Аида: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
бNo edit summary
No edit summary
Мөр 1:
'''''Аида''''' ({{lang-it|Aida}}; {{lang-ar|عايدة}}) нь Францын Египет судлаач [[Огюст Мариетт]]ийн бичиж үлдээсэн үйл явдалд тулгуурласан [[Антонио Гисланцони]]гийн [[цомнол]]д зориулж [[Жузеппе Верди]]гийнйн бүтээсэн, дөрвөн бөлөгтбүлэгт [[дуурь]] юм. 1871 оны 12 сарын 24-нд [[Каир]] дахь [[Хедивийн Дуурийн Театр]]т [[Жованни Боттесини]]гийн удирдлагаар анх тоглогджээ. Монголд [[Дуурь Бүжгийн Эрдмийн Театр]]ынхан 2011 оны 64 сарын 430-нд анх тоглосонтоглогдсон.
 
==Ерөнхий ойлголт==
Мөр 31:
!Дүр
![[Хоолойны төрөл]]
!АнхныМонголын анхны тоглолтын жүжигчид<br>18712011 оны 1205 сарын 2401<ref>Budden, p.160</ref><br>КаирУлаанбаатар<br />([[Удирдаач]]: [[Жованни БоттесиниН.Туулайхүү]])
|-
|Аида, ''Этиопын гүнж''
|[[сопрано]]
|Ш.Наранчимэг
|Антониетта Анастаси-Поццони
|-
|Египетийн хаан
|[[Аргил]]
|Ч.Чинзориг
|Томмасо Коста
|-
|Амнерис, ''Хааны охин''
|[[Меццо-сопрано]]
|Р.Доржхорлоо
|Элеонора Гросси
|-
|Радамес, ''Ордны хамгаалагчдын ахлагч''
|[[тенор]]
|Б.Гомбо-очир
|Пиетро Монгини
|-
|Амонасро, ''Этиопын хаан''
|[[баритон]]
|Ц.Баттөр
|Франческо Стеллер
|-
|Рамфис, ''Тэргүүн тахилч''
|басс
|Б.Алтанхуяг
|Паоло Медини
|-
|Элч
|тенор
|Г.Шижирболд
|Луижи Стеччи-Боттарди
|-
|Тэргүүн тахилч эмэгтэйн хоолой<ref>Тэргүүн тахилч эмэгтэйг эрт үеийн баримтуудад ''Термутис'' гэдэг гэж бичсэн байдаг.</ref>
|сопрано
|Б.Уранчимэг
|
|-
| colspan="4"|''Тахилчид, сайд нар, ахмадууд, цэргүүд, албаны хүмүүс, Этиопчууд, боолууд болон хоригдлууд, Египетчүүд, амьтад''
|}
 
==Дуурь бүтээгдсэн түүх==
==Түүх==
1868 онд “[[Суэцийн суваг]]”-ийн нээлтэд зориулсан ёслолтой холбогдуулан Египетийн засгийн газраас Вердид Египетийн үндэсний сэдвээр дуурь бичиж, түүний анхны тоглолтыг Каирын театрын нээлтийг тохиолдуулан тоглуулах саналыг тавьжээ. Гэнэтийн энэхүү саналыг Верди хойш тавьсаар байсан хэдий ч дөнгөж 1870 онд “Аида”-ийн зохиолыг сонирхож, танилцсаны дараа л зөвшөөрлөө өгчээ. Энэхүү зохиолыг муутуу цаасан дээр тайлж бичсэн эртний Египет-Нубийн (Этиопийн) хооронд болж байсан урт хугацааны тэмцлийн домгоос үндэслэн францын нэрт египет судлаач О.Э.Мариетт бичиж, Мариоттын зургаар театрын хувцас, тайзны засал чимэглэлийг хийсэн байна. Үргэлжилсэн үгийн зохиол хэлбэрт Францын цомог зохиолч К.дю.Локль (1832-1903) харин италийн шүлгийн цомнолыг яруу найраг, шүлгийн зохиолч А.Гисланцони (1824-1893) нар тус тус бичжээ. Верди эртний Египетийн урлаг болон түүхийг хичээнгүйлэн судалснаараа зохиолын сэдвийн боловсруулалтад маш идэвх, зүтгэлтэй оролцсон байна. Дуурийн 2 дахь тоглолтыг хөгжмийн зохиолч өөрөө Миланы театрт удирдан тавьсан ба энэхүү тоглолтууд нь гайхамшигтай амжилтыг олсон байна.
“Аида” дуурь нь өнөөдрийн өдрийг хүртэл симфони хөгжмийн жинхэнэ “эрдэнэс”-ийн нэг хэвээр үлдсэн юм.
 
==Дуурийн стиль==
==Стиль==
“Аида” дуурь нь театрын тавилтын стилээрээ сүрлэг тайз засалт, цог жавхлантай жагсаал, хүчирхэг ансамблиудаас бүрдсэн. Аида зөвхөн гял цал сэтгэгдэл төрүүлэх сүрлэг чимэглэл бус, харин том хэмжээний гол цөмийн нэгдэл бүхий дуурийн стиль (хэв, маяг) ба утга уянгын сэтгэцтэй үзэгдлүүдээс хөгжмийн гүн гүнзгий илэрхийллийн биелэлийг шингээсэн бүтээл юм.