|
[[Image:Hemodialysismachine.jpg|thumb|right|200px|Гемодиализийн машин]]
Диализ эмчилгээ: Гемодиализ, Хэвлийн диализ
'''Диализ эмчилгээ''' нь [[бөөр]] хэвийн үйл ажиллагаа явуулж чадахаа больсон үед хэрэглэдэг, бөөрний үйл ажиллагааг эрхэлдэг хиймэл машиныг оронд нь хэрэглэх эмчилгээ юм. Диализ эмчилгээ нь бөөрний эмгэгийг эмчлэхгүй бөгөөд өөр яах ч аргагүй болсон үед л голдуу хэрэглэнэ.
== Төрлүүд ==
=== Гемодиализ ===
Гемодиализ эмчилгээ нь диализатор хэмээх шүүгчийн тусламжтайгаар [[цус|цуснаас ]] хорт бодисуудыг( товчдоо "[[шээс|шээсийг "]]) ялган авч цусыг цэвэршүүлдэг, єєрєєр хэлбэл бєєрний үүргийг орлож байгаа юм. Ингэснээр євчтєн хордлогоос гарч алдагдсан їйл ажиллагаа, бодисийн солилцоонд гарсан єєрчлєлтүүд зэрэг хэвийн болж ирдэг. ▼
Гемодиализ гэж юу вэ?
▲Гемодиализ эмчилгээ нь диализатор хэмээх шүүгчийн тусламжтайгаар цуснаас хорт бодисуудыг(товчдоо "шээсийг") ялган авч цусыг цэвэршүүлдэг, єєрєєр хэлбэл бєєрний үүргийг орлож байгаа юм. Ингэснээр євчтєн хордлогоос гарч алдагдсан їйл ажиллагаа, бодисийн солилцоонд гарсан єєрчлєлтүүд зэрэг хэвийн болж ирдэг.
Гемодиализ эмчилгээнд гемодиализийн машин, диализатор хэрэгтэй болдог
Гемодиализ хийхэд заавал бэлдэх ёстой зүйлийн нэг бол судасны шунт байдаг. Энэхүү шунтаар євчтєний цус биенээс гарч гемодиализийнхаа аппаратаар дамжин цэвэршин буцаж орох нєхцєл бїрддэг. Шунт нь тухайн нєхцєл байдлаас хамаарч янз бїрээр хийгдэж болдог.
Гемодиализийг ихэнх тохиолдолд долоо хоногт 3 удаа Диализийн Тєвд эсвэл гэртээ хийлгэдэг. Нэг удаагийн сеанс нь 3- 5 эсвэл түүнээс дээш цаг үргэлжилдэг. Энэхүү хугацаанд та ном сонин унших, ярих, зурагт үзэх, юм бичих, эсвэл унтах бүрэн бололцоотой юм.
Гемодиализийг Диализийн тєвд хийхийн
- давуу талууд: танд эмнэлгийн туршлага бүхий хамт олон үйлчилж, та бусад євчтнүүдтэй харилцах, зєвєлгєє авах боломжтой
- сєрєг тал: эмнэлэг рүү явах, хүссэн цагтаа диализд орох бололцоо бага, халдвар авах магадлалтай
Гемодиализийг гэрээр хийлгэхийн
- давуу тал: та хүссэн цагтаа хийлгэх боломжтой, эмнэлэг явах шаардлагагїү, таны эмчилгээ бусдаас тусгаарлагдсан байна
- сєрєг тал: танд мэргэжлийн бус хүн, ар гэрийхэн тань үйлчилж, ямар нэгэн хүндрэл гарвал мэргэжлийн туслалцаа үзүүлэх боломжгүй
=== Хэвлийн диализ ===
Хэвлийн диализ нь Гемодиализаас ялгаатай. Євчтєний хэвлийн гялтан хальсийг шүүлтүүр, хэвлийн хєндийг нь диализатор сав болгон ашигладаг юм. Хэвлийн хєндийд гуурс тавигдсан байдаг ба түүгээр хэвлийн хєндий уруу диализатор уусмалаа хийдэг. Тодорхой хугацааны дараа энэхүү "шүүгдсэн шээстэй" диализат уусмалыг сольж, шинийг хэрэглэн, дахин шүүлт явагдана.
