Ио (дагуул): Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 4:
| image = [[Зураг:Io highest resolution true color.jpg|240px|Ио дагуулыг НАСА-гийн Галилей сансрын хөлгөөс авсан зураг]]
}}
'''Ио''' нь [[Бархасбадь]] гарагийн дагуул [[саруудын|сар]] нэг бөгөөд 3642 км-ийн диаметртэй юм. Тус дагуул нь манай нарны аймгийн хамгийн томд тооцогдох дагуул буюу сарны нэг бөгөөд хэмжээгээрээ дөрөвдүгээрт бичигддэг. Ио хэмээн нэр нь эртний Грекийн Зевс бурхны хатан Хераг дагалдагч удган Иогийн нэр юм.
Тус дагуулын гадаргүйд 400 гаруй галт уул оршдог тул манай нарны аймаг дахь геологийн хамгийн идэвхтэй биетэд тооцогддог. Геологийн энэхүү идэвхжил нь Бархасбадь болон түүний бусад дагуулууд болох Европ, Ганимед болон Каллисто хоорондын таталцлаас улбаатай. Ио дээрх хэд хэдэн галт уулаас хүхэр болон хүхрийн давхар исэл ялгарч зарим нөхцөлд газрын газаргаас 500 км хүртэлх зайд хөөрдөг. Ио нь хэд хэдэн өндөр уулстай бөгөөд тэдгийн зарим нь Эвэрэстээс өндөр. Галт уулын идэвхжилээс үүдэн хүхэр их хэмжээгээр цагагддаг тул түүний өнгө нь шар ногоон өнгөтэй байдаг.
Ио нь 17 болон 18 дугаар зуунд [[одон орон]] судлал шинжлэх ухааны хөгжилд томоохон үүрэг гүйцэтгэсэн. Иог нь анх 1610 онд Галилео Галилей бусад Галилейн дагуулуудтай хамт нээжээ. Уг нээлт нь Коперникийн нарны аймгийн загварыг хүлээн зөвшөөрөхөд тус дөхөм болж гэрлийн хурдыг анх удаа хэмжихэд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн байна.
| |||