Луи Армстронг

Луи Армстронг
Луи Армстронг
Ерөнхий мэдээлэл
Төрсөн нэр	Луи Дэниел Армстронг
Хөгжмийн урсгал	Жааз,
Зэмсэг	Бүрээ
Идэвхтэй	1914—1971

Энэ хүнийг бусад Армстронгаас ялган таниарай.

Луи Дэниел Армстронг (англи. Louis Daniel Armstrong; 1901 оны наймдугаар сарын 4-нд АНУ-ын Луизана мужийн Нью-Орлеанд төрсөн- 1971 оны 7-р сарын 6-нд Нью-Йорк хотод нас барсан)-Америкийн жааз хөгжмийн нөлөө бүхий алдартай хүмүүсийн нэг, жүжигчин, хөгжимчин юм.Армстронг Нью Орлеанд төрж өссөн. Армстронг 1920-иод онд зохион бүтээгч бүрээ болон корнет хөгжимчин гэдгээрээ алдартай болсон бөгөөд жазз хөгжимд гол нөлөө үзүүлж, хөгжмийн гол төвлөрлийг хамтын импровизоос соло тоглолт руу шилжүүлсэн[4]. 1922 онд тэрээр өөрийн зөвлөгч Жо "Кинг" Оливерийг дагаж Чикаго руу Креол жазз хамтлагт тогложээ. Чикагод тэрээр бусад алдартай жазз хөгжимчидтэй цагийг өнгөрөөж, найз Бикс Бейдербектэй дахин холбогдож, Хоаги Кармайкл, Лил Хардин нартай цагийг өнгөрөөжээ. Тэрээр "хүсэлтийн тэмцээн"-ээр нэр хүндтэй болж, алдар нэр нь хамтлагийн ахлагч Флетчер Хендерсонд хүрчээ. Хендерсон Армстронгыг Нью-Йорк хотод ирэхийг ятгаж, тэндээ алдартай, хөгжмийн хувьд нөлөө бүхий хамтлагийн гоцлол дуучин, дуу бичлэгийн уран бүтээлч болжээ. Хардин Армстронгийн хоёр дахь эхнэр болсон бөгөөд тэд хамтдаа тоглохоор Чикагод буцаж ирээд, дараа нь тэрээр өөрийн "Hot" жазз хамтлагуудыг байгуулж эхлэв. Олон жилийн аялан тоглолтынхоо дараа тэрээр Квинс хотод суурьшсан бөгөөд 1950-иад он гэхэд тэрээр үндэсний хөгжмийн бэлгэ тэмдэг болсон бөгөөд концертынхоо хажуугаар радио, кино, телевизээр хэсэгчлэн тусалсан.Армстронг нь нэн даруй танигдахуйц баян, хайрсан хоолойгоороо дууны үг, аяыг нугалж чаддаг нөлөө бүхий дуучин, чадварлаг импровизч байсан юм. Тэр бас скэт дуулах чадвартай байсан. Армстронг тайзны дүр төрх, дуу хоолой, бүрээ хөгжимөөрөө алдартай. Армстронг амьдралынхаа төгсгөлд түүний нөлөө ерөнхийдөө алдартай хөгжимд тархсан. Армстронг бол цагаан арьст (болон олон улсын) үзэгчдийн дунд өргөн алдар нэрийг олж авсан анхны Африк-Америк хөгжөөн дэмжигчдийн нэг байв. Тэрээр Африк гаралтай америкчуудын дургүйцлийг төрүүлэхийн тулд арьсаа олон нийтэд сурталчлах нь ховор боловч Литл Рок дахь хямралын үеэр ялгаварлан гадуурхахын төлөө олон нийтэд сайн байр суурь баримталсан. Хар арьст эрчүүдэд хэцүү байсан тэр үед тэрээр Америкийн нийгмийн дээд давхаргад хүрч чадсан юм.

Армстронг Бинг Кросби, Грейс Келли, Фрэнк Синатра нартай хамт High Society (1956), Сайн уу, Долли зэрэг кинонд тоглосон. (1969) Барбра Стрейзанд тоглосон. Тэрээр Грэмми шагналд гурван удаа нэр дэвших, Сайн байна уу, Долли дуугаараа ялалт байгуулсан зэрэг олон шагнал хүртсэн. 1964 онд.[5] 2017 онд түүнийг нас барсны дараа Rhythm & Blues Hall of Fame-д оруулсан.

Намтар

Луис, түүнийг креол маягаар дууддаг байсан бөгөөд Нью Орлеаны хамгийн ядуучуудын дүүрэгт 1901 онд ядуу гэр бүлд төрж өссөн байна. Хүүг нялх байхад аав нь гэр бүлээ орхиж эх нь биеэ үнэлэгч байжээ. Хүүг дүү Беатрисийн хамт эмээ Жозефинаа өсгөж хүмүүжүүлсэн байна. Хэсэг хугацааны дараа Армстронгийн ээж Майанн Луисыг авч явсан ч тэр хэзээ ч түүнд зохих ёсоор анхаарал хандуулсангүй. Армстронг багаасаа нүүрс хүргэх, сонин борлуулах болон бусад ажил хийж байжээ.

