Олон улсын залуу физикчдийн тэмцээн: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Шинэ хуудас: '''Олон Улсын Залуу Физикчидийн Тэмцээн ОУЗФТ''' (International Young Physicists’ Tournament) нь дунд сургуулийн сур...
 
No edit summary
Мөр 24:
Мэтгэлцээн бүр нь тухайн хэсэгт байгаа багийн тооноос хамааран гурваас дөрвөн үетэй байдаг. Үе бүрт нэг баг тодорхой үүрэгтэй оролцдог. Багуудын үүрэг нь үе бүр дээр солигдох бөгөөд гурав эсвэл дөрвөн үеийн дараа баг болгон үе болгонд нэг нэг үүрэг гүйцэтгэсэн байдаг. Үүргийн хэлбэрийг жагсаавал:
 
Илтгэгч
Няцаагч
• Эсэргүүцэгч
Шүүмжлэгч
Ажиглагч (Нэг хэсэгт дөрвөн баг орсон тохиолдолд)
 
Эдгээр үүргүүдийн тухай дараах хэсэгт тайлбарласан байгаа.
Мөр 35:
Үе гэдэг нь Физик мэтгэлцээний нэг хэсэг нь бөгөөд харьцуулж үзвэл тухайлбал цанын уралдааны ганцаарчилсан гараатай адил юм. Нэг үе нь завсарлагагүйгээр 45-55 минут үргэлжлэдэг. Нэг мэтгэлцээний үеүүдийн хооронд цагын боломжоос хамааран 5-15 минутын завсарлага байдаг.
 
Нэг үе эхлэх үед багууд болон шүүгчидийг танилцуулах ба шүүгчидийн ахлагч энэ үед аль баг нь ямар үүрэгтэй оролцохыг зарладаг. Үүний дараа жинхэнэ үе маань эхлэдэг. Хэрхэн явагдах нь тэмцээний дүрмээр зохицуулагдана. Энэ үед явагдах үйлдлүүдийн үргэлжлэх хамгийн их хугацааг зааж өгсөн байдаг. Зааж өгсөн хугацаанаас хэтрэх ёсгүй. Тэмцээний үед голдуу тусгай дэлгэцэн дээр тухайн үйлдэлээ дуусгахад хэчнээн хугацаа үлдсэнийг графикаар харуулдаг. Үе хэрхэн явагдах дэлгэрэнгүй журмыг ОУЗФТ-ийн албан ёсны веб сайт ([http://www.iypt.org]) аас авч болно.
 
Мэтгэлцээний үе эхэлмэгц Няцаагч баг 17 бодлогоос нэгийг сонгон Илтгэгч багийг өрсөлдөөнд дуудна. Илтгэгч баг дуудлагыг хүлээж авч болно мөн татгалзаж болно. Хэрэв татгалзвал Няцаагч баг өөр бодлого сонгон Илтгэгч багийг дуудна. Илтгэгч баг дуудлагыг хүлээн автал энэ процедур үргэлжлэнэ. Хэрэв Илтгэгч баг нь бүтэн тэмцээний турш олон удаа татгалзвал тэр багийн онооноос хасагддаг.
 
Илтгэгч баг бодлогыг сонгож дуудлагыг хүлээн авсан бол тэр багт бэлтгэх таван минутын хугацаа өгдөг. Энэ үед голдуу илтгэлд зориулсан тэмдэглэл бэлтгэх, илтгэлээ шалгах, заримдаа үзүүлэх журмаар бодит туршилтын ажлыг хийхэд бэлтгэдэг. Бэлтгэх хугацаа дуусмагц Илтгэгчид хамгийн ихдээ 12 минутын илтгэл тавих хугацаа олгогддог. Илтгэлийг хэрхэн тавих талаар яг албан ёсны горим, зохиуцуулалт бол байдаггүй.
 
Илтгэлийн дараа Няцаагч баг тодруулах цөөн асуултыг Илтгэгч багт тавьдаг.
Ингээд Няцаагч баг нь хэдэн минутын хугацаанд бэлдээд Илтгэгчийн тавьсан илтгэлд үнэлгээ өгөн алдаануудыг гаргаж ирэн дүгнэлтийг гаргадаг. Үүний дараа Илтгэгч болон Няцаагчийн хооронд мэтгэлцээн болно. Илтгэгч шийдлээ буюу илтгэлээ хамгаалах оролдлого хийх ба Няцаагч харин няцаах оролдлогуудыг хийдэг.
 
Энэ бүгдийн дараа Шүүмжлэгч баг нөгөө хоёр багаас ээлжлэн асуулт тавина. Улмаар Шүүмжлэгч нь Илтгэгч болоод Няцаагч багуудын ажиллагааны талаар дүгнэлтийг гарган танилцуулна.
 
Эцэст нь Илтгэгч сүүлчийн дүгнэлт мэдэгдэлүүдийг хийнэ.
 
Шүүгчид үүний дараа бүх гурван багаас зарим нэгэн богино асуултуудыг асуух боломжтой. Ингээд шүүгчид багуудад үнэлгээг нь өгдөг. Үнэлгээ нь тухайн үеийг дүгнэсэн дүгнэлт юм.
 
