Абрахам Маслоу

Абрахам Харолд Маслоу (/ˈmæzloʊ/ MAZ-loh; 1908 оны 4-р сарын 1 – 1970 оны 6-р сарын 8) нь хүний төрөлхийн хэрэгцээг нэн тэргүүнд хангахад үндэслэсэн сэтгэл зүйн эрүүл мэндийн онол болох Маслоугийн хэрэгцээний шатлалыг бий болгосон Америкийн сэтгэл судлаач, евгенецист юм. Маслоу нь Брандейсийн их сургууль, Бруклин коллеж, Нийгмийн судалгааны шинэ сургууль, Колумбын их сургуулийн сэтгэл судлалын профессор байсан. Хүмүүсийг "шинж тэмдгийн уут" гэж үзэхийн оронд эерэг шинж чанаруудад анхаарлаа хандуулах нь чухал гэдгийг тэрээр онцолжээ. 2002 онд хэвлэгдсэн Ерөнхий сэтгэл судлалын тойм судалгаанд Маслоу 20-р зууны хамгийн их иш татсан сэтгэл судлаачийн аравдугаарт жагссан байна.^[1]

Намтар

Хүүхэд нас

Нью-Йоркийн Брүкленд 1908 онд Маслоу долоон хүүхэдтэй гэр бүлийн хамгийн том болон мэндэлжээ. Түүний эцэг эх нь 20-р зууны эхэн үеийн Цызарист хэлмэгдүүлэлтээс зугтаж, тухайн үеийн Оросын эзэнт гүрний нэг хэсэг (одоогийн Киев, Украин) Киевээс Нью-Йоркт ирсэн цагаачлалын анхны үеийн еврей цагаачид байв. Тэд Нью-Йорк хотын олон үндэстэн, ажилчин ангийн хороололд амьдарч байжээ. Түүний эцэг эх нь ядуу, эрдэм мэдлэг тааруу байсан ч боловсролыг үнэлдэг байв. Маслоу чулуу шидэгч антисемит (еврейчүүдийг үзэн ядагч) бүлэглэлүүдтэй цөөнгүй тааралддаг байж. Боловсрол, эдийн засгийн шударга ёсны төлөө хэмээсэн идеалист ертөнцийг бий болгохын тулд арьс өнгө, үндэс угсаагаар ялгаварлан гадуурхах үзлийг даван туулах гэж Маслоу болон ижил үндэстэй бусад залуучууд тэмцэж байв.

Гадаа үүссэн хурцадмал байдал түүний гэрт ч мэдрэгдэж; ээжтэйгээ бараг л харьцдаггүй, эцэст нь хүчтэй зэвүүцдэг болжээ. Түүний дурдсанчлан: "Түүнийг зэвүүцэх сэтгэл төрсөн зүйл бол ганцхан гадаад төрх байдал нь биш; түүний ертөнцийг үзэх үзэл, үнэлэмж; харамч, хувиа хичээсэн зан; хорвоо дээр хэнийг ч хайрладаггүй — тэр байтугай өөрийн нөхөр, хүүхдүүдээ. Мөн түүний нарсиссизм, негр үзэл (Negro prejudice) хүн бүрийг мөлждөг байдал, түүнтэй санал нийлэхгүй л бол бусдын буруу гэсэн бардам зан; найз нөхөдгүй байдал; хайхрамжгүй бохир байдал...".

Маслоу үеэл Виллаасаа өөр цөөн хэдэн найз нөхөдтэй л байсны нөлөөгөөр "номын сан, номын дунд өссөн"^[2] -өөр уншиж, судлах дуртай болсон. Тэрээр Бруклины шилдэг ахлах сургуулиудын нэг болох Хөвгүүдийн ахлах сургуульд орсон бөгөөд түүний хамгийн сайн найз нь үеэл Вилл Маслоу байсан гэдэг. Сургуульд орсноосоо хойш Маслоу олон эрдэм шинжилгээний клубт ажиллаж, Латин сэтгүүлийн редактор болсон ба сургуулийнхаа Физикийн сэтгүүл болох Principia-г нэг жилийн турш редакторласан гэдэг. Мөн бусад давуу талаа ч хөгжүүлж байсан:^[3]

Маслоу залуу байхдаа жинхэнэ эр хүний хамгийн чухал шинж чанар бол бие бялдрын хүч гэж үздэг байв; Тиймээс тэрээр илүү булчинлаг, ширүүн төрхтэй болох гэж дасгал хийж, хүндийн өргөлтөөр хичээллэдэг байсан ч даруухан төрх, биеийн галбир, хичээл номноосоо болж зорилгодоо хүрч чадаагүй. ^[4]

Коллеж ба их сургууль

Маслоу ахлах сургуулиа төгсөөд City College of New York суралцсан. 1926 онд бакалаврын хичээлээсээ гадна хууль зүйн оройн цагийн хичээлд сууж эхэлсэн. Гэсэн ч түүнд таалагдаагүй тул 1927 онд тэрээр Корнелл руу шилжсэн боловч ганцхан семестрийн дараа муу дүн, өндөр зардлаас нь болж сургуулиасаа гарсан. Дараа нь Сити коллежийг төгсөөд Висконсины их сургуульд сэтгэл судлалын чиглэлээр суралцаж төгсчээ. 1928 онд тэрээр тухайн үед ахлах сургуульд сурч байсан үеэл Бертатайгаа гэрлэжээ. Хос хэдэн жилийн өмнө Бруклинд танилцаж байжээ.

