Церера буюу албан ёсоор 1 Церера (тэмдэг: ⚳)[15] нь нарны аймаг дахь одоогоор тогтоогдсон хамгийн жижиг одой гараг бөгөөд эдгээрээс бага гаргийн бүсэд байрлах цорын ганц нь юм. 1801 оны 1 сарын 1-нд Жузеппе Пиацци[16] нээсэн бөгөөд Ромын ургамал ургах, ургаж, эхийн хайрын бурхан Церерагийн нэрээр нэрлэгджээ.

Церера  ⚳
Хаббл сансрын дуран авайн Судалгааны дэвшилтэт камераар авсан Церерагийн зураг. Гадаргыг илүү тод харуулахын тулд зургийн эрс тэсийг сайжруулав.
Нээлт[1]
Нээсэн хүн Жузеппе Пиацци
Нээсэн огноо 1801 оны 1 сарын 1
Нэршил
БГТ нэршил 1 Ceres
Өөр нэрA899 OF; 1943 XB
Бага гаргийн
ангилал
одой гариг
гол бүс
Эрин 2009 оны 6 сарын 18
(Юлианы өдөр 2455000.5)
Апоцентр 446,669,320 км
2.9858 а.н.
Перицентр 380,995,855 км
2.5468 а.н.
Их хагас тэнхлэг 413,832,587 км
2.7663 а.н.[2]
Эксентриситет 0.07934[2]
Орбитын үе 1680.5 өдөр
4.60 Юлианы жил
Дундаж орбитын хурд 17.882 км/с
Дундаж гажилт 27.448°
Хазайлт 10.585°[2] (Эклиптикт)
9.20° (Тогтмол тавцанд)[3]
Өгсөгч уулзварын уртраг 80.399°[2]
Перицентрийн аргумент 72.825°[2]
Физик шинж чанар
Экваторын радиус 487.3 ± 1.8 км[4][4]
Туйлын радуис 454.7 ± 1.6 км[4]
Масс 9.43 ± 0.07X1020 кг[5]
Дундаж нягтшил 2.077 ± 0.036 г/см³[4]
Экваторын гадаргын гравитацын хүч0.27 м/с²
0.028 g[6]
Сансрын хоёрдугаар хурд0.51 км/с[6]
Экватор дахь
эргэх үе
0.3781 өдөр
9.074170 цаг[7][8]
Тэнхлэгийн хазайлт 3° орчим [4]
Хойд туйлын баруун мандалт 19 цаг 24 мин
291°[4]
Хойд туйлын хэлбийлт 59°[4]
Албедо0.090 ± 0.0033 (геометр албедо)[9]
Гадаргын темп.
   Кельвин
багадундажих
?~167 K[14]239 K[14]
Спектрал төрөлC[10]
Үзэгдэх гэрэлтэлт 6.7[11]-аас 9.32[12]
Абсолют гэрэлтэлт (H) 3.36 ± 0.02[9]
Өнцгийн диаметр 0.84"[13]-аас 0.33"[6]

950 км диаметртэйгээрээ Церера нь бага гаргийн бүс дахь хамгийн том, хамгийн их хэмжээтэй биетүүдийн нэг бөгөөд бага гаргийн бүсийн нийт массын 32%-г өөртөө агуулна.[17][18] Сүүлийн үеийн ажиглалтаар Церераг бөмбөрцөг хэлбэртэй гэсэн таамгийг дэвшүүлсэн.[9] Церерагийн гадарга нь усны мөс болон карбонатууд ба шавар зэрэг усархаг эрдэсүүдээс тогтоно гэж үзэж байгаа.[10] Церера нь чулуурхаг цөм, мөсөн мантигаас тогтсон мэт харагддаг.[4] Гадаргынх нь доор шингэн усан далай байж болзошгүй бөгөөд дэлхийн гадуурх амьдралын эрэлд зорих газар байх боломжтой.[18]

Церерагийн үзэгдэх гэрэлтэлт нь 6.7-с 9.3 хүртэл хэлбэлзэх тул ямар ч үедээ жирийн нүдэнд харагдах боломжгүй.[11] 2007 оны 9 сарын 27-нд НАСА 4 Веста (2011–2012) ба Церераг (2011–2012) судлахаар Доун сансрын хөлгийг хөөргөсөн.[19]