Долоон настайдаа тэрээр дөнгөж Оросоос Америкт цагаачилж ирсэн еврейчүүд болох Карнофскийн нүүрсний худалдаачдын гэр бүлд тусалж эхэлжээ. Хожим нь тэрээр тэднийд хонож эхэлсэн бөгөөд эцэст нь энэ гэр бүлийн өргөмөл хүү болжээ. Хожим нь Армстронг өөрийн анхны хөгжмийн зэмсэг болох корнет худалдаж авах мөнгийг Карнофски өгсөн юм.

Армстронг гудамжны жижиг дууны чуулгад эрт дуулж эхэлсэн бөгөөд хэдэн жилийн турш бөмбөр тоглож, сонсоглоо дасгалжуулжээ. Тэрээр анхны хөгжмийн боловсролоо 1913 онд гудамжинд хулгайлсан гар буугаар буудсан хэргээр өнгөт арьст өсвөр насныханд зориулсан лагерь болох "Вуэфс хоум"-д сурчээ. Тэрээр тэндхийн үлээвэр найрал хөгжимд элсэж хэд хэдэн үлээвэр хөгжим тоглож сурчээ.

Түүний эрхээ хасуулсан хугацаа дуусах үед Луи хөгжимчин болохоор шийдэж суллагдсаныхаа дараа тэрээр клубын найрал хөгжимд тоглож эхэлсэн ажээ. Түүнийг Луи Армстронг өөрөө жинхэнэ багшаа гэж үздэг байсан тэр үед хотын шилдэг корнет тоглогч гэж тооцогддог байсан Кинг Оливер ивээлдээ авчээ.

Төрөлх хотынхоо гудамжаар жааз хөгжмийн парадуудад оролцож, зуны улиралд Миссисипи арал дээр усан онгоцон дээр бүжиглэж байсан Jazz-E-Sazz Band of Fats Marable-д тогложээ. Мэргэжлийн хамтлагийн ахлагч Марабл тэр залууд хөгжмийн нот бичгийн үндсийг зааж өгсний дараа Армстронг чадварлаг боловсролтой хөгжимчин гэж тооцогдох болов.

1922 онд Оливерт хоёр дахь корнетист хэрэгтэй болж, Армстронгыг Чикаго руу Линкольн Гарденст (700 хүний суудалтай ресторан) Креол жазз бэнд «Creole Jazz Band» хамтлагтайгаа тоглохыг урьсан. Энэ хамтлаг тухайн үед Чикагогийн хамгийн сайн жааз хөгжмийн хамтлаг байсан бөгөөд энэ хамтлагт ажиллах нь Армстронгийн цаашдын карьерт нь их нөлөөлсөн юм.

1924 онд тэрээр хоёр дахь удаагаа (эхний эхнэр нь биеэ үнэлэгч байсан, Нью Орлеанаас ирсэн креол эмэгтэй Дэйзи Паркер байсан) хамтлагийн төгөлдөр хуурч Лил Хардинтай гэрлэж, эхнэрийнхээ ятгалгаар бие даасан карьераа эхлүүлжээ. Армстронгуудын гэр бүл Нью Йорк руу явж тэрээр Флетчер Хендерсоны найрал хөгжимд элсэн орсон байна. Тэнд алдар нэртэй болж, жазз сонирхогчид түүний "халуухан" гоцлол дууг сонсохоор ирдэг болжээ. Энэ үед Луи Армстронгийн өөрийн гэсэн онцгой хэв маяг нь эцэстээ бүрэлдэн тогтсон - тод, импровизаци, зохион бүтээгч болсон.

1925 онд Флетчер Хендерсонтой хийсэн гэрээний хугацаа дууссаны дараа Луи Армстронг Чикагод буцаж ирээд тэнд маш их, амжилттай ажилласан. Тэрээр театрын шоу хамтлагт Эрскине Тэйттэй тоглож байсан бөгөөд түүний жүжиглэх авьяас илэрсэн юм. Энэ үед тэдний шилдэг студийн бүрэлдэхүүнтэй "Халуун тав"-тай «Hot Five» түүхэн бичлэгүүд хийгдсэн.

Алдар нэр

1929 онд Луис Армстронг эцэст нь Нью Йорк руу нүүжээ. Том хамтлагуудын эрин үе ирж, тэр бүжиг, дараа нь алдартай гоёмсог хөгжимд илүү их анхаарал хандуулж эхлэв. Армстронг энэхүү хөгжмийн хэв маягт халуун жазз хөгжмийн онцлог шинж чанартай өөрийн тод бие даасан хэв маягийг авчирч, маш хурдан үндэсний хэмжээний од болжээ.

