Кызылсу: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Хуудас үүсгэв: "{{Инфобокс Хот |албан ёсны нэр =Кызылсу - Киргиз<br/>өөртөө засах тойрог<br/> |гадаад ..."
 
No edit summary
Мөр 12:
|газрын зураг тайлбар =
|газрын зураг хэмжээ =
|latd= 37|latm= 18|lats= |latNS=N
|longd=97|longm=24|longs= |longEW=E
|захиргаа төрөл =Улс
|захиргаа нэр ={{flagicon|CHN}} [[БНХАУ]]
Мөр 23:
|захиргаа нэр3 =1 хот, 3 шянь
|захиргаа төрөл4 =Засаг захиргааны төв
|захиргаа нэр4 =[[Артуш]]
|байгуулагдсан нэр =
|байгуулагдсан огноо =
Мөр 70:
 
'''Кызылсу - Киргиз өөртөө засах тойрог''' ({{lang-zh|克孜勒苏柯尔克孜自治州}} ''Kèzīlèsū Kē'ěrkèzī Zìzhìzhōu''; [[Хиргис хэл|хир.]] كىزىلسۋ كىزگىز اۆتونومييالى وبلاستى, ''Кызылсу Кыргыз aвтономиялы oбласты''; {{ug|
قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى|Qizilsu Qirghiz aptonom oblasti}}) бол [[Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс|БНХАУ]]-ын [[Шиньжян - Уйгурын өөртөө засах орон|Шиньжян - Уйгурын ӨЗО]]-д харьяалагдах [[өөртөө засах тойрог]] (өөртөөюм. засах«Тойрог» жуугэдэг үг нь оросын ''округ''-аас авсан, өөртөөтүүнээс засахгадна «аймаг», гэж«жуу», ч«жөү» гэж болох юм). Мөн «кызыл» гэдэг үгний оронд «кизил», «киргиз» гэдгийн оронд «хиргис», «кыргыз» хэлж болох юм. ТойргийнКызылсу засгийнтойргийн газарзасаг Артушзахиргааны хотодтөв байрладагнь Артуш хот. Ихэнх [[Түрэг хэлний бүлэг|түрэг төрлийн хэлэнд]] адилхан Кызыл, суу гэдэг хоёр үг нь''кызыл'' (монголоор «улаан»), ''суу''=''су'' (монголоор «ус») гэсэнгэх утгатайүг байдаг. Тэгэхээр энэ тойрог ньнутаг «Улаан-Усан» хэмээх утгатай киргиз нэртэй байх нь ээ.
 
== Засаг захиргааны хуваарь ==
Кызылсу өөрөө БНХАУ-ын 2-р түвшний нэгж болохоор дотроо 3-р, 4-р, 5-р түвшний нэгжүүдийг агуулна. Яг Кызылсугийн доор харьяалагдах 3-р түвшний хоёр зүйлийн 4 нэгж байдаг. Үүнд 1 [[шяний энтэй хот]], 3 [[шянь]] байна.
 
{| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center
|colspan="9" align="center" | [[File:Kizilsu_mcp.png|300px]]
|-
! #
! Нэр
! Ханз
! Ханзын латин галиг (пинь-инь)
! Уйгур (араб үсэг)
! Уйгур (латин үсэг)
! Хүн ам (2003 он)
! Талбай (км²)
! Нягтшил (/км²)
|----------
|1
|Aртуш
|阿图什市
|Ātúshí Shì
|{{ug-textonly|ئاتۇش شەھىرى}}
|Atush Shehiri
|210,000
|15,698
|13
|----------
|2
|Aкто шянь
|阿克陶县
|Ākètáo Xiàn
|{{ug-textonly|ئاقتو ناھىيىسى}}
|Aqto Nahiyisi
|170,000
|24,555
|7
|----------
|3
|Акчи шянь
|阿合奇县
|Āhéqí Xiàn
|{{ug-textonly|ئاقچى ناھىيىسى}}
|Aqchi Nahiyisi
|40,000
|11,545
|3
|----------
|4
|Улугчат
|乌恰县
|Wūqià Xiàn
|{{ug-textonly|ئۇلۇغچات ناھىيىسى}}
|Ulughchat Nahiyisi
|50,000
|19,118
|3
|}
 
== Хүн ам ==
2000 онд Кызылсуд 439,688 оршин суугч бүртгэгдсэн. Нэгж км²-т 6.36 хүн ноогдоно.
 
===Яс үндсээр===
{| border=1 style="border-collapse: collapse;"
|-bgcolor=cccccc
! [[Хятад улсын угсаатны бүтэц|Яс үндэс]]
! Хүний тоо
! Эзлэх хувь
|-
| [[Уйгур үндэстэн|Уйгур]]
| 281,306
| 63.98%
|-
| [[Киргиз үндэстэн|Киргиз]]
| 124,533
| 28.32%
|-
| [[Хятад үндэстэн|Хятад]]
| 28,197
| 6.41%
|-
| [[Тажик үндэстэн|Тажик]]
| 4,662
| 1.06%
|-
| [[Хотон угсаатан|Хотон]]
| 432
| 0.1%
|-
| Бусад
| 558
| 0.13%
|}
 
[[da:Kizilsu]]
[[de:Kizilsu]]
[[en:Kizilsu Kirghiz Autonomous Prefecture]]
[[et:Kizilsu]]
[[es:Prefectura autónoma kirguís de Kizilsu]]
[[eu:Kizilsu Kirgizistar Prefektura autonomoa]]
[[fr:Préfecture autonome kirghiz de Kizilsu]]
[[ko:커쯔러쑤 키르기스 자치주]]
[[id:Prefektur Otonomi Kizilsu Kirgiz]]
[[ky:Кызыл-Суу Кыргыз aвтоном oблусу]]
[[nl:Kizilsu]]
[[ja:クズルス・キルギス自治州]]
[[no:Kizilsu]]
[[pl:Kizilsu]]
[[ru:Кызылсу-Киргизский автономный округ]]
[[tr:Kızılsu Kırgız Özerk İli]]
[[ug:قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى]]
[[vi:Kizilsu]]
[[zh:克孜勒苏柯尔克孜自治州]]