Эшлэл засварлах

  1. Schmadel, Lutz (2003). Dictionary of minor planet names (fifth ed.). Germany: Springer. p. 15. ISBN 3-540-00238-3. Retrieved 2008-12-30.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Yeomans, Donald K. (July 5, 2007). "1 Ceres". JPL Small-Body Database Browser. Retrieved 2009-04-10.—The listed values were rounded at the magnitude of uncertainty (1-sigma).
  3. "The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter". 2009-04-03. Archived from the original on 2009-04-20. Retrieved 2009-04-10. (produced with Solex 10 written by Aldo Vitagliano; see also Invariable plane)
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 Thomas, P. C. (2005). "Differentiation of the asteroid Ceres as revealed by its shape". Nature. 437: 224–226. doi:10.1038/nature03938. Retrieved 2007-12-09. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  5. Carry, Benoit (2007). "Near-Infrared Mapping and Physical Properties of the Dwarf-Planet Ceres" (PDF). Astronomy & Astrophysics. 478: 235–244. doi:10.1051/0004-6361:20078166. Archived from the original (PDF) on 2008-05-30. Retrieved 2009-07-14. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  6. 6.0 6.1 6.2 Calculated based on the known parameters
  7. Williams, David R. (2004). "Asteroid Fact Sheet". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  8. Chamberlain, Matthew A. (2007). "Ceres lightcurve analysis – Period determination". Icarus. 188: 451–456. doi:10.1016/j.icarus.2006.11.025. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  9. 9.0 9.1 9.2 Li, Jian-Yang (2006). "Photometric analysis of 1 Ceres and surface mapping from HST observations" (PDF). Icarus. 182: 143–160. doi:10.1016/j.icarus.2005.12.012. Archived from the original (PDF) on 2007-11-28. Retrieved 2007-12-08. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  10. 10.0 10.1 Rivkin, A. S. (2006). "The surface composition of Ceres:Discovery of carbonates and iron-rich clays" (PDF). Icarus. 185: 563–567. doi:10.1016/j.icarus.2006.08.022. Retrieved 2007-12-08. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  11. 11.0 11.1 Menzel, Donald H.; and Pasachoff, Jay M. (1983). A Field Guide to the Stars and Planets (2nd edition ed.). Boston, MA: Houghton Mifflin. p. 391. ISBN 0395348358. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  12. APmag and AngSize generated with Horizons (Ephemeris: Observer Table: Quantities = 9,13,20,29)
  13. Ceres Angular Size @ Feb 2009 Opposition: 974 km diam. / (1.58319 AU * 149 597 870 km) * 206265 = 0.84"
  14. 14.0 14.1 Saint-Pé, O. (1993). "Ceres surface properties by high-resolution imaging from Earth". Icarus. 105: 271–281. doi:10.1006/icar.1993.1125. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  15. JPL/NASA (2015-04-22). "What is a Dwarf Planet?". Jet Propulsion Laboratory. Retrieved 2022-01-19.
  16. Hoskin, Michael (1992-06-26). "Bodes' Law and the Discovery of Ceres". Observatorio Astronomico di Palermo "Giuseppe S. Vaiana". Retrieved 2007-07-05.
  17. Pitjeva, E. V.; Precise determination of the motion of planets and some astronomical constants from modern observations, in Kurtz, D. W. (Ed.), Proceedings of IAU Colloquium No. 196: Transits of Venus: New Views of the Solar System and Galaxy, 2004
  18. 18.0 18.1 Moomaw, Bruce (2007-07-02). "Ceres As An Abode Of Life". spaceblooger.com. Archived from the original on 2008-09-29. Retrieved 2007-11-06.
  19. Russel, C. T. (2006). "Dawn Discovery mission to Vesta and Ceres: Present status". Advances in Space Research. 38: 2043–2048. doi:10.1016/j.asr.2004.12.041. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)

Гадаад холбоос засварлах