Гүюг хаан: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 41:
Түүний дараа 1246 онд Гүюг Монголын Их хааны суурийг эзлэв. Түүнийг хаан сууринд өргөмжлөгдөх ёслол дээр Багдадын халифт улс, Сүн улс, Корё, Зүрчид зэрэг олон улс орнуудын элч төлөөлөгчид оролцжээ. Мөн Ромын Папын элч болох [[Плано Карпини]] оролцсон бөгөөд тэрээр Ромын Папын Монголчуудыг Христосын шашинд орж, Польш, Унгарыг түйвээснийхээ бурууг хүлээхийг шаардсан захидлийг авч иржээ. Гүюг хаан Ромын Папын шаардлагыг эрс няцааж, түүнийг Их Монгол Улсад дагаар орохыг сөргүүлэн шаардсан хариу өгсөн юм. Уг захидал нь эдүгээ Ром хотын Ватиканы архивт хадгалагдаж байна. Плано Карпини өөрийн аян замын тэмдэглэлийг бичиж үлдээсэн нь одоо хүртэл байсаар байна. Тэрээр эзэнт гүрний нутаг даяар хүн, амын тооллого хийж, албан татвар, цэргийн албаны хэмжээг тогтоов. Гүюгийг хаанд өргөмжлөх ёслолд Бат ирээгүй бөгөөд тэрээр өөрийн харъяат газрыг нилээд бие даасан байдалтайгаар захирч байв. Гүюг хаан Батын хүчин чадал их тул түүнтэй эвдрэлцэхээс болгоомжилж байв. 1248 онд Гүюг хаан Батын зүг цэрэглэн хөдөлж яваад, Цагадайн улсын нутагт нас баржээ.
[[Зураг:LetterGuyugToInnocence.jpg|thumb|right|150px|Гүюг хаанаас Ромын Пап лам Иннокентийд илгээсэн 1246 оны захидал]]
 
Guyuk khan's Stamp 1246.jpg
== Шашин шүтлэг ==
[[Зураг:Guyuk khan's Stamp 1246.jpg|thumb|left|200px|Гүюг хааны "Мөнх тэнгэрийн хүчин дор Их Монгол улсын далай хааны зарлиг ил болгон иргэн дор хүрвээс биширтүгэй, аюутугай" гэсэн үсэгтэй төрийн тамга]]
Мөр 50:
== Зан чанар ==
 
Гүюг хаан, Ромын папын элчин Плано Карпиний тэмдэглэснээр: «...дөч буюу дөчин тав орчим настай...дунд зэргийн нуруутай, маш хэрсүү ухаалаг, хэтэрхий зальжин, буурьтай бөгөөд ихэмсэг зантай, хий хоосон инээвхийлэх буюу гэнэхэн явдал гаргахыг нь хэн ч үзээгүй» бөгөөд эцэг өвгөдийн гэрээслэлд үнэнч, хаан төрийн хатуу ёс журмыг дээдлэгч, Их хаан байсан билээ <ref>"ГүюүгГүюг хааны их хатан Огул Хаймиш" http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:60jvHwi3ECoJ:news.niigem.mn/content/26849.shtml+&cd=16&hl=zh-CN&ct=clnk&gl=jp</ref>.
 
== Гэр бүл ==
<big>Их хатан:</big> Огул ХаймашХаймиш бол Ойрад аймгийн түрүү /захирагч/ байсан Худуга бэхийн охин, Гүюг хааны их хатан болно. Гүюг хааныг нас барсны дараа, дараачийн хаан суурины залгамжлагч Мөнхийг хаан ширээнд суутал, өөрөөр хэлвэлхэлбэл 1248 - 1251 оны хооронд төр барьж байв. Хаймиш хатнаас Хурц, ХоджаХожа, Нагу гэдэг гурван хүү төржээ<ref>"ГүюүгГүюг хааны их хатан Огул Хаймиш" http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:60jvHwi3ECoJ:news.niigem.mn/content/26849.shtml+&cd=16&hl=zh-CN&ct=clnk&gl=jp</ref>.
 
==Эх сурвалж==
{{Reflist}}
 
 
== Номнууд ==
* "''HISTORIA MONGALORUM''" Fra Giovanni da Pian del Carpini, 1245-1247, "''Монголчуудын түүх''" Плано Карпини, итали хэлнээс орчуулсан Л.Нямаа, 2006, ISBN 99929-2-214-1
* ГҮЮГ ХААН : МОНГОЛ ҮНДЭСТНИЙ ТҮҮХЭН ЗҮТГЭЛТЭН. ЦУВРАЛ №4 http://koha.pl.ub.gov.mn/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=7231
 
{{s-start}}
{{Залгамжлал
|өмнө =[[ӨгөөдэйӨгэдэй хаан]]
|албан_тушаал =[[Их Монгол Улс]]ын [[Монголын хаадын жагсаалт|хаан]]
|он =1246-1248
Line 66 ⟶ 71:
}}
{{end}}
{{stub}}
 
[[Ангилал:Их Монгол Улс]]
Line 72 ⟶ 76:
[[Ангилал:Боржигин]]
[[Ангилал:Хиад боржигин]]
 
== Номнууд ==
* "''HISTORIA MONGALORUM''" Fra Giovanni da Pian del Carpini, 1245-1247, "''Монголчуудын түүх''" Плано Карпини, итали хэлнээс орчуулсан Л.Нямаа, 2006, ISBN 99929-2-214-1
* ГҮЮГ ХААН : МОНГОЛ ҮНДЭСТНИЙ ТҮҮХЭН ЗҮТГЭЛТЭН. ЦУВРАЛ №4 http://koha.pl.ub.gov.mn/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=7231
 
[[ca:Guyuk]]