Александр Бородин

Александр Бородин (орос. Александр Порфирьевич Бородин, 1833 10-р сарын 31-нд Санкт-Петербург хотод төрсөн—1887 оны 2-р сарын 15-нд нас барсан) — оросын хөгжмийн зохиолч, органик химич, нийгмийн зүтгэлтэн, эмч.

Намтар

Александр Бородин 1833 оны 10-р сарын 31-нд Гүржийн хунтайж Имерети Лука Гедианов (Гедеванишвили) (1772-1843) болон Санкт-Петербургийн Оросын хөрөнгөтөн Авдотя Антонова (1809) нарын гэр бүлээс гадуурх харилцаанаас Петербург хотод төрсөн. Төрөхдөө түүнийг гүржийн хунтайжийн зарц Порфирий Бородин болон түүний эхнэр Татьяна нарын хүү гэж гэрчилгээ авчээ. Хүү найман нас хүртлээ эцгийнхээ "хамжлага" байсан бөгөөд 1840 онд эцэг нь хүүдээ эрх чөлөөгөө өгч, түүнд болон эхэд нь дөрвөн давхар байшин худалдаж авч, 1839 онд тэтгэвэрт гарсан цэргийн эмч Кристиан Клейнекетэй гэрлүүлжээ. 19-р зууны эхний хагаст гэр бүлээс гадуурх харилцааг зарладаггүй байсан тул залуу Саша Авдотя Антоноваг (түүний хүсэлтээр) "эх" биш, харин "авга эгч" гэж нэрлэдэг байжээ. Александр Бородин амьдралынхаа туршид хойд эхээс гарсан 2 дүүтэйгээ ойр дотно харилцаатай байсан.

Гимназид орох боломжгүй байсан тул Бородин гимназийн бүх хичээлийг гэрээр сургаж, англи, латин хэлээр хичээллэж (залуу насандаа франц, герман хэлээр чөлөөтэй ярьдаг), лимбэ, төгөлдөр хуур, хийл зэрэг зэмсгээр тоглож сурсан байна. 1847 онд тэрээр лимбэ, төгөлдөр хуурд зориулсан концерт бичсэн.

Арван настайгаасаа эхлэн Бородин химийн хичээлд сонирхолтой байсан бөгөөд энэ нь эцэстээ түүний мэргэжил болжээ. Түүний "хууль бус" гарал үүсэл нь түүнийг шинжлэх ухаанд суралцах, дээд боловсрол эзэмшихэд нь саад болжээ. Эцэг танилаараа хөөцөлдсөний үр дүнд тэрээр ахлах сургуулиа төгсөж, дээд боловсролын сургуульд үргэлжлүүлэн суралцах эрхтэй болжээ.

1850 оны зун Бородин Санкт-Петербургийн нэгдүгээр гимназид төгсөлтийн шалгалтыг амжилттай өгч, 9-р сард арван долоон настай "худалдаачин" Александр Бородин Санкт-Петербургийн Анагаах ухаан-мэс заслын академид элсэн оржээ. 1853 онд тэрээр Бородины цаашдын мэргэжлийн карьерт шийдвэрлэх үүрэг гүйцэтгэсэн Николай Зининийн удирдлаган дор академид химийн чиглэлээр суралцаж эхэлсэн.

1856 оны 10-р сард Бородин эмнэлэгт үүрэг гүйцэтгэж байхдаа тэнд жижүүрийн офицероор ажиллаж байсан Модест Мусоргскийтэй уулзав. Залуу эмч, залуу офицер хоёр дуу хөгжмөөр дамжуулан нийтлэг сонирхол олж, тэдний харилцаатай болжээ.

1857 онд Бородин анх удаа Европ руу Бельги, Герман, Францад аялж, хааны ордны нүдний эмч И. Kaбатын нарийн бичгийн дарга, орчуулагчаар ажиллаж байв. 1859 оны 10-р сард Зининийн ивээл дор Бородин химийн дэд профессорын албан тушаалд бэлтгэхийн тулд гадаадад дадлага хийхээр явав. Бараг гурван жилийн турш тэрээр Герман (Хайдельберг), Итали (Пиза) дахь химийн лабораторид голчлон ажиллаж, Франц, Швейцарь руу аялжээ.

Хөгжмийн бүтээл

М.А.Балакирев, В.В.Стасов болон энэхүү бүтээлч нэгдлийн бусад оролцогчдын нөлөөн дор Бородины хөгжмийн болон гоо зүйн байр суурь нь Оросын үндэсний хөгжмийн сургуулийг баримтлагч, М.И.Глинкийн дагалдагч болж хувирав.

Бородин маш их завгүй, өөртөө өндөр шаардлага тавьж цөөн тооны хөгжмийн бүтээлүүд дээр ажилласан байна. Бородины хамгийн чухал бүтээл бол түүний 18 жил ажилласан боловч дуусаагүй "Игорь Ван" дуурь юм. Бородиныг нас барсны дараа уг дуурийг Н.А.Римский-Корсаков, А.К.Глазунов нар Бородины материалд үндэслэн найруулж дуусгасан. Энэ дуурийг анх 1890 онд Санкт-Петербургийн Мариинскийн театрт тавьжээ.