Орчин үеийн таван төрөлт: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б r2.7.1) (робот Нэмж байна: simple:Pentathlon
No edit summary
Мөр 1:
[[Зураг:Modern Pentathlon 2004 Olympics.jpg|thumb|2004 оны [[Афины олимп (2004 он)|Афины олимп]], эрэгтэйчүүдийн орчин үеийн таван төрөлтийн гүйлтийн тэмцээн]]
'''Орчин үеийн таван төрөлт''' ({{lang-en|Modern pentathlon}}) нь [[буудлага]], [[туялзуур жадсэлэм]], [[усанд сэлэлт]], [[морин спорт]], [[гүйлт]] хэмээх 5 төрлийн спортоор өрсөлддөг, спортын холимог төрөл юм.
 
== Түүх ==
[[19-р зуун]]д [[Наполеон]]ы үеийн [[Франц]]ад дайсны байрлалыг нэвтэрч, өөрийн армидаа тулалдааны үр дүнг хүргэх даалгавар авсан морин цэрэг морио унан дайсны байрлалыг давж (морин спорт), замдаа дайснуудтай буудалцаж, сэлмээр тулалдан, (буудлага, туялзуур жад)сэлэм), голыг сэлж гатлан (усанд сэлэлт), гүйсээр (гүйлт) мэдээ хүргэсэн хэмээх үйл явдлаас сэдэвлэн орчин үеийн олимпийн хөдөлгөөнийг үндэслэгч [[Пьер де Кубертен]] [[Эртний Грек]]ийн олимпийн наадамд багтдаг байсан [[Таван төрөлт|Хуучин таван төрөлт]] ([[сонгомол бөх]], [[зээрэнцэг шидэлт]], [[жад шидэлт]], [[уртын харайлт]], ойрын зайн гүйлт)-өөс санаа авч бий болгожээ. [[1912]] оны [[Стокхольмийн олимп]]оос эхэлж албан ёсоор олимпийн хөтөлбөрт багтсан байна.
 
[[Монгол улс]]ад орчин үеийн таван төрлийн спорт нь хараахан хөгжөөгүй.
Мөр 12:
=== Төрлүүд ===
* Буудлага: Хийн гар буу, 20 сум тавина
* Туялзуур жадсэлэм: [[Эпээ]] сэлэм ашиглан тойргоор тулалдана
* Усанд сэлэлт: 200 метрийн чөлөөт сэлэлт
* Морин спорт : Саад давах, унах морь нь тэмцээний өдөр сугалаагаар шийдэгдэнэ.
* Гүйлт: 3000 метр
Дүгнэхдээ буудлага, туялзуур жадсэлэм, усанд сэлэлтэндсэлэлтэд стандарт амжилтыг 1000 оноогоор үнэлж, тамирчдад оноо өгөх бөгөөд морин спорт нь 1200 онооноос эхэлж, алдаа гаргах тоолонд оноо нь хасагдана. Хамгийн сүүлд 3000 метрийн гүйлтэд өмнөх 4 төрлийн нийлбэр оноогоор тэргүүлж яваа тамирчин эхэлж гараанаас гарч, бусад тамирчид авсан онооныхоо дагуу, тодорхой хугацаагаар хоцорч гарна. Ингээд барианд орсон дарааллаараа байр эзэлдэг.
 
== Олимп ==
Орчин үеийн олимпийн хөдөлгөөнийг үндэслэгч [[Пьер де Кубертен]] тус спорттой холбоотой байсан учраас олимпод багтах болсон хэдий ч [[морин спорт]], [[туялзуур жадсэлэм]], буудлага зэрэг нь өртөг ихтэй учраас хичээллэгсдийн тоо хязгаартай, мөн Унгар зэрэг Европын улсууд хөгжлөөр тасархай байдаг зэрэг шалтгааны улмаас [[бэйсбол]], [[софтбол]] зэрэг спортын хамтаар олимпийн хөтөлбөрөөс хасагдахаар яригдаж буй. Гэхдээ [[Бээжингийн олимп]]ийн хөтөлбөрт багтсан байгаа юм.
 
{{stub}}
 
[[Ангилал:Орчин үеийн таван төрөлт|*]]