Маслоугийн UW дахь сэтгэл судлалын сургалт нь туршилт-зан үйлийн шинж чанартай байсан. Висконсин мужид тэрээр приматуудын давамгайлах зан үйл, бэлгийн харьцааг судлах зэрэг олон төрлийн судалгаа явуулжээ. Маслоут анхны бихевиорист туршилтууд нь түүнд хүчтэй позитивист сэтгэлгээг үлдээсэн. Профессор Хулси Кэйсоны зөвлөмжийн дагуу Маслоу "Үгэн (verbal) материалыг сурах, хадгалах, хуулбарлах" сэдвээр магистрын диссертацаа бичсэн. Маслоу судалгаагаа ичмээр өчүүхэн гэж үзсэн ч тэрээр 1931 оны зун диссертациа бичиж, сэтгэл судлалын магистрын зэрэг хамгаалжээ. Тэрээр дипломын ажлаас маш их ичиж, сэтгэл судлалын номын сангаас хасаж, каталогийн жагсаалтыг нь урж хаяв. Гэсэн хэдий ч профессор Кэйсон судалгааг биширсэн бөгөөд Маслоуг хэвлэлд оруулахыг уриалав. Маслоугийн диссертацийг 1934 онд хоёр нийтлэл болгон хэвлүүлсэн.^[5]

Эрдмийн карьер

Маслоу Колумбын их сургуульд үүнтэй төстэй сэдвээр судалгаагаа үргэлжлүүлэв. Тэнд тэрээр Зигмунд Фрейдийн анхны хамт ажиллагсдын нэг болох Альфред Адлераас өөр зөвлөгчийг олсон. 1937-1951 онд Маслоу Бруклин коллежийн факультетэд ажиллаж байсан. Түүний гэр бүлийн амьдрал, түүний туршлага нь түүний сэтгэлзүйн үзэл санаанд нөлөөлсөн. Дэлхийн 2-р дайны дараа Маслоу сэтгэл судлаачид ямар дүгнэлтэд хүрсэн бэ гэдэгт эргэлзэж эхэлсэн бөгөөд тэрээр огт санал нийлэхгүй байсан ч хүний оюун ухааныг хэрхэн ойлгох талаар өөрийн гэсэн санаатай байжээ. Тэрээр шинэ хичээлээ хүмүүнлэг сэтгэл зүй гэж нэрлэсэн. Маслоу аль хэдийн 33 настай эцэг байсан бөгөөд 1941 онд АНУ Дэлхийн 2-р дайнд ороход хоёр хүүхэдтэй байсан. Тиймээс тэрээр цэргийн алба хаах эрхгүй байжээ. Гэсэн хэдий ч дайны аймшигт үйл явдал түүнд энх тайвны тухай төсөөллийг төрүүлж, өөрийгөө танин мэдэхүйн сэтгэлзүйн судалгаанд хүргэв. Судалгааг мэргэжлийн болон хувийн талаас нь биширдэг антропологич Рут Бенедикт, Гештальт сэтгэл судлаач Макс Вертхаймер нарын хоёр зөвлөгч нарын удирдлаган дор эхэлсэн. Тэд хоёр салбарт маш их зүйлийг хийсэн. Ийм "гайхамшигтай хүмүүс" учраас тэд Маслоуг өөрсдийнхөө тухай болон тэдний зан авирын талаар тэмдэглэл хөтлөхөд түлхэц өгсөн. Энэ нь түүний сэтгэцийн эрүүл мэнд, хүний чадавхийн талаар насан туршийн судалгаа, сэтгэлгээний үндэс суурь болно.^[6]

Маслоу энэ сэдвийг өргөжүүлж, бусад сэтгэл судлаачдаас санаа авч, хэрэгцээний шатлал, мета хэрэгцээ, метамотиваци, өөрийгөө танин мэдэхүй, оргил туршлага гэх мэт шинэ санаануудыг нэмж оруулсан. Тэрээр 1951-1969 онд Брандейсийн Их Сургуулийн профессороор ажиллаж байгаад Калифорни дахь Лафлиний хүрээлэнгийн байнгын гишүүн болжээ. 1967 онд Маслоу зүрхний шигдээсээр өвдөж, цаг хугацаа нь хязгаарлагдмал гэдгийг мэдэж байв. Тэрээр өөрийгөө сэтгэлзүйн анхдагч гэж үздэг байв. Тэрээр ирээдүйн сэтгэл зүйчдэд тунгаан бодох янз бүрийн замыг гаргаж ирснээр түлхэц өгсөн. Тэрээр хожим бусад сэтгэл судлаачдад илүү өргөн хүрээтэй судалгаа хийх боломжийг олгосон тогтолцоог бий болгосон. Маслоу манлайлал хөндлөнгөөс оролцохгүй байх ёстой гэж үзсэн. Энэ хандлагад нийцүүлэн тэрээр 1963 онд хүмүүнлэгийн сэтгэл судлалын нийгэмлэгийн ерөнхийлөгчийн албан тушаалд нэр дэвшүүлэхээс татгалзсан тул тус байгууллага нь удирдагчгүй оюуны хөдөлгөөнийг хөгжүүлэх ёстой гэж үзсэн. ^[7]

