Криоген
Криоген засварлах
Криоген нь 720-635 сая жилийн өмнөөс үргэлжилсэн геологийн үе юм. Тонийн үеэс өмнө,Эдиакараний дараах үеэс Неопротерозой эрин үеийн 2 дугаар үеэс бүрддэг.
Криоген нь биосферын эрс өөрчлөлтын цаг үе байсан. Өмнөх уйтгартай тэрбум жилийн тогтвортой байдлын дараа Криогенийн эхэн үед хүндхэн Стуртиан мөсжилт эхэлж, цасан бөмбөг гэж нэрлэгддэг гаригийн төлөв байдал дэлхийн бүхий л хэсгийг хөлдөөжээ. 70 сая жилийн дараа дууссан ч дэлхийн үйл явдлын нэг болох Мариноаны мөсжилт дараахан эхэлсэн. Энэ үйл явдлууд нь шинжлэх ухааны маргаан ба эдгээр мөстлөгүүд дэлхийг бүхэлд нь хамарсан уу, эсвэл экваторын ойролцоо задгай далайн хэсэг амьд үлдсэн эсэх талаар сэдэв юм.
Тогтоол засварлах
Криогенийн үеийг 1990 онд Олон улсын стратиграфийн комисс соёрхон баталсан. Бусад ихэнх цаг үеийнхээс ялгаатай нь Криогенийн эхлэл нь дэлхий даяар ажиглагдаж, баримтжуулсан үйл явдалтай холбоогүй юм. Үүний оронд тухайн үеийн суурь нь 850 сая жилээр тогтоогдсон тогтсон чулуулгийн үеээр тодорхойлогддог байсан ч 2015 онд 720 сая жил болж өөрчлөгдсөн байна.