Дуурь: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 1:
'''Дуурь
==Түүх==
Өрнийн хөгжим-дуулаачийн урлагийн хамгийн том төрөл болох энэхүү урлаг нь 16-р зууны сүүл үед бий болжээ. 1597 онд онд зохиогдсон Якоб Перигийн "Дафна" дуурийг энэ төрөлдөө анхдагч нь гэж түүхэнд бичжээ (харамсалтай нь энэ дуурь нь бичлэгээрээ үлдээгүй). 1609 онд Италийн хөгжмийн зохиолч Клаудио Монтеверди өөрийнхөө "Орфей" дуурийг бичсэн нь хөгжмийн урлагийн түүхэнд томоохон нээлт болсон гэж үздэг.
Дуурь нь анхандаа орд, харшийн хүрээнд цөөхөн язгууртнуудын зугаа цэнгэл байсан бол 1637 онд Венец хотноо анх удаа олон нийтэд зориулагдсан театр байгуулагдсанаар олны хүртээл болж эхэлжээ. Ийнхүү дуурь нь түгээмэл болж эхэлсэн ба анхны театрын барилгаас хойш 65 жилийн дотор 7 театр байгуулж түүнд нь 40 хөгжмийн зохиолчийн 357 дуурь тоглогдсон гэдэг. Энэхүү анхдагч хөгжмийн зохиолчдын тоонд Германы Хенрих Шютц («Дафна», 1627), Францын Камбер («La pastorale», 1647), Английн Пёрселл нарын нэрийг түүхэнд тэмдэглэн үлдээжээ.
Дуурь нь хөгжлийнхөө явцад "opera seria" (итал.), "tragédie lyrique" буюу сүүлд "grand-opéra"(франц.), хошин маягийн дуурь болох "semiseria", хошин дуурь: opera-buffa (итал.), "opéra-comique"(франц.), романтик дуурь, түүхэн, утга уянгын зэрэг олон төрлөөр баяжин хүрээгээ тэлжээ.
Дуурийн урлагт К.Глюк, [[Вольфганг Амадей Моцарт|В. Моцарт]], Ж.Россини, [[Жузеппе Верди|Ж.Верди]], Р.Вагнер, Ж.Пуччини, [[Пётр Чайковский|П.Чайковский]], М.Мусоргский олон хөгжмийн зохиолчид авъяас хөдөлмөрөө зориулсан байдаг.
==Монголын дуурийн урлаг==
1942 онд Б.Дамдинсүрэн, Б.Смирнов нар "Учиртай гурван толгой" хэмээх дуурийг ([[Дашдоржийн Нацагдорж|Д.Нацагдоржийн]] зохиол, Ц.Дамдинсүрэнгийн цомнол) зохиосон нь Монгол улсын хувьд анхдагч бүтээл болсон юм. Түүнээс хойш монголын хөгжмийн түүхэнд С.Гончигсумлаа, [[Лувсанжамбын Мөрдорж|Л.Мөрдорж]], Д.Лувсаншарав, Ц.Нацагдорж, Х.Билэгжаргал зэрэг олон хөгжмийн зохиолчид дуурийн урлагт уран бүтээлээ зориулсан билээ.
[[Ангилал:Дууриуд| ]]
{{Link GA|zh}}
{{Link FA|ca}}
{{Link FA|ms}}
{{Link FA|sv}}
{{Link GA|sv}}
[[af:Opera]]
[[ar:أوبرا (موسيقى)]]
[[an:Opera]]
[[ast:Ópera]]
[[az:Opera]]
[[bn:অপেরা]]
[[zh-min-nan:Koa-kio̍k]]
[[be:Опера]]
[[be-x-old:Опэра]]
[[bg:Опера]]
[[bar:Oper]]
[[bs:Opera (muzika)]]
[[br:C'hoarigan]]
[[ca:Òpera]]
[[cs:Opera]]
[[cy:Opera]]
[[da:Opera]]
[[de:Oper]]
[[et:Ooper]]
[[el:Όπερα]]
[[en:Opera]]
[[es:Ópera]]
[[eo:Opero]]
[[eu:Opera]]
[[fa:اپرا]]
[[hif:Opera]]
[[fr:Opéra (musique)]]
[[fy:Opera (muzyk)]]
[[ga:Ceoldráma]]
[[gv:Kiaulldramey]]
[[gd:Opra]]
[[gl:Ópera]]
[[gan:歌劇]]
[[ko:오페라]]
[[hy:Օպերա]]
[[hi:ओपेरा (गीतिनाटक)]]
[[hr:Opera]]
[[io:Opero]]
[[id:Opera]]
[[ia:Opera]]
[[is:Ópera]]
[[it:Opera]]
[[he:אופרה]]
[[jv:Opera]]
[[kn:ಒಪೇರ]]
[[ka:ოპერა]]
[[kk:Опера]]
[[sw:Opera]]
[[la:Theatrum lyricum]]
[[lv:Opera]]
[[lb:Oper]]
[[lt:Opera]]
[[hu:Opera (színmű)]]
[[mk:Опера]]
[[ml:ഓപ്പറ]]
[[ms:Opera]]
[[nah:Opera]]
[[nl:Opera (muziek)]]
[[ja:オペラ]]
[[no:Opera]]
[[nn:Opera]]
[[oc:Opèra]]
[[mhr:Опер]]
[[uz:Opera]]
[[pnb:اوپیرا]]
[[pcd:Opéra]]
[[pl:Opera]]
[[pt:Ópera]]
[[ro:Operă]]
[[qu:Taki aranway]]
[[rue:Опера]]
[[ru:Опера]]
[[sq:Opera]]
[[scn:Cantanti lìrici]]
[[si:ඔපෙරා]]
[[simple:Opera]]
[[sk:Opera]]
[[sl:Opera]]
[[sr:Опера]]
[[sh:Opera]]
[[su:Opera]]
[[fi:Ooppera]]
[[sv:Opera]]
[[tl:Opera]]
[[ta:ஆப்பெரா]]
[[th:โอเปร่า]]
[[tg:Опера]]
[[tr:Opera]]
[[tk:Opera]]
[[uk:Опера]]
[[ur:اوپرا]]
[[vi:Opera]]
[[vo:Lop]]
[[wa:Operå]]
[[war:Opera]]
[[yi:אפערע]]
[[zh-yue:歌劇]]
[[diq:Opera]]
[[bat-smg:Uopera]]
[[zh:歌剧]]
|