|
Ч.Дарвины “Зүйлийн үүсэл“ зохиол 1859 онд хэвлэгдэн гарсан нь байгалийн шинжлэх ухаанд гайхамшигт нээлт болсон юм. Түүний үндэслэсэн эволюцийн онол экологийн шинжлэх ухааны хөгжилд чухал түлхэц болсон юм. “Амьдралийн төлөөний тэмцлийн тухай” Ч.Дарвины сургаал нь экологийн асуудал юм. Зүйлийн дотоод дахь болон зүйл хоорондын , цаашилбал орчны нөхцөлтэй харьцах хэлбэрүүд нь сав , шимийн ертөнцийн хүчиххүчин зүйлийн тухай экологийн ойлголттой нэг юм. Ийнхүү зуун гуч гаруй жилийн өмнө экологийн шинжлэх ухааны үндэс тавигдаж эрчимтэй хөгжлийнх нь үе энэ зуунд өрнөжээ.
Сүүлийн хоёр зуун жилийн дотор бий болсон үйлдвэрийн хөгжил техникийн дэвшлийн агуу их ололт амжилт нь үйлдвэр хөгжсөн орнууад амьдралын шинэ орчныг биййбий болгож хүн амын хүнс тэжээлийн хангамж , эмнэлэгийн үйлчилгээг сайжруулж , хүний насыг уртасгасан зэрэг олон эерэг талыг авчирсан гэдэг нь хэнд ч ойлгомжтой . гэвчүүний зэрэгцээгээр үйлдвэрийн хөгжил нь байгалийн нөөц баялгийг цөлмөх , хүрээлэн байгаа орчныг бохирдуулах зэрэг багагүй сөрөг нөлөө үзүүлэх болжээ. Энэ байдал даамжирвал хүн төрөлхтөн экологийн сүйрлийн ирмэгт тулж ирэх болно. Тэгвэл экологийн шинжлэх ухаан өмнөө тулгарсан дээрхи асуудлыг аль хэр оновчтой шийдвэрлэснээр хүн төрөлхтний ирээдүй шалтгаалах болоод байна .
Эдүгээ үед үнэхээр экологийн асуудал эдийн засгийн хөгжилд ихээхэн үүрэгтэй болж байна. Сүүлийн үед экологийн баримжаатай эдийн засгийг хөгжүүлэх асуудал дэлхий даяар тавигдах болов. ЭрдэмтэдийнЭрдэмтдийн тооцоолсноор ирэх хагас зуун жилд дэлхийн хүн ам хоёр дахин нэмэгдэж үүнийг дагаад хүнс тэжээл , эд материалын хэрэгцээ гурав дахин , аж ахуйн үйл ажиллагааны цар хүрээ таваас арав дахин нэмэгдэх төлөвтэй байгаа юм. Ийм нөхцөлд байгальд хандах хүний нөлөөг бодит байдлаар тоцожтооцож гаргах нь чухал юм .
Экологи өнөөдөр зөвхөн биологийн шинжлэх ухааны нэг салбар төдийгүй байгаль, нийгмийн асуудлыг адилхан хамрсанхамарсан нэгдмэл шинжлэх ухаан болжээ. Иймд организм , орчин хоёрын харилцааны тухай экологийн шинжлэх ухааны тодрхойлолт баяжиж , хамрах хүрээ нь өргөсөж байна.
Организмын амьдралын үйл ажиллагааны зүй тогтлыг тэдгээрийн амьдрах бололцоот нөхцөлд нь , тэгэхдээ тэр орчинд хүний үйл ажиллагааны үр дүнд гарсан өөрчлөлтийг тусган судлах шинжлэх ухааныг экологи гэнэ:. Экологи бол үйлдвэржсэн нийгмийн хүний байгальд хандах зан байдлын онолын үндэс болж байна гэж зарим эрдэмтэд тодорхойлдог.
Экологийн шинжлэх ухааныг судлах зүйл нь биологийн макро систем, тухайлбал популяци, бүлгэмдэл, биосфер бөгөөд тэдгээрийн өөрчлөлтийг орон зай цаг хугацааны орчинд судалдаг.
Экологийн шинжлэх ухааны ач холбогдол нь, байгалийн нөөц баялагийг зөв зохистой ашиглах, хүрээлэн байгаа орчныг бохирдлоос хамгаалах, тэгснээрээ хүн төрөлхтний байгальтайгаа шүтэлцэн амьдрах онолын үндсийг тодорхойлоход оршино.
