17:51, 16 Арванхоёрдугаар сар 2010-ий байдлаарх засвар засварлах Davlag (хэлэлцүүлэг \| оруулсан хувь нэмэр) 61 edits No edit summary ← Өмнөх өөрчлөлт		00:49, 17 Арванхоёрдугаар сар 2010-ий байдлаарх засвар засварлах цуцлах Zorigt (хэлэлцүүлэг \| оруулсан хувь нэмэр) Системийн операторууд 32,583 edits No edit summary Дараагийн ялгаа →
Мөр 1: '''Цус''' нь амьтны биеийн чухал үүрэгтэй тусгай шингэн юм. Биеийн эд эсүүдэд тэжээлийн бодис, [[хүчилтөрөгч]], бусад шаардлагатай бодисуудыг хүргэх, [[эс]]ийн [[бодисын солицоо]]ноос ялгасан бүтээгдэхүүнийг эсээс ялгаруулах тогтолцоонд хүргэх үндсэн үүрэгтэй. Сээр нуруутан амьтны хувьд цус нь ийлдсэнд уусан цусны эсүүд бүрдүүлдэг. ~~==Цус==~~ Цус нь амьтаны биеийн чухал үүрэгтэй тусгай шингэн юм. Биеийн эд эсүүдэд тэжээлийн бодис, хүчилтөрөгч, бусад шаардлагтай бодисуудыг хүргэх, эсийн бодисын солицооноос ялгасан бүдээгдэхүүнийг эсээс ялгаруулах тогтолцоонд хүргэх үндсэн үүрэгтэй. Сээр нуруутан амьтаны хувьд цус нь ийлдэсэнд уусан цусны эсүүд бүрдүүлдэг. ===Цусны үүрэг=== Цус олон чухал үүрэг гүйцэтгэдгийг жагсаавал: #~~Хүчил төрөгчид~~Хүчилтөрөгчийг эдэд дамжуулдаг (цусны улаан эсэд агуулагдах гемоглобиний тусламжтайгаар) #~~Глюгоз~~Глюкоз, аминхүчил, тосны хүчил гэх мэт тэжээлийн бодисыг эд эсэд хүргэх (сийвэндээ усгах болон альбумин зэрэг ~~ийлдэсэнд~~ийлдсэнд агуулагдах уурагтай холбох замаар) #~~Нүүрс хүчлийн~~Нүүрсхүчлийн хий, шээс, сүүний хүчил зэрэг бодисын солилцооны ~~хаягдалийг~~хаягдлыг зайлуулах #Дархлааны үйл ажиллагаа явуулах (цагаан эсүүд, түүний үүсгэдэг эсрэг бие, хавсрага) #Бүлэгнэж шархыг хамгаалах, цус алдалтыг зогсоох #Даавруудыг эд ~~эсрүү~~эс рүү зөөснөөр эд эсэд ~~тохиолол~~дохиолол, мэдээлэл дамжуулах #Биеийн дотоод орчны хүчиллэг, шүлтлэгийг зохицуулах (pH-г тохируулах) #Биеийн суурь температурыг зохицуулах #Гидравлик, ~~шахуургийн~~шахуургын үүрэг ~~===Цусны агууламж, физик, химийн шинж===~~ ==Цусны агууламж, физик, химийн шинж== Цус хүний биеийн жингийн 8 орчим хувийг эзлэх ба ойролцоогоор 1060 kg/m<sup>3</sup>, нягттай байдаг.