[[category:Эмчилгээ]]
Үүнд уусмалыг хэрхэн яаж ашиглаж буйгаас хамаарч хэвлийн диализийн хоёр арга байдаг:
1. Байнгын амбулаторын хэвлийн диализ. Энэ хэлбэр нь гараар хийгддэг бєгєєд єдєрт 4-5 удаа диализатор уусмалыг сольдог. Нэг удаа дунджаар 2-2,5л диализат уусмал хэрэглэдэг. Энэхүү аргын сайн тал нь євчтєн єєрєє хийж болдог, цаг хугацаа, тоо зэргийг єєрчлєх боломжтой. Муу тал нь єдєр болгон хийгддэг, єдрєєр цаг их зарцуулдаг.
2. Байнгын циклийн хэвлийн диализ. Энэ арга нь шєнє унтаж байхад хэрэглэгдэж болдог сайн талтай бєгєєд гол нь автомат уусмал солигч Циклирс машин ашигладаг. Сайн тал нь та єдрийн цагаар чєлєєтэй байж, муу тал нь машин ашиглагдаж байна.
Диализ эмчилгээний заалт.
Диализ эмчилгээ шаардлагатай эсэхийг эмчлэгч эмч шийддэг. Тухайн євчтєнд тусгайлан хандах нь маш чухал байдаг. Эмчилгээний тактик, эмнэлгийн чадал боломж гээд маш олон хүчин зүйл нєлєєлдєг. Ерєнхийдєє дараахи үзүүлэлтүүдийг харж шийддэг: хордлогын шинж тэмдгүүд, эмийн эмчилгээнд үр дүнгүй байгаа хүнд даралт ихсэлт, цусан дахь калий, фосфатын хэт ихсэлт, цусан дахь азот, креатинин хэмжээ, бєєрний гаралтай цус багадалт г.м
Диализийн хүндрэл.
А. Гемодиализийн хүндрэл:
1. Шунтийн хүндрэл: шунт нарийсах, цүлхэн үүсэх, бүлэн үсэх, цус алдах, идээлэх, Стил хам шинж(хуруугаар євдєх).
2. Гепатит В, С зэрэг цусаар халдварладаг євчнүүд. Тиймээс хэрэглэж буй диализ машины ариун чанар маш чухал.
3. Хэт хяналтгүй диализ хийвэл даралт унах, хавагнах зэрэг олон сєрєг үзэгдлүүд гарч болдог. Тиймээс байнгын хяналт тавьж, жинг үзэх, хоолны дэглэм барих, эмчийн үзлэг зэрэг маш чухал юм.
Б. Хэвлийн диализийн үед хэвлийн гялтангийн үрэвсэлээр хүндрэх нь байдаг.
[[cs:Dialýza]]
Ийнхүү диализийн эмчилгээний аргууд нь бєєрийг орлож, амьдралыг уртасгах, євчний хүндрэлээс хамгаалах, үүгээр ч зогсохгүй ажил хєдєлмєр эрхлэхэд бүрэн боломж олгодог.
[[de:Dialyse]]
[[es:Diálisis renal]]
[[en:Dialysis]]
[[fa:دیالیز]]
[[fr:Dialyse]]
[[it:Dialisi]]
[[he:דיאליזה]]
[[nl:Dyalise]]
[[ja:人工透析]]
[[no:Dialyse]]
[[pl:Dializa]]
[[pt:Diálise]]
[[ru:Диализ]]
[[sq:Dializa]]
[[sk:Dialýza (lekárstvo)]]
[[fi:Dialyysi]]
[[sv:Dialys]]
| 