1930-аад онд Луи Армстронг аялан тоглолт хийж, Луис Рассел, Дюк Эллингтон нарын алдартай том хамтлагуудтай, дараа нь Калифорнид Леон Элкинс, Лес Хит нарын найрал хөгжимтэй хамтран тоглож, Холливудад зураг авалтад оролцож байжээ. 1931 онд тэрээр том хамтлагийн хамт Нью Орлеанд очсон; Нью-Йоркт буцаж ирээд Харлем, Бродвэйд тоглож байсан. Европт хийсэн хэд хэдэн аялан тоглолт (1933 оноос хойш дайны өмнөх үед тэрээр Англид хэд хэдэн удаа тоглолт хийж, Скандинав, Франц, Голланд), Хойд Африкт аялан тоглолт хийж, Армстронг эх орондоо хамгийн өргөн алдар нэрийг авчирсан ( голчлон хар арьстнууд дунд) болон гадаадад алдартай болжээ.

1933 онд тэрээр дахин жазз хамтлагийг удирдаж эхлэв. 1935 оноос хойш Армстронгийн амьдралын бүхий л бизнесийн хэсгийг түүний шинэ менежер Жо Глэйзер өөрийн салбартаа мэргэжлийн хяналтад авчээ. Армстронг 1936 онд Нью-Йоркт "Swing That Music" намтар номоо хэвлүүлсэн. Дараа нь эрүүл мэндийн асуудал үүсч: тэрээр дээд уруулын гэмтэл, түүнчлэн хоолойндоо мэс засал хийлгэсэн ажээ.

1938 онд Луис Армстронг дөрөв дэх удаагаа бүжигчин Люсиль Вилсонтой гэрлэж, амьдралынхаа эцэс хүртэл хамт амьдарсан байна.

Уран бүтээлчийн алдар нэр нь түүний уйгагүй бүтээлч үйл ажиллагааны ачаар өссөөр байв. Түүний Сидней Бечет, Бинг Кросби, Сай Оливер, Дьюк Эллингтон, Оскар Петерсон болон бусад жазз хөгжмийн ододтой хамтран ажилласан, жазз хөгжмийн наадамд оролцсон (1948 - Ницца, 1956-1958 - Ньюпорт, 1959 - Итали, Монтерей), Европ, Латин Америк, Ази, Африк олон оронд аялан тоглолт хийжээ.

1959 онд Армстронг зүрхний шигдээсээр өвдөж, түүнээс хойш эрүүл мэндийн байдал нь түүнд бүрэн хэмжээний тоглолт хийх боломж олгохоо больсон ч тоглолтоо зогсоосонгүй.

1971 онд Армстронг бүрээтэй Mack the Knife, Rockin’ Chair, Boy from New Orleans зэрэг олон ая тоглож амьд бичлэг хийлгэсэн байна.

1971 оны 7-р сарын 5-нд Армстронг найрал хөгжмийн хамт олноо бэлтгэл хийхээр цуглуулахыг хүссэн боловч маргааш нь 7-р сарын 6-нд тэрээр зүрхний дутагдал нь бөөрний дутагдалд хүргэж нас баржээ.

Армстронгийг нас барсны дараа маш олон хүн эмгэнэл илэрхийлж байжээ. Зөвхөн АНУ-ын төдийгүй бусад орны олон сонинууд түүний үхлийн тухай мэдээг эхний нүүрэнд байрлуулжээ. Оршуулах ёслол маш ёслол төгөлдөр болж, орон даяар телевизээр цацагдсан. Долдугаар сарын 8-нд Үндэсний гвардийн бэлтгэлийн талбайд шарилыг үдэн гаргах ёслол болж олон түмэн салах ёс гүйцэтгэсэн байна. Ерөнхийлөгч Ричард Никсон мэдэгдэлдээ “Хатагтай Никсон бид хоёр Луи Армстронг нас барж олон сая америкчуудын хамт уй гашууг хуваалцаж байна. Тэрээр Америкийн урлагийг бүтээгчдийн нэг байсан юм. Хүчирхэг зан чанартай Армстронг дэлхий даяар алдар нэрд хүрсэн түүний гайхалтай авъяас чадвар, хүнлэг чанар нь бидний оюун санааны амьдралыг баяжуулж, улам баяжуулсан" юм гэжээ.

Сонгодог DVD

Louis Armstrong «Hello Dolly»
Louis Armstrong «Jazz Festivall»
Louis Armstrong «A Rhapsody in Black and Blue»
Louis Armstrong «Newport Jazz Festival part 1»
Louis Armstrong «Newport Jazz Festival part 2»
Louis Armstrong «In Stuttgart»
Louis Armstrong «Clips Hystory Volume 1»
Louis Armstrong «Clips Hystory Volume 2»
Louis Armstrong «Let My People Go»
Louis Armstrong «What a Wonderful World»