Цахилгаан цэнэг: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 3:
'''Цахилгаан цэнэг''' гэдэг нь зарим [[Атомаас жижиг бөөм|атомаас жижиг бөөмсийн]] [[Цахилгаан соронзон харилцан үйлчлэл|цахилгаан соронзон харилцан үйлчлэлийг]] тодорхойлдог тэдгээрийн тулгуур хадгалагдах шинж чанар юм. Цахилгаан цэнэгжсэн бие нь [[Цахилгаан соронзон орон|цахилгаан соронзон оронг]] үүсгэдэг мөн түүнд цахилгаан соронзон орон нөлөөлдөг. Хөдөлж буй цэнэг болон цахилгаан соронзон орон хоёрын харилцан үйлчлэл нь [[Цахилгаан соронзон хүч|цахилгаан соронзон хүчний]] эх үүсвэр болдог. Энэ нь дөрвөн [[Тулгуур хүчнүүд|тулгуур хүчнүүдийн]] нэг юм.
Цахилгаан цэнэг нь зарим
Ерөнхийдөө ижил цэнэгтэй бөөмс нь бие биентэйгээ түлхэлцдэг бол эсрэг цэнэгтэйнүүд нь хоорондоо таталцдаг. Үүнийг [[Кулоны хууль]] харуулдаг. Кулоны хуулиар харилцан үйлчлэлийн хүч нь хоёр цэнэгийн хэмжээнээс шууд, хоорондын зайн квадратаас урвуу хамаардаг.
Мөр 10:
Цахилгаан цэнэгийн [[СИ]] системийн нэгж нь [[кулон]] бөгөөд энэ нь ойролцоогоор 6.24 х 10<sup>18</sup> ширхэг [[Эгэл цэнэг|эгэл цэнэгүүдийн]] хэмжээтэй (нэг ширхэг электрон эсвэл протоны цэнэгийн хэмжээ) тэнцүү байдаг. Кулон нь [[Цахилгаан дамжуулагч|цахилгаан дамжуулагчийн]] хөндлөн огтлолоор нэг секундэд дамжин өнгөрөх нэг [[ампер]] гүйдлийн нийт цэнэгийн хэмжээгээр тодорхойлогддог. ''Q'' тэмдэглэгээ нь голдуу цахилгаан эсвэл цэнэгийн хэмжээг заахад ашиглагддаг. Цахилгаан цэнэгийн хэмжээг [[электрометрээр]] шууд хэмжиж болох ба мөн [[Гальванометр|баллистик гальванометрээр]] шууд бусаар хэмжиж болно.
== Түүх ==
[[Image:Bcoulomb.png|thumb|Кулоны мушгих дүүжин]]
МЭӨ 600-аад оны тэртээ Эртний Грекийн философич [[Милетус Талес|Милетусын Талесын]] дурдсанаар цэнэгийг (''цахилгааныг'') [[Арьс|арьсаар]] янз бүрийн бодисыг тухайлбал [[Хув|хувыг]] үрэх замаар хуримтлуулж болдог гэжээ. Грекчүүд цэнэгжсэн хув товч нь хөнгөн биетүүдийг тухайлбал [[Үс|үсийг]] өөртөө татдаг гэж тэмдэглэсэн байдаг. Мөн тэд хувыг хангалттай удаан үрвэл оч үсэргэх боломжтой хэмээн тэмдэглэсэн байна.
== Шинж чанар ==
|