Үлэг харцага, Accipiter gentilis, нь Харцагынхан овгийн махчин шувуу юм. Энэхүү шувуу дэлхийн бөмбөрцгийн хойд хагасын сэрүүн бүсэд суурин амьдрах ба хойд Ази, Канадад амьдрах зарим нь өвлийн улиралд өмнө зүг нүүдэллэдэг.

Үлэг харцага
Залуу (зүүн) , нас бие гүйцсэн Үлэг харцага
Залуу (зүүн) , нас бие гүйцсэн Үлэг харцага
Ховордолтын зэрэглэл

Ховордоогүй (ОУБХХ)
Биологийн ангилал
Аймаг: Амьтан
Хүрээ: Хөвчтөн
Анги: Aves
Баг: Харцагатан
Овог: Харцагынхан
Төрөл: Accipiter
Зүйл: A. gentilis
Латин нэр
Accipiter gentilis
(Карл Линней, 1758)
Амьдрах бүс шар: үрждэг ногоон: жил тойрон цэнхэр: өвөлждөг.
Амьдрах бүс
шар: үрждэг
ногоон: жил тойрон
цэнхэр: өвөлждөг.
Дэд зүйлүүд

Accipiter gentilis albidus
Accipiter gentilis apache
Accipiter gentilis arrigonii
Accipiter gentilis atricapillus
Accipiter gentilis buteoides
Accipiter gentilis fujiyamae
Accipiter gentilis gentilis
Accipiter gentilis laingi
Accipiter gentilis marginatus
Accipiter gentilis schvedowi


Гадаад төрх засварлах

 
Нисэж буй залуу харцага

Үлэг харцага нь Accipiter төрлийн хамгийн том гишүүнt болно. Эрэгчингийн биеийн урт 49-57 см, далавчаа дэлгэхэд 93-105 см, эмэгчин нь биеэр том ба 58-64 см урт, далавчаа дэлгэхэд 108-127 см байна. Биеийн жин 630 гр-2 кг хүртэл юм. Өргөн богино далавч, урт сүүл нь ой модонд амьдран модон дундуур нисэхэд зохицжээ. Эрэгчин нь илүү хөх саарал өнгө давамгайлсан, эм нь үнсэн сааралдуу өнгөтэй. Нас бие гүйцээгүй бага залуу үлэг харцага бор өнгөтэй байдаг.

Евразид, заримдаа эрэгчин нь эмэгчин морин харцагатай андуурагдах ч, биеэр илүү том, харьцангуй урт далавчтай болно.

Идэш тэжээл засварлах

 

Жирийн үед дундажаар 80 кмц хурдтай нисэх ба ан хийж доош шунган дайрах үед 130 кмц хүртэл хурдтай нисдэг байна. Голдуу шувуу, хөхтөн амьтдаар хооллоно.

 
Accipiter gentilis

Үржил засварлах

3-4 сард үржлийн үе эхлэх ба 4-5 сард эмэгчин харцага 2-4 өндөг гаргана. Тэд үүрээ голдуу өндөр том модны оройд засдаг. Олон жил засвар хийн иш мөчир нэмж янзлан үүрлэх тул 60 см хүртэл өндөр, 1 м голчтой болтол том болдог байна. Өндөг нь 60 гр орчим жинтэй, 59 мм урттай. 28-38 хоног дарж ангаахай гарах бөгөөд 35 хоноод үүрээ орхин бие даадаг ба эцэг эхийнхээ эзэмшил газар 1 нас өнгөртлөө үлддэг.

Цахим холбоос засварлах

  Commons: Үлэг харцага – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан