Бүх ертөнцийн таталцлын хууль

Байгаль дээр байгаа аливаа масстай биеүүдын хоорондох харилцан үйлчлэлийг таталцлын харилцан үйлчлэл гэнэ.

Харилцан таталцаж буй хоёр масс

Энэ харилцан үйлчлэлийг илэрхийлж байгаа хэмжигдэхүүнийг бүх ертөнцийн таталцлын хууль (Англи: Newton's law of universal gravitation) гэнэ.

Түүнийг ажиглаж буй туршилт, тохиолдол доош унах үзэгдэл юм. Бүх ертөнцийн таталцлын харилцан үйлчлэлийг судалж хууль ба томъёоллыг нээж гаргасан эрдэмтэн бол Исаак Ньютон юм.

Бүх ертөнцийн таталцлын хууль дараах байдалтай.

Харилцан таталцаж байгаа 2 биеийн харилцан үйлчлэлийн хүч нь 2 биеийн массын үржвэрээс шууд, хоорондох зайнаас урвуу хамааралтай.

Хуулийн томьёо: $F=G{\frac {m_{1}m_{2}}{r^{2}}}\$

$m_{1},m_{2}$- 2 биеийн масс

$r$- 2 биеийн массын төвүүдийн хоорондын зай

$G$ - таталцлын тогтмол $G=6.67384(80)\times 10^{-11}\ {\mbox{m}}^{3}\ {\mbox{kg}}^{-1}\ {\mbox{s}}^{-2}=6.67384(80)\times 10^{-11}\ {\rm {N}}\,{\rm {(m/kg)^{2}}}$

Tаталцлын хуулийн томьёог дараах тохиолдлуудад тодорхойлоход илүү үнэн зөв, үр дүнтэй байдаг байна.

1. Харилцан таталцаж буй 2 биеийн шугаман хэмжээ тэдгээрийн хоорондох зайтай жишихэд туйлын бага байвал сайн
2. Харилцан таталцаж буй 2 бие бөмбөрцөг хэлбэртэй байвал илүү сайн
3. Харилцан таталцаж буй 2 биеийн 1 нь бөмбөрцөг хэлбэртэй хэмжээ болон массын хувьд нилээд их байвал, мөн 2 биеийн бөмбөрцгийн гадаргуу дээр болон ойролцоо байвал энэ томъёолол илүү үр дүнтэй байдаг.

Дэлхийн зүгээс биеийг татах хүчийг хүндийн хүч гэнэ. Хүндийн хүчний томъёог Бүх ертөнцийн таталцлын хууль ашиглан бичвэл:

F=γ 〖m_1+m〗_(2 )/▭(τ^2 ) F=G G=m*g g=F/m