Орхон гол: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б робот Өөрчилж байна: nl:Orhon (rivier)
бNo edit summary
Мөр 1:
[[Зураг:Ulaan-Tsutgalan-waterfall.jpg|thumb|Орхон голын Улаан Цутгалан хүрхрээ]]
[[Хангайн нуруу]]ны [[Суварга хайрхан уул]]аас эх авч 1124км урсаад Сэлэнгэ мөрний баруун талд [[Сүхбаатар хот]]ын дэргэд нийлдэг хамгийн том цутгал нь юм. Усаа цуглуулах талбай нь 132835 ам. дөр.км бөгөөд энэ
нь Сэлэнгийн манай нутагт дахь усаа цуглуулах тапбайн 47% болно. [['''Орхон гол]]ынголын''' эхний хэсгийг [[Хангайн нуруу]]ны [[Байгалийн цогцолборт газар]]т багтаасан. Орхон эхний хэсэгтээ [[Улиастай гол]], [[Цагаан Гүүт гол]], [[Тонгорог гол]], [[Цагаан гол]], [[Улаан гол]] зэрэг олон голуудыг нийлүүлж авдаг. Мөн жаахан доошлоод зүүн талаасаа [[Тамир гол]], Хавчуу, баруун гараасаа Нарийн гол (Хөгшин Орхон), [[Туул гол]], [[Хараа гол]], [[Ерөө гол]], [[Шарын гол]] зэрэг олон голыг нийлүүлдэг. Эх хэсэгтээ уулархаг газраар урсдаг, хөндийдөө хүрмэн чулуун гүн хавцалтай, адаг хэсэгтээ их өргөн болдог. [[Туул гол]] нийлсний дараа [[Орхон гол]] нь олон салаа болж уродаг, Голын өргөн нь ихэссээр 150 м хүрнэ. [[Ерөө гол]] нийлснээс хойш усны түвшин нь хурдан дээшилдэг. [[Орхоны хөндий]] нь нугатай, тариалангийн ихээхэн талбайтай. [[Эрдэнэ зуу]] ([[Өвөрхангай]])орчимд Орхоны усыг усжуулалтад ашигладаг. Энд 8150 га талбайг услах чадалтай. [[Услалтын системийн суваг]] байдаг. Суваг дээр 528квт чадалтай [[усан цахилгаан станц]] бий. Энэ бол манай улсын анхны [[усан цахилгаан станц]] юм. [[Орхон гол]]ыгголыг Туулын адаг хүртэл усан замд ашиглаж болно гэж үздэг. Хөндий нь их өргөсч 10км, голын өргөн нь 250м, усны гүн нь 3.5м, урсгалын хурд нь 2.5м/с хүрнэ. Усны сүлжээний нягтшил нь 0.08км/км. 11-р сард хадаалж 130 орчим хоног хөлдүү байна. Гүн нь 3.5м, урсгалын хурд нь 2.5м/с хүрнэ. Орхоны адаг нь ([[Сүхбаатар хот]]ын орчимд) 602 м өндөрт байдаг. Адаг хавьдаа усны дундаж урсан өнгөрөлт нь 116м<math>^3</math>/с, урсацын модуль 0.76л/с.км болдог. Усжуулахад ашигладаг. Орхонд зэвэг, цурхай, булуу цагаан, алгана, гутаар зэрэг загас бий. [[Орхон гол]] нь XVIII эууны "[[Халх журам]]" хуулиар хүрээний орчмоос амьтан агнахыг хориглосон газрыг цаад хил бож байв.
 
[[Ангилал:Монгол Улсын голууд]]