Киргизүүд: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Мөр 47:
 
== Нэр ==
Өдгөө монгол хэлээр Монгол улсад «Киргиз», «Хиргис», «Кыргыз» гэж гурван янзаар бичиж байна. Хамгийн дэлгэр нь [[ЗХУ]]-ын хожуу үеэс [[Монгол улс|Монголд]] танигдсан '''Киргиз''' («[[Казах]]»-тай адил тохиолдол). Гурван хэлний авиа, үсэг сэлгэлтээр ялгагдана. [[Чингиз Айтматов]]ын нэртэй хавсруулж жишэе. [[Хиргис хэл|Хиргисээр]] «Кыргыз», «Чыңгыз» гэж бичсэн нь [[Орос хэл|оросоор]] «Киргиз», «Чингиз», [[Монгол хэл|монголоор]] «Хиргис», «[[Чингис хаан|Чингис]]» гэж бичих зүй тогтол байна. Монголд анхны томоохон гэх 1982 оны толь бичигт хүнд нь «Хиргис»-ийг, улсад нь «Киргиз»-ийг хамааруулсан удаатай.<ref>Ц.Дамдинсүрэн, А.Лувсандэндэв нарын "Орос-Монгол толь"-д 1982 оны II хэвлэлийн 213-р талд киргиз - хиргис (хүн), киргизка - хиргис эмэгтэй, хиргис эхнэр, киргизский - хиргис, хиргисийн, киргизский язык -хиргис хэл, 832-р талд Киргизия - Киргиз, Хиргис, Киргизская Советская Социалистическая Республика-г Зөвлөлт Социалист (Нийгэм Журамт) Бүгд Найрамдах Киргиз Улс гэж тус тус орчуулсан байдаг.</ref> Хятадад [[монгол бичиг|монголоор]] «{{MongolUnicode|ᠬᠢᠷᠭᠢᠰ|h}}» (''Хиргис''), Орост [[Монгол хэлний Умард аялгуу|буриадаар]] «Хиргис», [[Халимаг хэл|халимагаар]] «Буруд» (''Буруу+д'') гэж бичдэг боловч давтамж цөөн. Монголд аль олон тооны дагаврийг (-д, -с, -үүд, -чүүд) залгах нь бат хэвшээгүй, эргэлзээтэй. Дээрх 3-тай гарлаар холбогдох нь «[[Хяргас нуур|Хяргас]]», «Хягас», «Хагас», «[[Хакас]]».<ref>[http://kronk.narod.ru/library/butanaev-hudyakov-2000-1-2.htm В.Я. Бутанаев, Ю.С. Худяков. - ''История енисейских кыргызов''.] // Абакан: ХГУ им. Н.Ф. Катанова, 2000. 272 с. ISBN 5-7810-0119-0</ref>
 
== Язгуур гарал ==