчний улмаас Засаг даргын албыг хаших боломжгүй болсон тул Г.Баярсайхан засаг даргаар сонгогдсон.2ОО5 оны 11-р сард С.Алтанцэцэг сумын засаг даргаар,2ОО4 оноос сумын ИТХ-ын тэргүүлэгчдийн даргаар Г.Гантөмөр нар сонгогдон ажиллаж байна.</span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">Мудлайн Гомбосүрэн 1989 онд Монгол улсын Хөдөлмөрийн баатар цолоор,Даваасамбуугийн Жадамбаа 1991 онд Монгол улсын хөдөлмөрийн баатар цолоор шагнагдсан. Г.Ванчиндорж,Г.Чулуунбаатар нар ажилласан ба 1992 онд Монгол улс шинэ үндсэн хуулийг баталж Засаглалын системд өөрчлөлт орсноор сум нэгдлийн дарга гэж байсныг өөрчлөн сумын засаг дарга,ИТХ-ыг байгуулсан.</span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"=""> </span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">Нямын Жадамба Монгол улсын гавьяат багш цол тэмдэгээр</span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">шагнагдсан байна.Мөн тус сумаас төрөн гарсан эрдэмтэн докторууд төрөн гарсан.</span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">        -Балдандорж Равдандаш- физик,математикийн ухааныдоктор, Очиржав Мөнхтогтох-Биологийн ухааны докторЯдамжавын Аюушжав-эдийн засгийн ухааны доктор</span></p>
<p><span sans-serif="sans-serif"";"="">Улсын аварга малчин Ц.Гомбожав,Д.Лхүндэвсамбуу Улсын аварга агент П.Дашням,ахмад дипломатич Ширчинжавын Юмжав,Бүрэнжаргалын Авирмэд-Санхүү Банкны тэргүүний ажилтан,Дагвадоржийн Аюурзана Санхүү банкны тэргүүний ажилтан, Янжингийн Аюурзана Боловсролын тэргүүний ажилтан,Чулуун боловсролын Тэргүүний ажилтан,Должинхорол Цэрэндулам боловсролын тэргүүний ажилтан,Нямрагчийн Дашням боловсролын тэргүүний ажилтан,Гомбын Жамьян худалдааны тэргүүний ажилтан,Магсаржавын Жамьянсүрэн Хүнсний үйлдвэрийн тэргүүний ажилтан,Пүрэвсүрэнгийн Лхагвасүрэн худалдаа аж үйлдвэрийн тэргүүний ажилтан,Норовын Нямаа эрүүлийг хамгаалахын тэргүүний ажилтан,Товуугийн Намсан монгол улсын начин,Очирын Нанзад Даншигын Арслан, зэрэг алдар цолтнууд төрөн гарсан юм.</span></p>