Хархорум: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 1:
{{Инфобокс Хот
|албан ёсны нэр =Хар Хорум
[[Файл:Kharkhorum.jpg‎|right|]]
|гадаад нэр =
|хотын зураг =
|хотын зураг тайлбар =Хархорин
|хотын далбаа =
|хотын сүлд =
|хоч =
|уриа =
|газрын зураг =
|газрын зураг тайлбар =Их Монгол Улс дахь байршил
|газрын зураг хэмжээ =
|захиргаа төрөл =Улс
|захиргаа нэр =[[Их Монгол Улс]]
|захиргаа төрөл1 =
|захиргаа нэр1 =
|захиргаа төрөл2 =
|захиргаа нэр2 =
|захиргаа төрөл3 =
|захиргаа нэр3
|байгуулагдсан нэр =
|байгуулагдсан огноо =
|байгуулагдсан нэр2 =
|байгуулагдсан огноо2 =
|байгуулагдсан нэр3 =
|байгуулагдсан огноо3 =
|удирдагч =
|удирдагч нэр =
|удирдагч1 =
|удирдагч нэр1 =
|удирдагч2 =
|удирдагч нэр2 =
|удирдагч3 =
|удирдагч нэр3 =
|газар нутаг нийт =
|өндөр =
|хүн ам нийт =1,000,000
|хүн ам жил =1270
|хүн ам нягтшил =
|цагийн бүс =+7
|цагийн бүс зун =
|шуудангийн хаяг төрөл =
|шуудангийн хаяг =
|утасны код =
|бусад нэр =
|бусад тухай =
|бусад нэр1 =
|бусад тухай1 =
|бусад нэр2 =
|бусад тухай2 =
|бусад нэр3 =
|бусад тухай3 =
|бусад нэр4 =
|бусад тухай4 =
|бусад нэр5 =
|бусад тухай5 =
|бусад нэр6 =
|бусад тухай6 =
|тэмдэглэл =
|вэб хуудас =
}}
'''Хар Хорум''' буюу '''Каракорум''' хот нь Монгол улсын анхны албан ёсны [[нийслэл хот|нийслэл]] юм. XIII зууны үед байгуулагдсан бөгөөд уг хот нь [[Мин улс|Мин улсаас]] явуулсан довтолгооны үр дүнд сүйдсэн. Сүүлийн жилүүдэд төр засаг болон ард түмний дунд уг хотын байсан газарт шинэ хот үүсгэн байгуулж нийслэл хот болгох санал санаачлага гарч байсан болно.
 
== Түүх ==
[[Хархорум]] хотыг 1220 онд [[Чингис хаан]] үндэслэжээ. Харин тэнд хот суурин анх байгуулагдсан нь VIII зууны ([[Уйгур улс]]) үед холбогддог. “Чингис хааны үед [[Хархорум]] нь цэрэг зэвсгийн агуулах суурин шинжтэй байжээ”. “1232 онд Хархорумын гол хэрмийг байгуулжээ. 1235 онд хаант төрийн сүр хүч, хөгжил цэцэглэлтийн илэрхийлэл болгон Түмэн Амгалант ордныг байгуулснаар Хархорум хот улам ч өнгө жавхаатай болжээ. Түүний өмнөхөн Өгөөдэй хаан ор суусны 7-р он хөхөгчин хонин жил (1235 он)-ийн хавар Х‎э Линь (Хархорум) хотыг цогцлон байгуулж Түмэн Амгалант ордныг барьж, 8-р оны (1236 он) улаан бичин жилийн цагаан сард олон [[ван]] ноёд зоог базаан уг ордныг барьж гүйцсэнд зориулж их найр, хурим ёслол үйлджээ. Ийнхүү [[Өгэдэй хаан]] Хархорумын бүтээн байгуулалтын ажлыг зохион байгуулснаар Монголын эзэнт гүрний нийслэлийн өнгө төрхийг илэрхийлэхүйц хот болсон байна. Хархорум хотыг байгуулахад Монголчуудын зэрэгцээ “Франц, Англи, Орос, Унгар, Төвд, [[Балба]], [[Перс]], [[Хятад]], [[Солонгос]] зэрэг орны шилдэг уран барилгачдыг дайчлан ажиллуулжээ. Юань улсын сударт бичсэнээр “1500 албан хүн” Хархорумыг байгуулахад идэвхитэй ажиллаж байжээ. Ер нь хот байгуулалтад харь орны гар урчуудыг ашиглах явдал Хүннүгийн үед ч байсан.
[[Файл:Kharkhorum.jpg‎|right|]]
 
Хотын гол хэсгийг тойруулан босгосон бэхлэлт хэрэм нь дөрвөн талдаа тус бүр нэг асар хаалгатай байсан ба [[Марко Поло]]гийн мэдээгээр бол эргэн тойрны урт гурван бээр (4,92 км) хэмжээтэй байв. [[Археологи]]йн шинжилгээний үр дүнгээс үзвэл хотын хэрмийн баруун хана 1500 метр, урд талын хана нарийн тодорхой бус, зүүн талын хана 1200, хойт хана 1100 метр урт болохыг тогтоожээ. ([[Н.Сэр-Оджав]]. [[Довдойн Баяр|Д.Баяр]]. 1977 оны Хархорум хотын шинжилгээний ангийн тайлан. 16-р тал)