Гибралтарын хоолой: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б робот Нэмж байна: scn:Strittu di Gibbirterra; cosmetic changes
Мөр 1:
[[Зураг:Strait of gibraltar.jpg|thumb|200px|Гибралтарын хоолойн сансраас харагдах байдал. <br />(Зүүн гар талд нь [[Иберийн хойг]], баруун гар талд Хойд [[Африк]] байна).]]
[[Зураг:Strait of Gibraltar by Piri Reis.jpg|thumb|200px|[[Пири Рейс]]ийн зурсан, Гибралтарын хоолойн газрын зураг]]
'''Гибралтарын хоолой''' буюу '''Жибралтарын хоолой''' ({{lang-ar|مضيق جبل طارق}}, {{lang-es|Estrecho de Gibraltar}}) нь [[Атлантын далай]]г [[Газар дундын тэнгис]]тэй холбодог, [[Испани]]йг [[Марокко]]гоос тусгаарладаг [[Хоолой (газарзүй)|хоолой]] юм. Хоолойн нэр [[Гибралтар хад|Жибралтар]] нь [[араб хэл]]ний ''Jebel Tariq'' ("Тарикийн уул"<ref>http://www.gibraltar.gov.gi/gov_depts/port/port_index.htm</ref>) гэсэн үгнээс гаралтай ч араб хэлээр уг хоолойг ''Bab el-Zakat'' буюу "Нигүүлслийн хаалга" гэдэг байна. Эрт цагт Гибралтарын хоолойг "[[Херкулесийн багана]] "({{lang-gr|Ηράκλειες Στήλες}})<ref>Strabo ''Geographia'' 3.5.5.</ref> гэж нэрлэдэг байжээ.
 
[[Европ]], [[Африк]] тивүүд тус хоолойн хамгийн нарийн хэсгээр 14.24 [[километр|км]] зайтай байдаг. Хоолойн гүн нь 300-900 [[метр]]<ref>See Robinson, Allan Richard and Paola Malanotte-Rizzoli, ''Ocean Processes in Climate Dynamics: Global and Mediterranean Examples''. Springer, 1994, p. 307, ISBN 07923262450-7923-2624-5.</ref> бөгөөд 20,000 жилийн өмнөх сүүлчийн их мөстлөгийн үед хоёр тив хоорондоо холбоотой байсан байх магадлалтай<ref>[[Würm glaciation|Würm_glaciation]]
</ref>, учир нь тэр үед далайн түвшин одоогийнхоос 110-120 метрээр намд оршиж байжээ<ref>[[Cosquer cave]]</ref>.
 
Хоёр тивийн хооронд гаталгаа онгоц 35 минут зарцуулдаг байна. Хоолойн Испанийн тал нь [[Эль Эстрекогийн Үндэсний Цэцэрлэгт Хүрээлэн]]д харьяалагдаж, улсын хамгаалалтад байдаг.
 
== Байршил ==
[[Зураг:Bucht & Straße von Gibraltar.jpg|thumb|200px|Гибралтарын хоолойгоос харагдах, Европ, Африк тивүүд]]
Хоолойн хойд талд [[Испани]] болон [[Гибралтар]] ([[Их Британи]]йн [[Иберийн хойг]] дээрх эзэмшил нутаг), өмнө талд [[Марокко]] болон [[Сеута]] (Испанийн [[Хойд Африк]] дахь тасархай нутаг) оршино. Хоолойд [[Перехил арал]] зэрэг хэд хэдэн арал байх бөгөөд Испани, Марокко улсуудын хооронд маргаантай<ref>Tremlett, Giles, "Moroccans seize Parsley Island and leave a bitter taste in Spanish mouths," in ''[[The Guardian]]'', July 13, 2002.</ref>.
Мөр 14:
Газарзүйн онцлог байршлаасаа шалтгаалж, Гибралтарын хоолой нь Африкаас Европ уруу хууль бусаар цагаачлагчдын гол зам болон ашиглагддаг байна<ref>http://www.migrationinformation.org/Feature/display.cfm?id=605</ref>.
 
== Эшлэл ==
{{reflist}}
 
Мөр 73:
[[ro:Strâmtoarea Gibraltar]]
[[ru:Гибралтарский пролив]]
[[scn:Strittu di Gibbirterra]]
[[sh:Gibraltarski tjesnac]]
[[sk:Gibraltársky prieliv]]