|
== Түүх ==
МЭӨ58МЭӨ 58 онд [[Ром]]чууд Галлийг /(өнөөгийн [[Франц]]ын [[Провинс муж]]/) эзлэн авч, хэдэн жилийн турш захирахдаа галлийг '''хуваа, захир''' зарчмын дагуу уугуул овгийнхныг удирдаж байв. Мөн тэрээр Галлийн язгууртнуудыг онцгойлон хөхиүлэн дэмжиж, ромынРомын баян тансаг байдлаар хангаж байсан. Гэвч МЭӨ60МЭӨ 60 онд умард Галлийн удирдагч [[Амбиорикс]] бослого гаргасан байна. Уг бослогыг ВеркингеториксВерсингеторикс, эцэг Кельтиллусийн хамт дэмжин бүх Галлийг нэгтгэн Ромын эсрэг тэмцлийг эхлүүлсэн байна. МЭӨ52МЭӨ 52 он гэхэд бослогын гол толгойлогч болсон ВеркингеториксВерсингеторикс Галлид нилээд хүчирхэгжсэн байна. Цезарь Ромд болж буй үймээн самуунт байдалд өөрийн анхаарлаа хандуулж байх үед Галлид Ромын нөлөө бараг үгүй болсон байв.
Залуу язгууртан ВеркингеториксийгВерсингеториксийг дагаж бослогод оролцон, Цезарийг эсэргүүцэх нь түүний авга ах тэргүүтэй хотын язгууртнуудын хувьд хэтэрхий эрсдэлтэй алхам байсан тул тэд ВеркингеториксийгВерсингеториксийг дэмжихгүй байв. Гэвч энэ нь саад болсонгүйгээр барахгүй Галлийн ядуусын дэмжлэгтэйгээр өөрийн армийг байгуулан Аувернийг эзлэн хаан ширээнд суужээ.
Хаан болмогцоо бусад уугуул аймгуудтай холбоо тогтоон, нэгдсэн холбооны ерөнхий коммандлагч болж, сахилга бат дэг журмыг чангатгаж эхэлжээ. Байгальд нуугдан хамгаалдаг байсан арга хэлбэрийг дэмждэг байсан ч шийдвэрлэх тулааныг зоригтой хийдэг байсан ба [[Ромын легион]]ууд хоосон хот суурингуудыг шатаахаас хэтэрдэггүй байв.
ВеркингеториксВерсингеторикс Цезарь болон түүний туслах [[Титус Лабиенус]]ын удирдсан бага хэмжээний армийг бут ниргэснээр анхны ялалтаа авчээ.
[[Зураг:Vercingetorix stater CdM.jpg|thumb|left|210px|ВеркингеториксийнВерсингеториксийн хөрөг бүхий эртний зоос]]
Гэвч Ромчууд Галлуудын нийслэл [[Аварикум]] хотыг эзлэн авч, 120000 оршин суугчийг нь залхаан цээрлүүлэх арга хэмжээний хүрээнд егүүтгэсэн байна. Дараагийн тулаан нь Греговиад болж, маш ширүүн тулааны дүнд ВеркингеториксВерсингеторикс ялалт байгуулсан байна. Ялалт байгуулсан хэдий ч Галлууд маш олон тооны язгууртан, цэргүүдээ тулааны талбарт үүрд орхисон гэдэг. Энэ тулааны дараа ихээхэн хохирсон ВеркингеториксВерсингеторикс Алесиа руу ухарч бэхлэлт байгуулсан байна.
Цезарь Галлуудаас цөөн тоотой ч хүчирхэг зэвсэглэл бүхий, зохион байгуулалт сайтай армитайгаа Алесиаг бүслэн авчээ. Галлууд бараг 2хоёр дахин их цэрэгтайцэрэгтэй байсан тул Цезарь нэмэлт хүч ирэхийг хүлээн хотын гадна хуарагнасан байна. Ромчуудын туслах хүч ирснээр тэд үлэмж хүчтэй болсон тул Веркингеторикс бүслэлтийг дотроос нь сэт цохин гарах төлөвлөгөө боловсруулсан байна. Тулаан маш ширүүн болж, Цезарийн тэмдэглэснээр сүүлийн легионоо тулаанд оруулж байж ялалтыг ромчуудРомчуудад авчээавч иржээ. Энэхүү тулааны үр дүн нь Галлд Ромын ноёрхлыг авчирсан шийдвэрлэх нөлөө үзүүлжээ.