Экологийн тэнцлийг хангахад дараах зарчмийг баримтлана. - Амьдралын орчны эрүүл аюулгүй байдлыг хангасан байх
- Ирээдүй үеийнхэнд учирч болзошгүй экологийн хохирлыг багасгах
- Байгаль орчныг хамгаалах, байгалийн баялгийг ашиглах шийдвэр, үйл ажиллагаа ил тод байх
Экологийн шинжлэх ухаан дотроо аутоэкологи буюу бодгаль бие хүрээлэн буй орчны хамаарлыг судлах, синэкологи буюу бүлгэмдлийн экологи гэсэн 2 том салбартай. Мөн судлах зүйлийнх нь онцлогоор нь:
----
{{commonscat|Ecology}}
[[Ангилал:Биологи]]
[[Ангилал:Экологи| ]]
{{Link FA|lmo}}
[[af:Ekologie]]
[[als:Ökologie]]
[[an:Ecolochía]]
[[ar:علم البيئة]]
[[ast:Ecoloxía]]
[[az:Ekologiya]]
[[bat-smg:Ekuoluogėjė]]
[[be:Экалогія]]
[[be-x-old:Экалёгія]]
[[bg:Екология]]
[[bm:Kungodon]]
[[bn:পরিবেশবিজ্ঞান]]
[[br:Ekologiezh]]
[[bs:Ekologija]]
[[ca:Ecologia]]
[[ceb:Ekolohiya]]
[[co:Eculugia]]
[[cs:Ekologie]]
[[cv:Экологи]]
[[cy:Ecoleg]]
[[da:Økologi]]
[[de:Ökologie]]
[[diq:Ekolociye]]
[[dv:އިކޮލޮޖީ]]
[[el:Οικολογία]]
[[en:Ecology]]
[[eo:Ekologio]]
[[es:Ecología]]
[[et:Ökoloogia]]
[[eu:Ekologia]]
[[fa:بومشناسی]]
[[fi:Ekologia]]
[[fiu-vro:Ökoloogia]]
[[fo:Vistfrøði]]
[[fr:Écologie]]
[[fur:Ecologjie]]
[[fy:Ekology]]
[[ga:Éiceolaíocht]]
[[gd:Eag-eòlas]]
[[gl:Ecoloxía]]
[[gv:Eggoaylleeaght]]
[[haw:Kālaikaiaola]]
[[he:אקולוגיה]]
[[hi:पारिस्थितिकी]]
[[hif:Ecology]]
[[hr:Ekologija]]
[[ht:Ekoloji]]
[[hu:Ökológia]]
[[hy:Էկոլոգիա]]
[[ia:Ecologia]]
[[id:Ekologi]]
[[ie:Ecologie]]
[[io:Ekologio]]
[[is:Vistfræði]]
[[it:Ecologia]]
[[ja:生態学]]
[[jv:Ékologi]]
[[ka:ეკოლოგია]]
[[kk:Экология]]
[[kl:Økologi]]
[[km:និវេសនវិទ្យា]]
[[ko:생태학]]
[[ku:Ekolojî]]
[[ky:Экология]]
[[la:Oecologia]]
[[lad:Ekolojiya]]
[[lb:Ecologie]]
[[lmo:Eculugia]]
[[lo:ນິເວດສາດ]]
[[lt:Ekologija]]
[[ltg:Apleiczineiba]]
[[lv:Ekoloģija]]
[[mdf:Экологиесь]]
[[mg:Ekolojia]]
[[mi:Mātauranga taupuhi kaiao]]
[[mk:Екологија]]
[[ml:പരിതഃസ്ഥിതിക ശാസ്ത്രം]]
[[ms:Ekologi]]
[[mt:Ekoloġija]]
[[my:ဂေဟဗေဒ]]
[[new:इकोलोजी]]
[[nl:Ecologie]]
[[nn:Økologi]]
[[no:Økologi]]
[[nov:Ekologia]]
[[nrm:Êcologie]]
[[oc:Ecologia]]
[[pih:Ekolojii]]
[[pl:Ekologia]]
[[pnb:ایکالوجی]]
[[ps:چاپېریالپوهنه]]
[[pt:Ecologia]]
[[qu:Kawsay pacha yachay]]
[[ro:Ecologie]]
[[ru:Экология]]
[[rue:Еколоґія]]
[[sah:Экология]]
[[scn:Ecoluggìa]]
[[sco:Ecologie]]
[[sh:Ekologija]]
[[simple:Ecology]]
[[sk:Ekológia]]
[[sl:Ekologija]]
[[sq:Ekologjia]]
[[sr:Екологија]]
[[su:Ékologi]]
[[sv:Ekologi]]
[[ta:சூழ்நிலையியல்]]
[[te:జీవావరణ శాస్త్రము]]
[[tg:Экология]]
[[th:นิเวศวิทยา]]
[[tk:Ekologiýa]]
[[tl:Ekolohiya]]
[[tr:Ekoloji]]
[[tt:Экология]]
[[uk:Екологія]]
[[ur:بيئيات]]
[[vi:Sinh thái học]]
[[war:Ekolohiya]]
[[yi:עקאלאגיע]]
[[zh:生态学]]
[[zh-min-nan:Seng-thài-ha̍k]]
[[zh-yue:生態學]]
| 