Людвиг Витгенштейн
Людвиг Иосеф Иоханн Витгенштейн (Герман: Ludwig Josef Johann Wittgenstein, зөв дуудлага нь Витгенштайн) нь логик, математикийн философи, оюун санааны философи болон хэл шинжлэлийн философийн хөгжилд томоохон нөлөө үзүүлсэн 20-р зууны үеийн хамгийн нөлөө бүхий философичидын нэг юм.
| Людвиг Витгенштейн | |
|---|---|
 | |
| Төрсөн | 1889 оны 4-р сарын 26 Австри, Вена |
| Нас барсан | 1951 оны 4-р сарын 29 Англи, Кембриж |
| Үндэстэн | Австри (1889–1939) Британи (1939–1951) |
| Боловсрол | Technical University of Berlin (Diploma, 1908)
Victoria University of Manchester Trinity College, Cambridge (PhD, 1929) |
| Ажил | Философич |
| Олон танигдсан бүтээл | Логик философийн трактат Философийн мөрдлөгөө |
Гарын үсэг | |
1929-1947 онд Витгенштейн Кембрижийн их сургуульд багшилж, философийн ганцхан ном хэвлүүлсэн нь 75 хуудастай Tractatus Logico-Philosophicus (1921). Түүний хэвлэгдсэн цорын өгүүлэл нь "Some Remarks on Logical Form" (1929). Түүний том гар бичмэлүүдийг нас барсны дараа засварлаж хэвлүүлснээс хамгийн алдартай нь 1953 онд хэвлэгдсэн Philosophical Investigations. 1999 онд Америкийн их сургууль, коллежийн багш нарын дунд явуулсан санал асуулгаар уг номыг 20-р зууны философийн хамгийн чухал номоор шалгаруулж, "төрөл бүрийн мэргэшил, гүн ухааныг хамарсан 20-р зууны философийн цорын ганц бүтээл" гэж тодорхойлсон байна.
Түүний философийг эрт үе (Tрактат) болон хожуу үе (Философийн мөрдлөгөө) гэж хуваадаг. "Эрт үеийн Витгенштейн" пропозиц ба ертөнцийн логик харилцааны талаар санаа зовж байсан бөгөөд тэрээр энэхүү харилцааны суурь логикийн талаарх тайлбарыг өгснөөр философийн бүх асуудлыг шийдсэн гэж үзсэн. Гэсэн хэдий ч "хожмын Витгенштейн" Трактатын олон таамаглалыг няцааж, үгсийн утгыг тухайн хэлний тоглоомын хүрээнд ашиглах нь хамгийн сайн ойлголт гэж үзэж байсан.
Вена хотод Европын хамгийн баян гэр бүлд төрсөн тэрээр 1913 онд эцгээсээ хөрөнгийг нь өвлөн авав. Дэлхийн нэгдүгээр дайны өмнө "Der Brenner сэтгүүлийн редактор Людвиг фон Фикерийн сонгосон яруу найрагч, уран бүтээлчидтэй санхүүгийн гэрээ хийсэн ба хожим нь дайны дараа өөрийн үлдсэн хөрөнгөө ах дүү нартаа өгчээ. Түүний дөрвөн ахын гурав нь амиа хорлож нас баржээ. Дайны үед фронтын шугамд офицероор алба хааж, хэд хэдэн удаа шагнуулж; Австрийн алслагдсан тосгоны сургуулиудад багшилж, Дэлхийн 2-р дайны үед Лондонд эмнэлгийн ачигчаар; Ньюкасл апон Тайн дахь Роял Викториа эмнэлэгт эмнэлгийн лабораторийн техникчээр ажилладаг байв. Сүүлд нь амьдралынхаа үлдсэн хугацааг лекц уншиж, хоёр дахь гар бичмэлээ хэвлүүлэхэд зориулж, нас барсны нь дараа асар нөлөө бүхий ном нь хэвлэгдсэн байна.