ВеркингеториксийнВерсингеториксийн домогт тэмдэглэснээр тэрээр тулааны дараа маш сүр жавхлантайгаар бууж өгсөн байна. [[Алесиа]]гаас өөрийн морьтойгоо гаран Цезарын лагерийг тойрон өөрийн хуяг, дуулгаа тайлан, Цезарын хөлд сэлэмээ шидэн түүний өмнө ихэмсгээр өвдөг сөгджээ. Түүнийг МЭӨ 46 онд Цезарь ялалтын баяр дээр олонд харуултал 5 жил хорижээ. Түүнийг ялалтын баярын дараа эртний уламжилал ёсоор шоронд нь боомилон хороосон гэж үздэг.
== Түүний нэрийн тухай ==
'''ВеркингеториксВерсингеторикс''' гэдэг нь нэр нь Галл хэлнээ '''Тэнгэрлэг аугаа дайчин хаан''' гэсэн санааг агуулдаг гэж өнөөгийн судлаачид үзсэн байдаг.
== Хөшөө дурсгалууд ==
[[Зураг:Vercingetorix.jpg|thumb|200px|Алезиа дахь Версингеториксийн дурсгалын хөшөө]]
1865 онд [[Францын Наполеон III]] хаан ВеркингеторикстВерсингеторикст зориулан, уран барималч А.Миллетийн загвараар Алесиагийн тулаан болсон толгодын нэгэн дээр 7 метр өндөр хөшөө босгуулсан байна. Уг хөшөөний сууринд хөшөөг барихад оролцсон алдарт архитекторч Виолет ле Дюк 4 мөрт сийлэн үлдээжээ.
:« La Gaule unie <br />
Францад ард түмний дунд Верcингеторикс нь маш алдартай бөгөөд ард түмний жинхэнэ баатар гэж үздэг билээ.
== Верcингеторикс урлаг соёлдeсоёлд ==
[[Зураг:VercingetorixSurrenders.jpg|thumb|ВеркингеториксВерсингеторикс Цезарьт бууж өгч буй нь. 1883 оны зураг.]]
* ВеркингеториксВерсингеторикс [[Астерикс]]ийн цуврал [[комикс]]ын нэг болох '''"Астерикс ба удирдагчийн бамбай"''', '''"Галл Астерикс"''' цувралд нь гардаг байна.
* [[2001]] онд Жак Дорфманны найруулж, Кристофер Ламбертын гол дүрд нь тоглосон "ВеркингеториксВерсингеторикс: Галлийн хааны домог" хэмээх кино [[франц]]ад хийгдсэн бөгөөд англиАнгли хэлрүүхэл рүү хөрвүүлэгдэн [[Америк|АНУ]], [[Европ]]од маш амжилттай зарагдаж байжээ. Тэр тусмаа европодЕвропод маш олон хувь зарагдсан гэдэг.
* ВеркингеториксийнВерсингеториксийн талаар 2002 онд хийгдсэн ТНТ телевизийн [[Юлий Цезарь цуврал кино|Юлий Цезарь]] цуврал кинонд гардаг байна.
* ВеркингеториксийнВерсингеториксийн цезарийн эсрэг хийсэн алдарт аяных нь талаар 1992 онд Зохиолч Морган Лливелин '''"Друйдууд"''' хэмээх яруу найраг бичсэн байдаг ажээ.
* 2005 онд телевизийн гигантууд болох [[HBO]]/[[BBC]] сувгуудын хамтарсан [[Ром, телевизийн цуврал кино|Ром]] хэмээх цуврал кино бүтээгдсэн бөгөөд уг цувралд '''"Бүх Галлуудын хаан"'''-ы дүрээр ВеркингеториксийгВерсингеториксийг илэрхийлсэн байдаг. Түүний дүрд Жиовани Калчиано тоглосон байна.
* ВеркингеториксВерсингеторикс ''[[Praetorians (тоглоом)|Praetorians]]'' болон ''[[Age Of Empires]]'' компьютерийн тоглоомд гардаг.
* [[Anachronism (game)|Anachronism]] тоглоомд Францийн дайчнаар ВеркингеториксийгВерсингеториксийг харуулдаг байна.
== Лавлах ==
| 