Эртний Египет: Засвар хоорондын ялгаа

'''Фараон'''

Олон бурханаас нарны бурханыг онцгойлох болсон явдал тэнгэрлэг фараоны удмыг уг бурханаас заяатай гэж vзэх vндэс болжээ. Бурхан гаргийн мандах, жаргах ээлж тасралтгvй явагддаг vйл явц нь тvvний хувилгаан дvрийг олсон фараоны мєнхєд орших билэг тэмдэг юм. Тєр баригч бурхан юу юунаас илvv чухал гэж Египетийн ард тvмэн хэзээ ямагт итгэж байв. Египетийн тvшмэл нь дотоод зохио байгуулалт болон ерєнхий бvтцээрээ фараоны бурахн болох сац суварга буюу прамид дvрстэй байлаа. Тvшмэдийг фараон єєрєє манлайлна. Тvшмэдийн эрэмбэ дараалал нь доошлох тусам тэдгээрийн тоо олширно. Тэнгэрлэг фараоны эрх vvрэг нь хязгааргvй хэдий ч зарим нэгийг тvшэмлvvдэд даалгах боломжтой хэмээн vзэж байв. Жишээ нь: Маш хариуцлагатай шvvх эрхийг фараоны итгэмжлэгдсэн тvшмэлд оногдуулж байсан. Газар дэлхий дээр нэгэнт мэндэлсэн тэнгэрлэг фараоныг гарал vvсэлд нь тохирохуйц нэр тєртэй байлгах шаардлагатай байлаа. Иймд юуны ємнє сvрлэг цог жавхлантай орд харш барьж байсан ба мєнх бусыг vзэхэд нєгєє ертєнцєд мєн зохих байр суурь эзлэх ёстой хэмээн аварга том сvрлэг бунхан – прамид барина. Vхэлд vл итгэдэг эртний египетчvvдийн бvтээсэн пирамидууд олон мянган жилийн нvvр vзэн цаг хугацаанд захирагдалгvй оршсоор мєнхийн билэг тэмдэг болон бидний гайхал бишрэлийг тєрvvлсээр байна.

Эртний Египетийн хаант улсад байнгын цэрэг арми байгаагvй. Урьдын адил боолчууд, мал сvрэг, эд баялаг булааж авах дээрмийн зорилгоор байлдаан хийхийн тулд улс орон даяар цэргийн дайчилгаа явуулж армийг бvрдvvлдэг байжээ. Иймэрхvv аян дайнд оролцох нь ашигтай байжээ. Учир нь цэргvvд дайны олзыг хуваан авхад шууд оролцдог. Олзны ихэнхийг фараонд єгдєг байжээ. Энхийн цагт цэрэг эрчvvд аж ахуйгаа эрхлэнэ. Аян дайны баг цэргvvдийг нэг бол хаан єєрєє тэргvvлэх, эсвэл тvvний томилсон сайд толгойлно. Мэргэжлийн цэргийн удирдлага гэж байсангvй. Улс орон тархай бутархай vед цэрэг дайчдыг хvний нутгийн ноомын эзэд захирч байлаа. Бvр дундад vеийн хаант улсуудад цэргийн хэргийн зохион байгуулалт нилээд дээгvvр байж, тvvнийг жати шууд эрхлэн хєтєлж байв. Жати армийг бvрдvvлэх, цэрэг худалдааны флотыг захирах зэрэг ажлыг хянадаг байжээ. Энэ vед мэргэжлийн цэргийн дарга нар бий болсон байна. Фараон хааны чухал vvргийг биелvvлдэг хааны бараа бологчид хэмээх тусгай баг vvсчээ. Дээр vеэс Египетэд хааны хамгаалалтыг бий болгосон байна. МЭЄ XVIII зуунд Гигсокууд Египетийг байлдан эзлэх vедээ адуу морийг анх тэнд аваачижээ. Тэр цагаас эхлэн египетэд явган цэргээс гадна морин цэрэг , балдааны морин тэрэг буй болсон байна. Шинэ хаант улсад гиксокуудыг бут ниргэсний дараа цэргийн бодлого эрчимжсэнтэй холбогдсон египет таричид, хотын жижиг, дунд чинээний иргэдээс бvрдсэн байнгын арми байгууллагдаж, тэднийг фараон бvрэн тэтгэж байжээ. Хєрш газар орныг эзлэн, улсын хил хязгаарыг тэлснээр зах газрын цайз шилтгээнийг барих, хамгаалалт бэхлэлт, флот байгуулах, тvvнчлэн байн байн явуулдаг хvн амын тооллого, идэр залуу эрчvvдээс /неферуудаас/ дайчилгааны цэрэг армийг нэмэгдvvлэх хэрэгцээ шаардлага гарч иржээ. Армид шинэ цэрэг дайчлахын хажуугаар бас нубийчvvд гэдэг иргэдээс бvрдэх хєлсний цэргvvд орж ирэх болжээ. Цэргийн дарга нарын тоо єсч, олон улс дахь тэдний vvрэг, нийгмийн нэр хvнд дээшлив. Онцгой гавьяа байгуулсан дайчид газар эдлэнгээр шагнуулдаг байлаа. Армийн удирдах бvрэлдахvvнд нь улсын засаг захиргаа нийтдээ цэрэгжсэнтэй холбогдож иргэний тvшмэдийн vvрэг даалгаварыг давхар биелvvлэх болж, усалгааны суваг шуудууны ажлыг удирдаж байлаа. Бvр эртний египет улсад аян дайны vеэр цэргийн дарга нарт эзэлсэн нутаг орноо удирдан захирах vvрэг даалгавар єгдєг байжээ. Харь нутгийнхний хєлсний цэргийн тоо хэмжээ хэтэрхий єссєнєєр Шинэ хаанчлалын сvvлчээс египетийн арми суларч, эзэнт улсын сvр хvч бууран доройтжээ.