Дотоод сүлжээ: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
б 103.10.20.18 (яриа)-н хийсэн засваруудыг MerlIwBot-ий хийсэн сүүлийн засварт буцаан шилжүүллээ.
Мөр 1:
[[Зураг:Dotogadu sueljii-e.PNG|left]] '''Дотоод сүлжээ''' (<small>[[Англи хэл|Англиар]]</small> ''Local Area Network, LAN'') нь албан байгууллага, сургуулийн [[барилга]], [[компьютер]]ийн тэнхим, орон сууц гэх мэт явцуу зайг хамрах [[компьютерийн сүлжээ]] юм.
 
== Анхны дотоод сүлжээ ==
 
1970-аад оны эхээр компьютерын үйлдвэрлэлд том ахиц гарсан нь их интеграл схем гарч ирсэн явдал байлаа. Тэдгээрийн харьцангуй бага үнэ, өргөн функцүүд нь мини-компьютеруудыг бүтээхэд түлхэц болсоНболсон. Ингээд ганц супер-компьютер авснаас олон мини-компьютер авч ашиглах нь илүү хурдтай бөгөөд хямд болсон байна.
Ингэснээр байгууллагын дэд хэсгүүд компьютертой болох боломж бүрдсэн боловч уг компьютер нь хэсгийнхээ хүрээнд бие даасан байдалтайгаар ажиллаж байсан.
 
Хэрэглэгчдийн хэрэгцээ өссөөр удалгүй ойр байгаа компьютеруудтай өгөгдөл солилцох шаардлага гарах болсон ба үүн дээр үндэслэн анхны дотоод сүлжээ үүсчээ.
Компьютерийн технологи үүссэн цагаас эхлэн тэдгээрийн хооронд мэдээллийг дамжуулах асуудал анхаарлын төвд байж судлагдаж иржээ. Анх АНУ-ын батлан хамгаалах яамнаас цэргийн зориулалттай сүлжээний анхны хувилбарыг гаргасан бөгөөд үүнийгээ ARPANET гэж нэрэлсэн байна. Цэргийн зориулалтаар үүссэн энэ сүлжээнд их дээд сургуулиуд, судалгааны төвүүд холбогдох болсоноор энэ сүлжээ цэргийн гэдэг утгаа алдахад хүрсэн байна. Иймд цэргийнхэн уг сүлжээг олон нийтийн ба цэргийн гэсэн хоёр хэсэгт хуваан цаашид хөгжүүлжээ. Цэргийн сүлжээ нь өнөөдөр ARCNet сүлжээ болон хэрэглэгдэж байгаа бөгөөд нөгөө хэсэг нь дэлхийн олон нийтийн хэрэглэж байгаа Интернетийн сүлжээ болжээ. Цэргийн сүлжээг тэр үед нь ARPANet гэж нэрлэж байв. ARPANet-ээс 1980 онд сүлжээгээр мэдээллийг дамжуулах TCP протоколыг анх бий болгожээ. Үүнээс хойш хоёр жилийн дараа IP протоколыг бий болгосноор өнөөгийн Интернетийн сүлжээ бий болжээ. Компьютерийн сүлжээг олон хэлбэрээр ангилж болдог байна.
 
== Дотоод сүлжээний технологиуд ==
Line 13 ⟶ 14:
* Ethernet
* Token ring
* FDDI (Fiber Distributed Data InInterface)
 
Ethernet ба fast Ethernet (CSMA/CD)
 