Нийт цусны 45 хувийг улаан эс, 54,3 хувийг ийлдэс 0,7 хувийг цагаан эс эзэлдэг. Зуурамтгай чанартай ньютоны бус шингэн юм. Цусны pH 7.35 аас 7.45-н хооронд сул шүлтлэг байдаг нь нилээд нарийн зурвас юм. Цус хүний биеийн жингийн 8 орчим хувийг эзлэх ба ойролцоогоор 1060 кг/м<sup>3</sup> нягттай байдаг. Нийт цусны 45 хувийг улаан эс, 54.3 хувийг ийлдэс, 0.7 хувийг цагаан эс эзэлдэг. Зуурамтгай чанартай, Ньютоны бус шингэн юм. Цусны pH 7.35 аас 7.45-н хооронд сул шүлтлэг байдаг нь нилээд нарийн зурвас юм. ~~===Цусны эргэлт===~~ Цусны их эргэлт нь биеийн эд эсүүдэд хүчилтөрөгийг хүргээд буцаж ирхэд, уг их эргэлтээс ирсэн хүчилтөрөгчөөр ядмаг цус бага эргэлтэнд шилжиж уушигаар дамжин хүчилтөрөгчөөр баяжин буцаж их эргэлтэнд шилждэг. ==Цусны эргэлт== Цусны их эргэлт нь биеийн эд эсүүдэд хүчилтөрөгчийг хүргээд буцаж ирэхэд, уг их эргэлтээс ирсэн хүчилтөрөгчөөр ядмаг цус бага эргэлтэд шилжиж, уушигаар дамжин хүчилтөрөгчөөр баяжин буцаж их эргэлтэд шилждэг. [[Ангилал:Цус\| ]] [[Ангилал:Гематологи]] {{Link FA\|de}} [[af:Bloed]] [[am:ደም]] [[ar:دم]] [[an:Sangre]] [[arc:ܕܡܐ]] [[az:Qan]] [[bn:রক্ত]] [[zh-min-nan:Hoeh]] [[be:Кроў]] [[be-x-old:Кроў]] [[bar:Bluad]] [[bs:Krv]] [[bg:Кръв]] [[ca:Sang]] [[cv:Юн]] [[ceb:Dugo]] [[cs:Krev]] [[cy:Gwaed]] [[da:Blod]] [[de:Blut]] [[dv:ލޭ]] [[et:Veri]] [[el:Αίμα]] [[en:Blood]] [[es:Sangre]] [[eo:Sango]] [[eu:Odol]] [[fa:خون]] [[fr:Sang]] [[fur:Sanc]] [[ga:Fuil]] [[gd:Fuil]] [[gl:Sangue]] [[gu:રક્ત]] [[ko:혈액]] [[hi:रक्त]] [[hr:Krv]] [[io:Sango]] [[id:Darah]] [[ia:Sanguine]] [[is:Blóð]] [[it:Sangue]] [[he:דם]] [[jv:Getih]] [[kn:ರಕ್ತ]] [[pam:Daya]] [[ka:სისხლი]] [[kk:Қан]] [[sw:Damu]] [[ht:San (non)]] [[ku:Xwîn]] [[la:Sanguis]] [[lv:Asinis]] [[lb:Blutt]] [[lt:Kraujas]] [[ln:Makilá]] [[lmo:Sangu]] [[hu:Vér]] [[mk:Крв]] [[mg:Ra]] [[ml:രക്തം]] [[mt:Demm]] [[mr:रक्त]] [[arz:دم]] [[ms:Darah]] [[cdo:Háik]] [[nah:Eztli]] [[nl:Bloed]] [[new:हि]] [[ja:血液]] [[no:Blod]] [[nn:Blod]] [[oc:Sang]] [[pnb:دل]] [[ps:وينه]] [[km:ឈាម]] [[nds:Blood]] [[pl:Krew]] [[pt:Sangue]] [[ro:Sânge]] [[qu:Yawar]] [[ru:Кровь]] [[sah:Хаан]] [[sco:Bluid]] [[sq:Gjaku]] [[scn:Sangu]] [[si:රුධිරය]] [[simple:Blood]] [[sk:Krv]] [[sl:Kri]] [[so:Dhiig]] [[ckb:خوێن]] [[sr:Крв]] [[sh:Krv]] [[su:Getih]] [[fi:Veri]] [[sv:Blod]] [[tl:Dugo]] [[ta:குருதி]] [[tt:Кан]] [[te:రక్తం]] [[th:เลือด]] [[tr:Kan]] [[uk:Кров]] [[ur:خون]] [[vec:Sangue]] [[vi:Máu]] [[fiu-vro:Veri]] [[vls:Bloed]] [[war:Dugo]] [[wo:Dereet]] [[yi:בלוט]] [[yo:Ẹ̀jẹ̀]] [[zh-yue:血]] [[bat-smg:Kraus]] [[zh:血液]]

Цус: Засвар хоорондын ялгаа