Википедиа

Арменичууд

— «Армен үндэстэн» гээд холбогдов —

Хүн төрөлхтний дунд бидний Армени гэж нэрлэдэг нэгэн угсаатны нийтлэг ялгардаг. Тэдний язгуур нутаг нь Армены өндөрлөг. Армени хэлээр (арм. հայեր, [hɑˈjɛɾ] гэж дуудагдана) бичдэг.

Арменичууд
Հայեր
Нийт хүн ам
8,000,000-12,000,000
Томоохон хүн амтай улсууд
Flag of Armenia.svg Армени 3,145,354[1]
Flag of Georgia.svg Гүрж 248,929-346,000[2][3][4]
Flag of Azerbaijan.svg Азербайжан/
Уулын Карабах		 120,745-141,400[5][6]
Flag of Russia.svg Орос 1,130,500[7]
Америк АНУ 484,840[8]
Flag of France.svg Франц 450,000[9][10][4]
Flag of Lebanon.svg Ливан 254,000[3][4]
Flag of the United Arab Republic.svg Сири 170,000 - 190,000[11][4]
Flag of Iran.svg Иран 100,000[4]
Flag of Ukraine.svg Украйн 99,894[12]
Flag of Belarus.svg Беларусь 60,000[3]
Flag of Turkey.svg Турк 45,000 – 76,000[13]
Flag of Canada.svg Канад 40,615[3][4]
Flag of Australia.svg Австрали 60,000
[14][15][16][17][18][19]
Хэлнүүд
Армен хэл
Шашин
Христос
Азербайжан нь Уулын Карабах дахь Арменчуудыг хүн амынхаа тоонд оролцуулан тоолдог.[6] Арменчуудтай үндэс гарлын хувьд ойрын төрөл эсвэл Арменчуудтай ижил гэж үзэгддэг, Исламын шашинтай Хемшинчүүдийг оролцуулаад ойролцоогоор 300,000 - 500,000 Армен гаралтай Турк хүн бий гэж тооцдогоос гадна Армены хядлагын дараа Курдүүдэд үрчлэгдсэн эсвэл тэдэнд ууссан "нууц" 500,000 Армен хүн байна гэж тооцоолдог. Гэхдээ тэд Турк дахь Арменчуудын тоонд ордоггүй.[20][21][22][23][24][25]
20-р зууны эхэн үеийн арменчууд: - улбар шар-Оросын захиргаан дахь Армени буюу Зүүн Армени, ногоон-Оттоманы эзэнт гүрний харъяаны Армени буюу Баруун Армени

2001 онд Армени улсын хүн амын 97.9% = 3,145,354 нь өгүүлэн буй Армени угсаатан байсан. Энэ нь бараг (95%-с их) нэгэн төрлийн хүн амаас бүрдсэн улсын тод жишээ юм.[1] Ямартаа ч тэр 3 сая гаран хүн Армени үндэстэн гэж нэрлэгдэх бүрэн эрхтэй.

Арменичууд европ гаралтай. Арменийн хилийн чанадад Армени угсаа, гарвалт 3 саяаас олон хүн амьдарч байна. Энэ нь түүхэн шалтгаантай. Армены өндөрлөгийг түүхэнд зүүн, баруунаар хуваан үздэг. Өнөөгийн Армени нь түүхэн дэх XVI зуунаас Персэд, XIX зуунаас Орост, XX зуунаас ЗХУ-д харьяалагдаж явсан Зүүн Арменийн үргэлжлэл юм. Харин XVI зуунаас Османы мэдэлд байсан Баруун Армени нь өнөөгийн Туркийн нутгийн дорнод хэсгийг хамарч байв. 1915 онд Османы төрөөс Арменичуудыг хядсанаар (1.5 сая хүн гэж тооцоолдог) баруун арменичууд бүрмөсөн устжээ. Баруун Армениас амьд үлдсэн нь дайжсан бол Зүүн Армениас хуучин ЗХУ-ын улс орнуудад олноор тархан сууцгаажээ.

Цахим холбоосЗасварлах

  Commons: Арменичууд – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
 
 Wiktionary: Арменичууд – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

Эх сурвалжЗасварлах

  1. ↑ 1.0 1.1 2001 Official Armenian Census statistics. Загвар:WebCite
  2. ↑ 2002 Official Georgian Census statistics.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Загвар:Astourian 2007
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 http://www.armeniadiaspora.com/population.html
  5. ↑ Official Statistics of the NKR. Official site of the President of the NKR. Загвар:WebCite
  6. ↑ 6.0 6.1 The Population of Azerbaijan
  7. ↑ 2002 Official Russian Census population statistics. Загвар:WebCite
  8. ↑ American Community Survey 2009 statistics. Загвар:WebCite
  9. ↑ The Education for Development Institute maintains an extensive site about Armenia that includes information about the Armenian diaspora in various countries. Their numbers generally agree with other sources when those are available; where we don’t have a more authoritative source, we are following their numbers. Загвар:WebCite
  10. ↑ "French in Armenia 'genocide' row", BBC News, 2006-10-12. 2007-04-21-нд авсан. Archived from the original on 2011-02-11. 
  11. ↑ The Encyclopedia of the Orient states that 160,000 Apostolic Armenians and 30,000 Catholic Armenians live in Syria. That number together makes up 190,000. Загвар:WebCite
  12. ↑ Про кількість та склад населення України за підсумками Всеукраїнського перепису населення 2001 року  (укр.)
  13. ↑ joshuaproject.net TU Загвар:WebCite
  14. ↑ Definitions of national identity, nationalism and ethnicity in post-Soviet Azerbaijan in the 1990s Загвар:WebCite
  15. ↑ European Commission Against Racism and Intolerance (ECRI), Second Report on Azerbajan, CRI(2007)22, May 24, 2007 [үхмэл линк]
  16. ↑ University of Maryland Center for International Development and Conflict Management. Minorities at Risk: Assessment of Armenians in Azerbaijan, Online Report, 2004 Загвар:WebCite
  17. ↑ Razmik Panossian. The Armenians. Columbia University Press, 2006; p. 281
  18. ↑ Mario Apostolov. The Christian-Muslim Frontier. Routledge, 2004; p. 67
  19. ↑ Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. Country Reports on Human Rights Practices. 2001
  20. ↑ Bert Vaux, Hemshinli: The Forgotten Black Sea Armenians, Harvard University, 2001 p.1
  21. ↑ Andrews. Ethnic Groups in the Republic of Turkey, pp. 476-477, 484, 487.
  22. ↑ Hagopian. "Notes", pp. 159, 165, 176.
  23. ↑ Vaux, Bert. "Homshetsma: The Language of the Armenians of Hamshen", in The Hemshen, p. 257.
  24. ↑ Ersoy, Erhan Gürsel. "The Hemshin People: Ethnic Identity, Beliefs, and Yayla Festivals in Çamlıhemşin", in The Hemshin pp. 332, 333.
  25. ↑ 500,000 “hidden” Armenians in Turkey?. the original on 2011-02-11-с архивлагдсан. 2010-09-24-д хандсан.
  26. ↑ Ukrainian FM to visit Armenia | Armenia News - NEWS.am Загвар:WebCite
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Арменичууд&oldid=635760"-с авсан