Ethernet ба fast Ethernet (CSMA/CD) нь LAN загварын дэд бүлэг юм.
CSMA/CD (carrier sense multiple access with collision detection) нь
bus\tree ба од топологитийг өргөн ашигладаг хяналтын техникүүд. Үүний
анхны хувилбар нь Xerox хэмээх Ethernet LAN- нэг хэсэг юм. Харин
дамжуулагчийн хувилбар нь MITREnetLan юм. Эдгээр нь бүгд IEEE 802.3
стандартад нийцсэн байдаг.
CSMA/CD ба түүний дохиолол нь санамсаргүй хандалт эсвэл техник
эсэргүүцэл зэрэг болно. Энэ техникийг өмнө нь радио сүлжээнд ашигладаг
байжээ. Энэ нь эхэндээ зөвхөн илгээх хүрээнд ашиглагддаг байсан ба улам
хөгжсөөр бага хугацаанд олон сүлжээнд холбогдох боломжтой болсон.
Дамжуулж буй мэдээллийг үнэн зөв эсэхийг хүлээн авагчийн шалгагчаар
илрүүлнэ. (HDLC). Илрүүлэгч нь ямар нэг алдаатай байвал хүлээн авагчийн
хаягаар хариу илгээнэ.
Сувагт илрүүлэгчтэй үед чимээ гарах эсвэл тухайн цагт өөр станцад
холбогдох, нэгээс нь хүлээн авагч нөгөөд нь дамжуулах үед алдаа гарна.
ALONA нь радио сүлжээний багцын нэлээд эртний технологи.
ALONA нь энэ үйлдэлд хариу өгөгч юм. Сүлжээнд ALONA-г суулгаж
өгснөөр хүчин чадал нь нэмэгдэж сайжирдаг. Суулгах үед хэмжээ нь
дамжих цагтай тэнцүү байна. Хүчин чадал нь нэмэгдсэнээр системийн 37%-
ийн хэрэглээ нэмэгддэг. Хоёр станцтай зэрэг холбогдох эсвэл хоёулаа
холбогдсон үед нэгнээс нь салгаж болдог.
Сүлжээний алдаа илрүүлэгчид анхны дуудлага ирэхэд ажиллаж
эхэлнэ. Дамжуулагч ашиглаж байхад станц хүлээх хэрэгтэй, дамжуулагч сул
үед станц дамжуулна. Хоёроос дээш холболт нэг зэрэг дамжуулж эхэлбэл
алдаа гарч болох ба үүнийг тооцож чадвал үйлдлүүд эмх цэгцтэй болно. Их
хэмжээний хэрэглээ нь дамжуулалтын урт, хугацаанаас их хамаардаг.
CSMA-ийн алгоритм нь дамжуулалт завгүй үед хэрэгтэй.
Станц дамжуулалт хүлээн авмагц дараахи дүрмийг баримтална.
 
# Дамжуулалт сул үед холбогдоно.
Line 28 ⟶ 60:
# Дохио хүлээн авсны дараа хэсэг хугацааг өнгөрөөгөөд дахин холбогдоно.
 
CSMA систем нь IEEE-ийн стандартад нийцсэн ба холболт урт үед
 
холболтын төгсгөлд алдаа илрүүлдэг нь хос кабелийн ашигтай тал юм. Алдаа
нь 2 системд ялгаатай илэрнэ.
Шулуун холболтод алдаа нь өндөр вольтоор ганц холболтод илэрнэ.
Дамжуулагчийн дохио эсэргүүцлийг сулруулдаг учраас энд потенциалын
хувьд зөрчилддөг.
Хоёр станц холболтоос хол байх тохиолдолд станц бүр сулруулсан
дохиог өөр газраас хүлээн авах болно. Иймд Coaxial кабель 500 м-т 10 Base
5, 200 м-т 10 base 2 байна.
Ямар ч Hub 1 оролттой сигналь ирэх үед алдаа үзүүлдэг. Төв дохиолог
алдаа илэрсэн дохио ирэхэд холбогдоно.
Хос холболтын системд алдааг илрүүлэх хэд хэдэн боломж байна.
Үүнээс хамгийн өргөн хэрэглэгддэг нь явуулсан болон хүлээн авсан
үйлдлийн хугацааг харьцуулах.
 
Компьютеруудыг холбогч ашиглан дотоод сүлжээнд холбох:
Line 51 ⟶ 96:
Гүүр болон холбогчийн сүлжээний холболтын байрлалд тавьсан хязгаарлалттай холбогдон холбооны шинэ төхөөрөмж гарч ирсэн ба энэ нь чиглүүлэгч (router) юм.
Бүрэн холболттой байрлал ашиглах үед компьютерууд хувийн холболтын шугам бүрт зориулсан порттой байна. «Од» байрлалын үед компьютерууд ганц порттой байж болох ба төвд байрлах холбогчид (switch) залгагдана. Глобал сүлжээнд холбогчийг анхнаасаа ашиглаж байсан бол дотоод сүлжээнд 1990-ээд оны эхэн үеэс хэрэглэж эхэлжээ. Холбогч ашигласнаар сүлжээний үнэ өсдөг учраас одоохондоо өргөн хэрэглээнд ороогүй боловч үнэ нь буурч, удахгүй дундын шугамуудыг хэрэглээнээс түрж гаргах боломжтой. Энд холболтын хувийн шугамууд нь эцсийн зангилаа ба холбогчийн хооронд байрлах ба холбогч хоорондын шугам нь төрөл бүрийн эцсийн зангилаануудын мэдэгдлийг дамжуулах тул дундын шугам байна.
 