Дөрвөн баг бүхий хэсгүүдэд нэмэлт үүрэг бүхий баг оролцдог. Энэ нь Ажиглагч. Ажиглагч баг нь үеийн туршид идэвхтэй үйлдэл хийддэггүй. Тиймээс ажиглагч багт үнэлгээ өгдөггүй. Ажиглагч байхын утга учир нь дөрвөн баг бүхий хэсгүүдийн мэтгэлцээнийг төвөггүй явуулахад л оршино.
 
Богино завсарлагын дараа мэтгэлцээний дараагийн үе эхлэж цааш үргэлжлэнэ. Багууд яг нэг нэг удаа Илтгэгч, Няцаагч, Шүүмжлэгч (дөрвөн багтай үед Ажиглагч) болтлоо үүргээ сольдог.
 
Энд дурьдах ёстой зарим нэгэн нэмэлт мэдээллүүд бас байна:
 
- Багууд болон шүүгчидийн хооронд харилцах хэл нь Англи хэл байна.
Багийн гишүүл мэтгэлцээний үеээр гадны хүнтэй харилцахыг хориглоно.
- Нэг үеийн турш багийн зөвхөн нэг гишүүн л Илтгэгч, Няцаагч, Шүүмжлэгч байна. Энэ нь зөвхөн энэ хүн л үе үргэлжлэх хугацаанд багаа төлөөлөн тэдний өмнөөс ярина. Бусад гишүүд зөвхөн товчхон мэдэгдэл хийж болох ба илтгэл тавихад техникийн хувьд туслаж дэмжинэ.
- Нэг мэтгэлцээний үед багийн нэг гишүүн дээд тал нь хоёр удаа л илтгэл тавигч байж болно. Өөрөөр хэлбэл нэг мэтгэлцээний турш нэг хүн үргэлж Илтгэгч, Няцаагч, Шүүмжлэгч байж болохгүй гэсэн үг.
 
== ФИНАЛ БУЮУ ЭЦСИЙН ШАТ ==
 
Таван удаагийн “Сонгон шалгаруулах мэтгэлцээн” болсоны дараа хамгийн өндөр оноо авсан гурван баг эцсийн шатанд буюу финалд үлдэнэ. Финал нь өмнөх мэтгэлцээнүүдээс дараах хоёр зүйлээр ялгаатай:
 
• Илтгэгч баг болсон багууд бодлогуудаа өөрсдөө тавьна. Няцаагч багийн зүгээс дуудлага байхгүй.
• Финалын багийн гишүүн нэг л удаа илтгэгч болох боломжтой. Өөрөөр хэлбэл нэг л Илтгэгч, Няцаагч, Шүүмжлэгч гуравын нэг болно гэсэн үг.
 
Финалд хамгийн сайн оролцсон баг нь ялагч болно. Үлдсэн хоёр баг нь 2-р байрт шалгардаг. Зохион байгуулах комисс нь 3-р байрт үлдсэн бүх багуудаас тодорхой оноонд (болзолд) хүрсэн багуудыг шалгаруулдаг.
 
== БАГУУД ==
 
Уригдсан орнуудыг төлөөлж нэг баг л оролцдог. 2007 оныг хүртэл тэмцээнийг зохион байгуулагч орон хоёр баг оролцуулах боломжтой. Баг бүр нь дунд сургуулийн таван сурагчаас бүрдэнэ. Их сургуулийн оюутнууд оролцохыг зөвшөөрдөггүй. Баг бүр нь ахлагчтай байх бөгөөд тэр нь мэтгэлцээний үед багийг бүрэн төлөөлнө. Үүнээс гадна баг бүрт дагалдаж явах хоёр удирдагчтай (багш нар) байна.
 
Олон оронд үндэсний багаа сонгон шалгаруулах тэмцээн болдог. Тухайлбал Австри улсад Австрийн Залуу Физикчидийн Тэмцээн гэж болдог.
 
== ШҮҮГЧИД ==
 
Шүүгчидийн бүрэлдхүүнийг зохион байгуулагч орон сонгон шалгаруулдаг. Багийн удирдагч нар мөн шүүгчидийн бүрэлдхүүнд орох боломжтой. Хэдий тийм ч өөрсдийнх нь багийн оролцож буй мэтгэлцээнийг шүүх ёсгүй. Шүүгчид багуудыг бүхэл тоон оноогоор дүгнэдэг.
 
== ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ ОРНУУД ==
 
1991 Moscow, Russia
1992
1993 Protvino, Russia
1994 Groningen, The Netherlands
1995 Spala, Poland
1996 Kutaissi, Georgia
1997 Cheb, Czech Republic (Website)
1998 Donaueschingen, Germany (Webseite)
1999 Vienna, Austria (Website)
2000 Budapest, Hungary (Website)
2001 Espoo, Finland
2002 Odessa, Ukraine (Website)
2003 Uppsala, Sweden (Website)
2004 Brisbane, Australia (Website)
2005 Winterthur, Switzerland (Website)
2006 Bratislava, Slovakia (Website)
2007 Seoul, Korea (Website)
2008 Croatia (planned)
2009 Brasil (planned)
2010 Bulgaria (planned)
2011 Indonesia (planned)
2012 Russia (planned)
 
== ҮЕ ҮЕИЙН АВАРГУУД ==