Увс аймаг: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б робот Өөрчилж байна: it:Provincia dell'Uvs; cosmetic changes
Мөр 22:
[[2008]] оны [[УИХ]]-ын сонгуулиар [[МАХН]]-аас нэр дэвшсэн 3 гишүүн сонгогдож, мөн орон нутгийн сонгуулиар МАХН олонхийн санал авсан. Одоо аймгийн засаг даргаар Цасчихэр, ИТХ-ын даргаар Батсайхан нар томилогдон ажиллаж байна.
 
== Түүх ==
[[1686]] онд [[Ойрад Монгол|Ойрад Монголын]] их хаан [[Галдан бошигт]] [[Хархираа гол|Хархираа голоос]] суваг татуулж, Увс нуурын хотгор Гурван тээл, Арсай, Мянган бэл, Хар толгой, Бор үзүүр зэрэг газруудад тариа тариалж эхэлсэн нь суурин амьдралын үндэс тавигдаж улмаар [[Улаангом]] сум (хотын) анхны шав тавигдсан гэж үздэг.
 
Мөр 35:
гэжээ. Энэхүү 41 сумын 13 нь одоогийн [[Ховд]] аймгийн, бусад 28 нь Увс аймгийн сумд байжээ.
 
* [[1925]] - [[1931]] онуудад ''Чандмань уулын аймаг''
* [[1931]] - [[1932]] онд [[Дөрвөдийн аймаг]]
* [[1933]] оноос [[Увс аймаг]] гэж тус тус нэрлэжээ.
 
[[1931]] онд Чандмань уулын аймгийг 2 аймаг болгоход Увс аймаг 16 сум, 150 баг, 9133 өрх, 43188 хүн амтай байжээ. 1933 онд Увс аймгийн жилийн төсөв 140.0 мянга төгрөг байсан бол 1961 онд 6,6 сая төгрөг, 1981 онд 33,7 сая, 1990 онд 78,4 сая төгрөг болж өсчээ. Увс аймгийн төв нь Улаангом сум юм.
Мөр 46:
Увс аймаг нь Монголын баруун хэсэгт [[Ханхөхий уул|Ханхөхий]], [[Хархираа уул|Хархираа]], [[Түргэн уул|Түргэний өндөр уулс]], [[Увс нуур|Увс нуурын]] хотгорын говь нутгийг эзлэн оршино. Хамгийн өндөр уул нь 4116 м өндөр [[Хархираа уул]] юм. Хархираа Түргэний уулс нь залуу [[атираат уул]] бөгөөд [[Хяргас]], Увс нуурын хотгороор шинэ төрмөлийн эриний хурдас тархжээ. [[Чулуун нүүрс]] (Нүүрст хотгор, Хар Тарвагатай) бий бөгөөд барилгын материалын баялагтай мөн [[жамц давс]]ны асар их нөөцтэй [[Шүдэн уул]] энд бий.
 
Увс аймгийн нутгаар [[Тэс гол|Тэс]], [[Нарийн гол|Нарийн]], [[Завхан гол|Завхан]], [[Ховд гол|Ховд]] зэрэг том голууд урсах бөгөөд [[Увс нуур|Увс]], [[Хяргас нуур|Хяргас]], [[Үүрэг нуур|Үүрэг]], [[Ачит нуур| Ачит]] гэхчлэн том нуурууд оршино. [[Хартэрмэсийн рашаан|Хартэрмэсийн]], [[Хавцал Боомын рашаан|Хавцал Боомын]], [[Бургастайн рашаан|Бургастайн зэрэг рашаан]] ус бий. Аймгийн нутгийн ихэнх хэсэгт хээрийн цайвар хүрэн [[хөрс]], уулархаг нутгаар уулын нугын талийн ба хар шороон хөрстэй, нуурын хсггор хөндий газраар намгархаг элсэрхэг хөрстэй, уулархаг нутгаараа ой хөвч, тагийн ургамалтай, нууруудын хотгороор [[говийн ургамал]] ургана. Мөн ой хөвчийн [[буга]] зэрэг амьтнаас эхлээд говийн [[хар сүүлт]] гэхчилэн ан амьтан элбэгтэй.
 
== Түүх соёлын дурсгалт газрууд ==
# Сагил сум, Ганц харгайтын бичигт хадны зураг
# Зүүнхангай сум, Зураагийн улаан хадны зураг
# Сагил сум, Зүүн турагийн тэрэм хадны зураг
# Сагил сум, Их сарын хадны зураг
# Сагил сум, Можоогийн хадны зураг
# Давст сум, Мөнгөт Цахирын хадны зураг
# Наранбулаг сум, Наранбулагийн хадны зураг
# Сагил сум, Үнхэлцэгийн хадны зураг
# Давст сум, Тэхтийн давааны хадны зураг
# Сагил сум, Хад үзүүрийн хадны зураг
# Баруутуруун сум, Хар Цагаан усны хадны зураг
# Сагил сум, Цагаан өтөгийн хадны зураг
# Өлгий сум, Шар булгийн онцын хадны зураг
# Сагил сум, Шовгор хадны зураг
# Давст сум, Бор Нурганы/Хүүхдийн овооны/ хүн чулуу
# Наранбулаг сум, Жаажаагийн хөтөлийн хүн чулуу
# Хяргас сум, Нийчийн амны хүн чулуу
# Хяргас сум, Овгор Хяргасын хүн чулуу
# Тариалан сум, Халхайтын дэнжийн хүн чулуу
# Малчин сум, Хөтөл нуурын Улаан толгойн хүн чулуу
# Улаангом хот, Чандмань уулын булш
# Бөхмөрөн сум, Ачит нуурын түрэг бичээс
# Хяргас сум, Да лам Цэрэнчимэдийн гэрэлт хөшөө
# Аймгийн музей, Долоодойн түрэг бичээс
# Амйгийн музей, Долоодойн хөшөөний уйгар бичээс
# Сагил сум, Төмөр цоргын түрэг бичээс
# Улаангом сум, Харлаг бэйсийн сүм
 
== Сумд ==
[[ImageЗураг:Mongolia Uvs sum map.png|thumb|right|250px|Увсын сумд]]
* [[Баруунтуруун сум]]
* [[Бөхмөрөн сум]]
* [[Давст сум]]
* [[Завхан сум]]
* [[Зүүнговь сум]]
* [[Зүүнхангай сум]]
* [[Малчин сум]]
* [[Наранбулаг сум]]
* [[Өлгий сум]]
* [[Өмнөговь сум]]
* [[Өндөрхангай сум]]
* [[Сагил сум]]
* [[Тариалан сум (Увс)|Тариалан сум]]
* [[Тэс сум (Увс)|Тэс сум]]
* [[Түргэн сум]]
* [[Улаангом сум]]
* [[Ховд сум (Увс)|Ховд сум]]
* [[Хяргас сум]]
* [[Цагаанхайрхан сум (Увс)|Цагаанхайрхан сум]]
 
== Аж үйлдвэр ==
Мөр 105:
{{Монгол улс}}
 
[[CategoryАнгилал:Монгол Улсын аймгууд]]
[[CategoryАнгилал:Увс]]
 
[[ace:Aimag Uvs]]
Мөр 117:
[[fr:Uvs (province)]]
[[he:אובס]]
[[it:Provincia dell'Uvs]]
[[ja:オブス県]]
[[ko:오브스]]