Компьютерууд тухайн агшинд аль компьютер нь дундын шугамыг ашиглаж болох тухай тохиролцохдоо өгөгдөл дамжуулахаасаа илүү хугацааг зарцуулах болно. Харин энэ асуудал нь хоёр холбогчийн хувьд өөрөөр шийдэгддэг. Энэ тохиолдолд зөвхөн хоёр холбогч шугамыг хуваан ашиглах тул зохион байгуулахад хялбар байдаг.
Одон топологийн бүх төхөөрөмжүүд нь кабелийн сегментүүдийн тусламжтайгаар холболтын төхөөрөмжид холбогддог. Дурын хоёр төхөөрөмжийн хоорондох өгөгдлийн дамжуулалт холболтын төхөөрөмж (switching)-ээр дамжуулагддаг.
 
[[Ангилал:Компьютерийн сүлжээ]]
 
[[ar:شبكة محلية]]
[[az:Lokal şəbəkə]]
[[be:Лакальная вылічальная сетка]]
[[be-x-old:Лякальная вылічальная сетка]]
[[bg:Локална мрежа]]
[[bn:লোকাল এরিয়া নেটওয়ার্ক]]
[[bs:Local Area Network]]
[[ca:Xarxa d'àrea local]]
[[ckb:تۆڕی خۆجێیی]]
[[cs:Local Area Network]]
[[cy:Rhwydwaith ardal leol]]
[[da:LAN]]
[[de:Local Area Network]]
[[el:Τοπικό δίκτυο υπολογιστών]]
[[en:Local area network]]
[[eo:Loka reto]]
[[es:Red de área local]]
[[et:Kohtvõrk]]
[[eu:Sare lokal]]
[[fa:شبکه محلی]]
[[fi:Lähiverkko]]
[[fr:Réseau local]]
[[ga:Líonra achair logánta]]
[[gl:LAN]]
[[he:רשת מקומית]]
[[hi:लोकल एरिया नेटवर्क]]
[[hr:LAN]]
[[hu:Helyi hálózat]]
[[ia:Rete local]]
[[id:Jaringan wilayah lokal]]
[[is:Staðarnet]]
[[it:Local Area Network]]
[[ja:Local Area Network]]
[[ka:ლოკალური ქსელი]]
[[km:Local Area Network]]
[[ko:근거리 통신망]]
[[la:LAN]]
[[lb:Local Area Network]]
[[lv:Lokālais tīkls]]
[[mhr:Верысе вапш]]
[[mk:Локална мрежа]]
[[ml:ലോക്കൽ ഏരിയ നെറ്റ്‌വർക്ക്]]
[[ms:Rangkaian kawasan setempat]]
[[nl:Local area network]]
[[no:Lokalnett]]
[[pl:Sieć lokalna]]
[[pms:LAN]]
[[pt:Rede de área local]]
[[ro:Rețea locală]]
[[ru:Локальная вычислительная сеть]]
[[simple:Local area network]]
[[sk:Local Area Network]]
[[sq:Local Area Network]]
[[sr:Локална рачунарска мрежа]]
[[su:Local area network]]
[[sv:Local Area Network]]
[[ta:குறும்பரப்பு வலையமைப்புகள்]]
[[th:แลน]]
[[tl:Local area network]]
[[tr:Yerel alan ağı]]
[[uk:Локальна мережа]]
[[ur:مقامی علاقائی جالکار]]
[[uz:LAN]]
[[vi:LAN]]
[[xmf:ლოკალური რშვილი]]
[[yi:לאקאל נעצווערק]]
[[zh:局域网]]
[[zh-min-nan:LAN]]