Атомын цөм: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б r2.6.5) (робот Нэмж байна: kk:Атом ядросы
б r2.7.2) (робот Нэмж байна: zh-min-nan:Goân-chú-hu̍t; cosmetic changes
Мөр 1:
[[ЗурагФайл:Helium_atom_QM.svg|right|300px|thumbnail|[[Гели]]йн атом. Цөм дэх [[протон]]ыг улаан өнгөөр, [[нейтрон]]ыг хөх өнгөөр тэмдэглэв. Бодит байдал дээр цөм нь бөмбөрцөгийн хувьд тэгш хэмтэй байна. ]]
 
'''Атомын цөм''' нь [[атом]]ын төв дэх маш жижиг, хүнд хэсэг бөгөөд [[нуклон]]оос ([[протон]] ба [[нейтрон]]оос) тогтоно. Цөмийн диаметр нь 1.6 [[метр|фм]] буюу 10<sup>-15</sup> м-ээс (устөрөгчийн протон) 15 фм ([[уран (химийн элемент)|уран]])-ын хооронд хэлбэлзэнэ. Энэ хэмжээ нь тухайн атомын хэмжээтэйгээ харьцуулахад маш бага бөгөөд ураны хувьд 23,000 дахин, [[устөрөгч]]ийн хувьд 145,000 дахин бага юм. Атомын массын үлэмж хэсэг нь цөм дэх протон ба нейтроны массаас бүрэлдэнэ. Орчин үеийн атомын тухай ойлголтыг [[Эрнест Резерфорд]] 1912 онд боловсруулсан байна <ref>[ http://www.etymonline.com/index.php?search=Nucleus&searchmode=none Nucleus] – Online Etymology Dictionary.</ref>.
Мөр 6:
Атомын цөм нь цөмийн хүч буюу хүчтэй харилцан үйлчлэлээр холбогдсон [[протон]] ба [[нейтрон]]оос (хоёр төрлийн [[барион]]) тогтоно. Эдгээр барионууд нь [[Хүчтэй харилцан үйчлэл|хүчтэй харилцан үйлчлэлээр]] хоорондоо холбогдсон [[Атомаас жижиг бөөм|атомаас жижиг]], [[Тулгуур бөөм|тулгуур]] бөөмс болох [[кварк]]уудаас бүтнэ.
 
=== Цөмийн цахилгаан цэнэг ===
Цөмийн цахилгаан цэнэг нь z буюу цөмийн протоны тоогоор тодорхойлогдоно. p ны цахилгаан цэнэг +1e, цөмийн цахилгаан цэнэгийн түгэлтийг судлахдаа цөмийг их энергитэй электроноор бөмбөгдөж судалдаг ба ийм судалгааг Хофштадтер хийсэн бөгөөд түүний судалгаагаар цөмийн төв хэсэгт цэнэгийн түгэлт нэгэн жигд буюу p, n ны ижил, харин захруугаа цэнэгийн түгэлт буурсан буюу p ны тоо цөөрч n тоо давамгайлсан.
 
Мөр 28:
* [[Изотоп]]
 
== Эшлэл ==
{{Reflist}}
 
Мөр 114:
[[yi:אטאמקערן]]
[[zh:原子核]]
[[zh-min-nan:Goân-chú-hu̍t]]