Эволюци: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б r2.7.3) (робот Нэмж байна: ilo:Ebolusion; косметические изменения
No edit summary
Мөр 4:
# Залгамж удамшилд үндсэлдэг
 
Биологийн хувьсал-эволюци бол биологийн шинжлэх ухааны үндсэн тулгуур онолын нэг мөн. Янз бүрийн шалтгаанаар амьд биеийн генийн төвшинд гарсан өөрчлөлт байгалийн шалгаралд ивээгдвэл тухайн бүлэг амьтан хувьсан хөгждөг амьд байгалийн ерөнхий зүй тогтолын онолыг эволюци гэнэ. Энэ хөгжлийн гол эх үүсвэр нь тухайн амьтаны генд гарсан янз бүрийн шалтгаантай санамсарггүй өөрчлөлт байдаг. Эволцийг үйлчилж буй цаг хугацаа, авч үзэж байгаа цар хүрээнээс хамааруулан макроэволюци, микроэволюци гэж хувааж үздэг.
== Эволюцийн хөгжил ==
 
===Эх үүсвэр===
Энэ санамсаргүй өөрчлөлт ашигтай байвал дараачин үе удамд дамжин цаашид тухайн өөрчлөлтийг агуулсан амьтад бусдаасаа давуу боломжтойгоор үржиж, үр төлөө үлдээснээр цаашид улам төгөлдөрждөг. Иймээс эволюцийн эх үүсвэр нь
#генийн өөрчлөлт буюу мутаци
#рекомбинаци буюу эцэг эхийн генийн харилцан хорших
Эдгээрийн үр дүнд нэг зүйл амьтан, нэг сүргийн амьтандын дотор жигд биш байдал үүсч, байгалийн шалгаралд харилцан адилгүй хариу үйлдэл үзүүлдэг.
 
===Хөдөлгөгч хүч===
Эдгээрийг эх үүвэрүүдэд үйлчилдэг үндсэн хоёр үйлчлэгч хүч байдаг. Үүнд:
#байгалийн шалгарал
#генийн
Байгалийн шалгарал нь тогтворжуулагч, сарниулагч, нэг тийш чиглэсэн гэсэн гурван үндсэн хэлбэр байдаг. Хэрэв дундаж үзүүлэлттэй амьтанд амьд үлдэж үр удмаа үлдээх илүү боломж олдож байвал энэ нь тогтворжуулагч шалгарал юм. харин үүний эсрэг дундажийн хоёр захын үзүүлэлт бүхий амьтаныг эвээж байвал сарниулагч, зөвхөн нэг чиглэлдэх хэлбийлтийг эвээж байвал чиглүүлэх шалгарал юм.
 
Генийн дрейф нь чөлөөтэй эвцэлдэн үржлийн үр дүнд генийн давтамж санамсаргүйгээр үеэс үед өөрчлөгдөхийг хэлнэ. энэ санамсаргүй өөрчлөлийн нөлөө олон гишүүн бүхий популяцад үл ялиг байхад харин харьцангуй цөөн гишүүн бүхий популяцад хурцаар ажиглагдана.
===Эволюцийн үр дүн===
Микроэвоюцийн үр дүнд шинээр зүйл үүсдэг бол үүнээс цаашлаад ангилал зүйн илүү том бүлгүүд үүсэх нь макроэвоюцийн үр дүн байдаг. Мөн үр дүнг нь хэлбэрийн хувьд үсрэнгүй зохилдлогоо ароморфоз (фотосинтез), тухайлсан зохилдолгоо идиоадавтаци (анашийн хүзүү уртсах), буцаж энгийнших дегенераци (сохор номингийн нүд үгүй болох) гэж авч үздэг.
 
==Түүх==
=== Эволюцийн хөгжил ===
Эволюцийн хөгжлийн түүхэн шат нилээд ээдрээтэй байсан. 17-18-р зууны үед биологийн ухаанд ПРЕФОРМИЗМ-ын сургаал гарч, түүний араас эпигенез, трансфоризм г.м сургаалиуд гарсан. Эволюцийн шинжлэх ухааны хөгжлийг дэвшилтэд хүргэсэн эрдэмтэд бол [[Карл Линней|К.Линней]], [[Чарльз Дарвин|Ч.Дарвин]] нар юм.
 
=== Дарвины эволюцийн сургааль ===
Чарьз Дарвины Эволюцийн сургаал гарах болсон нөхцөл нь тухайн үеийн Английн нийгэм эдийн засгийн хөгжил , Боловсрол шинжлэх ухаан , Бигль хөлөг онгоцны аялал зэрэг болно.
Чарльз Дарвин 1831-12-27-нд Бигль хөлөг онгоцоор Өмнөд Америк, Австрали, Номхон далайн эрэг орчмын газраар судалгаа явуулж маш арвин цуглуулга хийсэн. 1836- 10-2-нд буцаж ирэн цуглуулсан материалаа нэгтгэн судлах ажилдаа орсон. Дарвины авч үзсэн үндсэн асуудлууд нь :