Үхэл

Маслоу гүйж байхдаа зүрхний шигдээсээр хүндэрч, 1970 оны 6-р сарын 8-нд Калифорниа мужийн Менло Паркт 62 насандаа нас баржээ. Түүнийг Оберн уулын оршуулгын газарт оршуулжээ.^[8]

↑ "Maslow, Abraham Harold". Religion Past and Present. Татаж авсан: 2024-11-10.
↑ Hoffmann, Bernhard; Hölzl, Josef (1988-01). "A methylated chalcone glucoside from Bidens pilosa". Phytochemistry. 27 (11): 3700–3701. doi:10.1016/0031-9422(88)80806-9. ISSN 0031-9422. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
↑ Hoffmann, Bernhard; Hölzl, Josef (1988-01). "A methylated chalcone glucoside from Bidens pilosa". Phytochemistry. 27 (11): 3700–3701. doi:10.1016/0031-9422(88)80806-9. ISSN 0031-9422. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
↑ Nicholson, Ian A. M. (2001). ""Giving up maleness": Abraham Maslow, masculinity, and the boundaries of psychology". History of Psychology (англи хэлээр). 4 (1): 79–91. doi:10.1037/1093-4510.4.1.79. ISSN 1939-0610.
↑ Slipčević, Boris; Hoffmann, Ernst (1988), "Strömungen ohne Änderung des Aggregatzustands in kältetechnischen Apparaten", Wärmeaustauscher, Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, pp. 7–45, ISBN 978-3-642-82523-1, Татаж авсан: 2024-11-10
↑ Hoffman, Edward (2008-10). "Abraham Maslow: A Biographer's Reflections". Journal of Humanistic Psychology (англи хэлээр). 48 (4): 439–443. doi:10.1177/0022167808320534. ISSN 0022-1678. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
↑ Vich, Miles (2008-10). "Maslow's Leadership Legacy". Journal of Humanistic Psychology (англи хэлээр). 48 (4): 444–445. doi:10.1177/0022167808320540. ISSN 0022-1678. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
↑ "Abraham H. Maslow: a Bibliography". Journal of Humanistic Psychology. 10 (2): 98–110. 1970-10. doi:10.1177/002216787001000202. ISSN 0022-1678. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

[1] "Maslow, Abraham Harold". Religion Past and Present. Татаж авсан: 2024-11-10.

[2] Hoffmann, Bernhard; Hölzl, Josef (1988-01). "A methylated chalcone glucoside from Bidens pilosa". Phytochemistry. 27 (11): 3700–3701. doi:10.1016/0031-9422(88)80806-9. ISSN 0031-9422. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

[3] Hoffmann, Bernhard; Hölzl, Josef (1988-01). "A methylated chalcone glucoside from Bidens pilosa". Phytochemistry. 27 (11): 3700–3701. doi:10.1016/0031-9422(88)80806-9. ISSN 0031-9422. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

[4] Nicholson, Ian A. M. (2001). ""Giving up maleness": Abraham Maslow, masculinity, and the boundaries of psychology". History of Psychology (англи хэлээр). 4 (1): 79–91. doi:10.1037/1093-4510.4.1.79. ISSN 1939-0610.

[5] Slipčević, Boris; Hoffmann, Ernst (1988), "Strömungen ohne Änderung des Aggregatzustands in kältetechnischen Apparaten", Wärmeaustauscher, Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, pp. 7–45, ISBN 978-3-642-82523-1, Татаж авсан: 2024-11-10

[6] Hoffman, Edward (2008-10). "Abraham Maslow: A Biographer's Reflections". Journal of Humanistic Psychology (англи хэлээр). 48 (4): 439–443. doi:10.1177/0022167808320534. ISSN 0022-1678. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

[7] Vich, Miles (2008-10). "Maslow's Leadership Legacy". Journal of Humanistic Psychology (англи хэлээр). 48 (4): 444–445. doi:10.1177/0022167808320540. ISSN 0022-1678. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

[8] "Abraham H. Maslow: a Bibliography". Journal of Humanistic Psychology. 10 (2): 98–110. 1970-10. doi:10.1177/002216787001000202. ISSN 0022-1678. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]