Дархлаа судлалын ой санамж

Дархлааны судлалын ой санамж нь бие махбодид өмнө нь тулгарч байсан эсрэг төрөгчийг таньж, түүнд тохирох хариу урвалыг үүсгэх дархлааны системийн чадвар юм. Нийтдээ тэд хоёрдогч, гуравдагч болон бусад дараагийн дархлаатай ижил эсрэгтөрөгчид хариу урвал. Дасан зохицох дархлааны систем болон эсрэгтөрөгч-тусгай рецептор ( TCR эсрэгбие) дасан зохицох дархлааны санах ойг хариуцдаг.

Аюултай холбоотой эсрэгтөрөгчөөр өдөөгдсөн дархлааны хариу үйлдэлийн дараагаар зарим T болон B тусгай эсрэгтөрөгч эсүүд биед үлдэж, урт хугацаат санах ойн T болон B эсүүд болдог. Ижил эсрэгтөрөгчтэй дахин тулгарсны дараа тэд эсрэгтөрөгчийг таньж, илүү хурдан бөгөөд илүү хүчтэй хариу үйлдэл үзүүлдэг.  Дархлаа судлалын ой санамж нь вакцинжуулалтын үндэс юм. Шинээр гарч ирж буй нөөцүүд нь PAMPs эсвэл DAMPs-ийн тусламжтайгаар төрөлхийн дархлааны систем хүртэл хариу үйлдэл болон өвчин үүсгэгчийн устгалыг өмнөх өдөөлтийн дараагаар илүү үр дүнттэй хариу үйлдэл үзүүлж чаддаг болохыг харуулж байна. Төрөлхийн дархлааны ой санамж (бас бэлтгэсэн дархлаа гэж нэрлэдэг ) нь тусгай эсрэгтөрөгч биш эсвэл генийн өөрчлөлтөөс хамаардаггүй боловч эпигенетик програмчлалын ба эсийн бодисын солилцооны өөрчлөлтөөс үүдэн өөр өөр хариу үйлдэл үзүүлдэг. Төрөлх дархлааны ой санамж нь сээр нуруутан болон сээр нуруугүй амьтдад ажиглагддаг.